چطور با انتقاد دیگران رفتار کنم؟

ستاره | سرویس روانشناسی – همه‌ی ما در زندگی مورد انتقاد قرار می‌گیریم و چه بسا انتقادهایی که تنها برای تخریب شخصیت ما به زبان آمده اند و هیچ حاصل دیگری ندارند. البته که به قول معروف در دروازه را می‌توان بست ولی دهان مردم را نمی‌توان بست، اما ممکن است ما نیز برخورد و واکنش مناسبی در برابر انتقادها، چه سازنده و چه مخرب و مغرضانه نتوانیم از خود بروز دهیم. اگر می‌پرسید چطور با انتقاد دیگران رفتار کنم؟ و چه برخوردی در این مواقع مناسب تر است؟ این مطلب را تا انتها بخوانید. 

 

چطور با انتقاد دیگران رفتار کنم؟

۱. انتقاد سازنده و انتقاد مخرب را از هم تشخیص دهید

انتقاد سازنده با لحن مناسب بیان می‌شود، حالت تهاجمی یا تمسخر ندارد و عزت نفس فرد را مخدوش نمی‌کند. عملی که مورد نقد قرار گرفته درست و هدف و نتیجه‌ی انتقاد مفید و مشخص است. اما در حالی که انتقاد غیر منصفانه، افراد را نکوهش، محکوم و دلسرد کرده و باعث اذیت و آزار آن‌ها می‌شود.  

پیش از برخورد با انتقاد، منصفانه یا مغرضانه بودن آن را بدون احساساتی شدن، تشخیص دهید تا رفتار منطقی و مناسب‌تری داشته باشید. 

۲. اعتماد به نفس و عزت نفس خود را حفظ کنید

این کاملا طبیعی است که مورد انتقاد قرار گرفتن احساس بدی در شما ایجاد کند. اما باید بدانید که اگر انتقادی که به عمل شما وارد شده درست و پذیرفتنی باشد، – با توجه به اینکه همه‌ی انسان‌ها اشتباه می‌کنند – پس خوش شانس بوده اید که کسی شما را متوجه آن کرده و حالا می توانید در جهت بهبود و درست کردن اشتباه خود تلاش کنید و موفق شوید. اگر انتقادی مخرب و غیر منصفانه شنیدید که به عمل شما و حتی از آن بدتر به خود شما شده است، با حفظ آرامش به این بیندیشید که این نوع انتقاد نشان‌ دهنده‌ی مشکلات و کاستی‌ها در فرد منتقد است و نه در شما. پس به خود و اوضاع پیش آمده مسلط باشید و با آرامش رفتار کنید. 

۳. حالت دفاعی به خود نگیرید

ممکن است همه‌ی ما با شنیدن انتقاد به سرعت حالت دفاعی به خود بگیریم و با خشم در صدد پاسخ دادن به دفاع از خود برآییم. اما این واکنش مسلما نتیجه‌ی مطلوبی ندارد. در این شرایط، ما به راحتی موقعیت برتر را به فرد انتقاد کننده واگذار کرده ایم! با حفظ آرامش، با دقت گوش کنید و حقایق و منظور فرد منتقد را خوب درک کنید. اگر برای شما واضح نیست می‌توانید از او چند سوال بپرسید تا بهتر متوجه شوید و آن وقت با اعتماد به نفس کافی پاسخ مناسب بدهید. 

 

 

۴. بلافاصله پاسخ ندهید

بلافاصله و بدون فکر پاسخ دادن، اشتباه‌ترین رفتاری است که می‌توانید در برابر انتقاد دیگران انجام دهید. سریع پاسخ دادن باعث می‌شود حرف هایی بزنیم که بعدا از گفتن آن ها پشیمان بشویم. برای تحلیل و جمع بندی افکار خود کمی وقت بگذارید. اگر پیام یا ایمیلی حاوی انتقاد دریافت کرده اید بلافاصله گزینه‌ی ریپلای را انتخاب نکنید و پس از به دست آوردن آرامش و تجزیه تحلیل درست اقدام به پاسخ دادن کنید. اگر حضوری و رو در رو مورد انتقاد قرار گرفته اید، و فکر می‌کنید بیش از چند دقیقه نیاز به فکر کردن دارید این را بیان کنید و بخواهید که به شما فرصت فکر کردن در این باره بدهند. 

۵. از روش تکرار انتقاد استفاده کنید

یکی از روش‌های منطقی و مناسب برخورد با انتقاد دیگران، تکرار انتقاد است که رویکردی غیرتهاجمی است. تکرار حرف‌های فرد منتقد از زبان خودتان، باعث می‌شود مطمئن شوید آن را کاملا فهمیده‌اید. با حفظ آرامش جملاتی را که در انتقاد به شما گفته شده، از زبان خودتان شمرده و بدون لحن تهدید تکرار کنید. مثلا می‌توانید با این جملات شروع کنید: «خب، اگر درست متوجه شده باشم، شما فکر می‌کنید که …» یا با لحنی غیر‌تهاجمی بگویید: «پس منظور شما این است که …»

هدف از این کار این است که تمرکز گفتگو را از اختلافات برداشته و بر موضوع اصلی بگذاریم.

در این روش اگر چیزی که منتقد گفته منطقی و قابل پذیرش نیست، این کار کمک می‌کند تا خودش متوجه این موضوع بشود. در تکرار انتقاد از زبان خودتان، اغراق نکنید. مثلا اگر او ادعا می‌کند که تکنیک‌های فروش شما نتایج مثبت چندانی نداشته‌اند، نگویید: «پس شما فکر می‌کنید شما روش‌ فروش من باعث ورشکستگی شرکت خواهند شد.»

با بزرگ‌تر جلوه دادن انتقادهای فرد مقابل، در واقع شما حالت دفاعی به خود گرفته اید و گویی قصد مشاجره دارید و این سرآغاز شکست شما است!

 

 

۶. تشکر کنید و اگر انتقاد وارد است بپذیرید

از فردی که وقت گذاشته و از شما انتقاد کرده تشکر کنید. اگر آن را چندان قابل قبول نیافتید، می‌توانید بگویید «از اینکه نظر و دیدگاهتان را بیان کردید از شما ممنونم، فکر می‌کنم به نکته خوبی اشاره کردید که برای انجام کارهای آینده می‌تواند بسیار مفید باشد.» اگر انتقاد را سازنده یافتید آن را بپذیرید. موافقت کردن با شخصی که از شما انتقاد می‌کند فضایی سازنده و سرشار از احترام دوطرفه به وجود می‌آورد.

---

در پایان به شما پیشنهاد می‌کنیم دو مقاله مرتبط و مفید «خودآگاهی چیست و چگونه آن را در خودمان تقویت کنیم؟» و «توسعه فردی چیست و چه تاثیری در موفقیت دارد؟»  را در ستاره بخوانید و در قسمت نظرات و پرسش‌ها حتما برای ما بنویسید از نظر شما، چگونه باید با انتقاد دیگران برخورد کنیم؟