معنای سهل ممتنع چیست و چرا سبک سعدی سهل ممتنع است؟

ستاره | سرویس محتوای کمک درسی – یکی از سوالات قلمرو ادبی درس نهم در کتاب فارسی یازدهم، درباره سهل ممتنع بودن سبک سعدی است. اما اصلا معنای سهل ممتنع چیست؟ در این مطلب به این موضوع می‌پردازیم.

معنای سهل ممتنع چیست؟ چرا سبک سعدی سهل ممتنع است؟

در بخشی از درس «ذوق لطیف» که نوشته ای از محمد اسلامی ندوشن است می‌خوانیم:

خاله ام می خواند و در حد ادراک خود معنی می کرد، قصه ها را ساده می نمود. این تنها، خصوصیت سعدی اسـت که سخنش به سخن همه شبیه باشد و به هیچکس شبیه نباشد. در زبان فارسی، احدی نتوانسته است مانند او حرف بزند و در عین حال، نظیر حرف زدن او را هر روز در هر کوچه و بازار می شنویم.

این بند از درس به ویژگی سهل ممتنع بودن سبک سعدی اشاره دارد.

اما معنای سهل ممتنع چیست؟ سهل ممتنع در کلام یعنی آسان غیر ممکن.. یعنی امری که ظاهرا آسان و قابل انجام به نظر می‌رسد اما در عمل انجام آن برای دیگران غیر ممکن است.

وقتی می گوییم سبک سعدی سهل ممتنع است؛ یعنی خوانندگان با خواندن اشعار سعدی به دلیل زبان روان و شیوایی که دارد ممکن است به نظرشان برسد که سرودن اینگونه شعر آسان است، اما در همین زبان روان و ساده چنان ریزه کاری‌هایی به کار رفته و چنان استحکام و قدرت جادویی دارد که سرودنش برای هیچ کس دیگر ممکن نیست و تا به حال هیچکس نتوانسته شبیه به سبک سعدی شعر بسراید.

زبان شعر سعدی به گونه ای است که هر کس در حد ادراک خـود آن را درک و معنی می‌کند و از خواندن آن لذت می‌برد. شعر سعدی برای هیچکس بیگانه نیست و همه به قدر فهم خود می‌توانند آن را بخوانند و با آن ارتباط برقرار کنند. در صورتی که بسیاری از اشعار دیگر ممکن است زبان سختی داشته باشند و فقط افرادی که دانش ادبی بیشتری دارند بتوانند ازخواندن آن لذت ببرند یا اینکه شعرهایی چنان ساده و سطحی باشند که افرادی که دانش ادبی بیشتری دارند از خواندن ان لذت نبرند و یا هر فردی که ان را می‌خواند با یک بار خواندن از آن سیر شود.

جادوی شعر سعدی و راز ماندگاری‌اش، همین ویژگی سهل ممتنع بودنش است. با خواندن اشعار سعدی، احساس نزدیکی و صمیمیت و سادگی به خواننده دست می‌دهد حال آنکه پشت این سادگی، پیچیدگی‌های زبانی و بلاغی زیادی وجود دارد. 

کاربران عزیز شما می‌تواند معنی اشعار درس در کوی عاشقان با آرایه های ادبی و نکات دستوری را نیز که در کتاب فارسی یازدهم امده است در ستاره بخوانید.