مفهوم و معنی گنج حکمت یک گام فراتر با آرایه ها و پیام درس

کتاب اسرار التوحید درباره حکایت های عارف بزرگ و مشهور قرن ۴ و ۵ «شیخ ابوسعید ابوالخیر» نوشته شده است. نویسنده کتاب اسرار التوحید، یعنی محمد بن منور، یکی از نوادگان شیخ ابوسعید است. حکایت های این کتاب هر کدام نکته ای عرفانی، اخلاقی و آموزنده دارند. در این مطلب معنی گنج حکمت یک گام فراتر را با آرایه ها و قلمرو زبانی و فکری آن بررسی می‌کنیم. 

 

 

معنی گنج حکمت یک گام فراتر

شیخ یک بار به طوس رسید. مردمان از شیخ استدعای مجلس کردند. اجابت کرد. بامداد در خانقاه، تخت بنهادند. مردم می آمدند و می‌نشستند. چون شیخ بیرون آمد، مُقریان، قرآن برخواندند و مردم بسیار درآمدند؛ چنانکه هیچ جای نبود.

معنی کلمات: شیخ: پیر => منظور ابوسعید ابوالخیر است. / طوس: شهری در استان خراسان / استدعا: درخواست / مجلس: انجمن، مجلسی که شیخ در آن موعظه می‌کند و پند و اندرز می‌دهد / تخت: منبر / بنهادند: قرار دادند/ مُقری: قرآن‌خوان / برخواندن: قرائت کردن / درآمدند: درون آمدند، وارد شدند

آرایه ادبی: مجلس: مجاز از مواعظ و مطالبی که در جلسات مذهبی بیان می‌شود.

 

معرّف بر پای خاست و گفت: «خدایش بیامرزاد که هر کسی از آنجا که هست، یک گام، فراتر آید.»

معنی کلمات: معرف: کسی که در مجلس بزرگان، هر کدام از مردم را به جای مناسبشان بنشاند./ برپای خاست: بلند شد/ بیامرزاد: بیامرزد/ یک گام فراتر آید: یک قدم جلوتر بیاید. 

 

شیخ گفت: «وصَلیَّ الله عُلَیَ محُمَدّ و آلهِ أجمَعین»؛ و دست به روی فرو آورد و گفت: « هرچه ما خواستیم گفت، و همه پیغمبران بگفته اند؛ او بگفت که از آنچه هستید، یک قدم فراتر آیید.»

[شیخ] کلمه ای نگفت و از تخت فرو آمد و بر این ختم کرد مجلس را.

معنی کلمات: دست به روی فرو آورد: دست بر روی چهره کشید / ختم کرد: پایان داد / بر این ختم کرد: با این جمله به پایان برد.

آرایه ادبی: «و صَلیَّ الله عُلَیَ محُمَدّ و آلهِ أجمَعین» کنایه از پایان یافتن مجلس. / از آنچه هستید یک قدم فراتر آیید: کنایه از اینکه در زندگی مراحل رشد و تکامل را طی کنید. 

 

پیام اصلی و مفهوم و معنی حکایت یک گام فراتر

پند و اندرز شیخ ابوسعید ابوالخیر به مردمی که مشتاق شنیدن موعظه او بودند این جمله کوتاه بود که از هر چه که هستید کمی پیش‌رفت کنید و بهتر شوید.

منظور این است که همین یک جمله، پیام تمام پیامبران خداوند بوده که وظیفه انسان ها این است که در زندگی سیر تکامل و بهتر شدن را طی کنند حتی به قدر یک قدم. 

کاربران عزیز؛ شما می‌توانید متن و معنی حکایت حقه راز اثر زیبای محمدبن منور در اسرارالتوحید را نیز که در فارسی دهم آمده است در ستاره بخوانید.