چرخش ناگهانی ظریف از «اول امریکا»

ستاره | سرویس اخبار – محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران دو شنبه در مصاحبه‌ای اختصاصی با سی‌ا‌ن‌ان گفت: «لازم است دولت امریکا به برجام برگردد و ایران آماده خواهد بود فوراً [این اقدام را] پاسخ دهد. زمان، مهم نیست، مسئله این است که آیا ایالات متحده -دولت جدید [امریکا]- می‌خواهد سیاست‌های شکست‌خورده دولت ترامپ را دنبال کند یا نه.» «کریستین امان‌پور» پرسید آیا ممکن است از مکانیسمی برای حل و فصل اختلافات بر سر اینکه کدام طرف باید نخست به برجام برگردد استفاده کرد. ظریف گفت: «می‌توان مکانیسمی برای همزمان کردن یا هماهنگ کردن آن (بازگشت ایران و امریکا به برجام) داشت.»

 

 

وی در ادامه گفت: «همان‌طور که می‌دانید در داخل خود توافق هسته‌ای مکانیسمی تعبیه شده که کمیسیون مشترک است و کمیسیون مشترک یک هماهنگ‌کننده دارد. این هماهنگ‌کننده دو منصب دارد- [این هماهنگ‌کننده]قبلاً فدریکا موگرینی بود، الان جوزف بورل است- یکی از دو منصب او، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا است و منصب دیگر، هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک است.»

ظریف در ادامه گفت: «او می‌تواند از سمتش در کسوت هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برای هماهنگ‌سازی اقداماتی که لازم است ایران و ایالات متحده انجام دهند، استفاده کند. به طور مشخص، اقداماتی که ایران انجام می‌دهد همواره تحت نظارت و راستی‌آزمایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بوده و ما نشان داده‌ایم که به قول‌های‌مان عمل کرده‌ایم. آن طرفی که نتوانسته نشان دهد به قول‌هایش عمل می‌کند ایالات متحده بوده است.»

رئیس دستگاه دیپلماسی گفت: «همان‌طور که گفتیم لازم است که ایالات متحده حسن نیت خودش را نشان دهد؛ ما همین حالا هم حسن نیت خودمان را اثبات کرده‌ایم. اگر ما از محدودیت‌های توافق فاصله گرفته‌ایم به خاطر آن است که ایالات متحده تلاش کرد یک جنگ اقتصادی تمام‌عیار به ایران تحمیل کند. این را متوقف کند، ما به پایبندی کامل برمی‌گردیم.» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در بخش دیگری از این مصاحبه به سؤال «کریستین امان‌پور» که گفت مصوبه مجلس شورای اسلامی ایران در صورت اجرایی شدن ناقض تعهدات ایران در برجام خواهد بود، اینطور پاسخ داد: «آن اقدامات، نقض تعهدات ما نخواهد بود، بلکه بخشی از روند کاهش تعهدات ما خواهد بود؛ چون این‌ها تعهدات داوطلبانه‌ای بودند که ما به آن‌ها پایبند شدیم. بازرس‌های آژانس اخراج نخواهند شد، بلکه بازرسی‌های آژانس محدود می‌شوند.»

توافق گسترده بعد از آشتی

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا بعد از به دست گرفتن فرمان دستگاه سیاست خارجی دولت بایدن در اظهاراتی وقیحانه اعلام کرد که ابتدا باید ایران به برجام برگردد و امریکا هم در روندی طولانی این بازگشت را بررسی و تأیید کند و بعد از آن بازگشت امریکا محتمل است بعد از بلینکن امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور امریکا روز شنبه گفت که در مذاکرات برجام باید سختگیرانه‌تر عمل شود و کشور‌های منطقه از جمله عربستان سعودی نیز باید در این مذاکرات مشارکت داشته باشند تا مشخص شود که امید جریانی که بایدن را ناجی برجام می‌دانست چندان به تحقق نزدیک نیست، اما حالا «رابرت مالی»، نماینده ویژه جدید امریکا در امور ایران در یک گفت‌وگوی تلفنی با روزنامه ایتالیایی کوریره دلاسرا در پاسخ به این پرسش که در حزب دموکرات کسانی وجود دارند که تا حدودی از راهبرد فشار حداکثری ترامپ حمایت می‌کنند و خواستار توافق گسترده‌تری هستند که موشک‌های بالستیک را نیز در بر بگیرد، گفت: بایدن با صراحت گفت که خواستار بازگشت به برجام است. صحبت از یک توافق گسترده‌تر نیست مگر بعد از آنکه طرف‌ها بار دیگر برجام را رعایت و با هم آشتی کنند. در آن صورت گفتگو‌های تازه‌ای ممکن است وجود داشته باشد.

مالی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا ماه ژوئن که دوره ریاست جمهوری روحانی به پایان خواهد رسید و محافظه‌کاران ممکن است قدرت را به دست گیرند، این امر ممکن است در گفتگو‌ها مانع ایجاد کند، گفت: بدیهی است که گفتگو در دوره ریاست جمهوری احمدی‌نژاد دشوارتر از دوره روحانی بود. لیکن در نهایت رهبر معظم نقشی برتر دارد؛ بنابراین با آنکه مسائل ممکن است دشوارتر گردد فکر نمی‌کنم که چنانچه قبل از برگزاری انتخابات توافقی حاصل نشود، همه چیز تمام شود.

نمایندۀ ویژه امریکا در امور ایران در رابطه با ترور «محسن فخری‌زاده» گفت: اهداف بسیاری در این امر نهفته بود. یکی از آن‌ها هدف قرار دادن فیزیکی ایران و ارسال پیامی به سایر کشور‌ها در منطقه بود. یکی دیگر دشوار ساختن کار بایدن و شاید هم تلاش در جهت تحریک ایران بود. لیکن ترور این دانشمند هیچ تغییری در موضع بایدن و نیز ایران در قبال برجام ایجاد نکرد.

وی در رابطه با تحولات خاورمیانه طی چهار سال گذشته و نحوه تغییر سیاست خارجی امریکا با حضور بایدن گفت که به سبب سیاست ترامپ و نیز تحولات مستقل از آن بسیاری از چیز‌ها تغییر کرده است. با آمدن ترامپ ایران به کانون توجه سیاست خارجی امریکا تبدیل شد و توجه چندانی به دموکراسی در منطقه و نیز تلاش برای حل و فصل جنگ در یمن و لیبی نشد.

اروپا: موضع ماکرون موضع ما نیست

عصر دیروز الجزیره از قول اتحادیه اروپا نقل کرد که این اتحادیه در حال مذاکره با امریکا برای بازگرداندن برجام به مسیر اصلی است. سخنگوی اتحادیه اروپا نیز سخنان امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه درباره حضور عربستان در مذاکرات هسته‌ای با ایران را موضع شخصی وی دانست و تأکید کرد که اتحادیه اروپا به برجام کنونی پایبند است. بخش فارسی شبکه یورو نیوز گفت‌وگویی با پیتر استانو، سخنگوی اتحادیه اروپا درباره این اظهارات ماکرون وموضع این اتحادیه انجام داد. استانو در این باره گفت که در مقام سخنگوی اتحادیه اروپا قصد ندارد درباره سخنان یکی از رهبران اروپایی اظهارنظر کند، چرا که سخنان اشخاص ربطی به سیاست‌های مشترک اتحادیه اروپا ندارد.

وی تأکید کرد که اتحادیه اروپا به عنوان میانجی اصلی مذاکرات برجام در سال ۲۰۱۵، همچنان قاطعانه تأکید دارد که این توافق زنده بماند و حفظ شود. پیتر استانو همچنین در پاسخ به این سؤال که نگاه اتحادیه اروپا درباره مذاکرات جدید با ایران درباره برنامه هسته‌ای چیست، اظهار داشت: اتحادیه اروپا یک میانجی و هماهنگ‌کننده در توافقی است که پیش‌تر امضا شده است. هرگونه تصمیم‌گیری درباره تغییرات برجام از عهده ما (اتحادیه اروپا) خارج است. تصمیم گیران اصلی برای هرگونه تغییر درباره برجام، تنها شش کشور عضو آن هستند. از سوی دیگر وظیفه نظارت بر اجرای درست برجام بر عهده کمیسیون مشترک این توافق هسته‌ای است که در سطح دیپلمات‌های کشور‌های شرکت‌کننده و نمایندگان اتحادیه اروپا هر از چند گاهی جلسه‌ای برگزار می‌کنند.

پیتر استانو درباره اولویت‌های اروپا در قبال برجام گفت: اولویت نخست اتحادیه اروپا کمک به بازگشت ایالات متحده به برجام است. دومین موضوع مورد توجه برای ما این است که تمام کشور‌های امضا‌کننده توافق هسته‌ای به مفاد این توافقنامه احترام بگذارند؛ و نهایتاً اگر بتوانیم به دو مورد اول دست پیدا کنیم این توافق را به عنوان پلتفرم یا توافق اولیه‌ای برای بحث و گفتگو‌های بیشتر درباره ثبات و امنیت بیشتر در منطقه در نظر خواهیم گرفت، منطقه‌ای که از بی‌ثباتی زیاد رنج می‌برد.

 

منبع: مثلث آنلاین