ستاره | سرویس محتوای کمک درسی – عکسی که در پایین مشاهده میکنید یک پدیده طبیعی و کاملا واقعی است که از وجود تعادل در طبیعت خبر میدهد. این صخره که در یکی از عجیب ترین دشت های طبیعی انگلستان است، به دلیل فرسایشهای طبیعی طی ۱۸ هزار سال به وجود آمده است. این صخره، صخره راک نام دارد و به زیبایی هنر دستان طبیعت را به رخ انسانها میکشد و از وجود تعادلهایی که در طبیعت وجود دارد، خبر میدهد.
با کمی دقت و بررسی تجربیات خود میتوانید مثالهای زیادی از وجود تعادل در طبیعت و اجتماع یا برهم خوردن تعادل و بروز پدیدههای ناشی از آن را نام ببرید. در این مطلب قصد داریم تا به بررسی مفهوم تعادل، برهم خوردن آن، پیامدهای عدم تعادل و چگونگی برقراری تعادل مجدد و نقش انسان در برهم خوردن و ایجاد تعادل را بررسی کنیم. با ما همراه باشید.
مفهوم تعادل چیست؟
تعادل معجزهای در طبیعت است که توسط تفکر خلاق و مدبرانه خداوند شکل گرفته است. افراط و تفریط در هر کدام از پدیدههای هستی، نظام و قوانین در حیات را بر هم میزند و به خطر میاندازد؛ زیرا پایه و اساس زندگی بر مبنای تعادل بنا شده است؛ به دلیل این که ساختار صور آشکار و پنهان در گرو عشق و محبت پدید آمده است که با جابجایی در کوچکترین قطعه این پازل زندگی از میزان و کنترل خود خارج خواهد شد. در واقع شیوه مهم علم زندگی و خوب زیستن در تعادل میباشد و سرچشمه این علم از دانایی گرفته شده است.
تعادل در طبیعت و پیامدهای برهم خوردن آن
همانگونه که میدانید، برهم خوردن تعادل در طبیعت یکی از موضوعات مهم این روزهای دنیا است. بطوری که دبیر کل سازمان ملل متحد در یک کنفرانس اقلیمی گفته است که همه کشورهای جهان باید در زمینه تغییر اقلیم زمین، وضعیت اضطراری اعلام کنند.
متأسفانه انسانها به طور غیرقابل برگشتی تعادل طبیعت را به هم زدهاند و در نتیجه جهان با بیشترین میزان انقراض مواجه است. تخریب بیسابقه زمین و کاهش سریع جمعیت گیاهان و حیوانات اهلی به طور مستقیم با فعالیتهای انسان مرتبط است.
عوامل متعددی از جمله رشد جمعیت، بهرهبرداری ناپایدار از منابع پایه و فعالیتهای انسانی مخرب، تنوع زیستی دنیا را به شدت تهدید میکند. تغییرات آب و هوایی، جنگل زدایی، از دست دادن زیستگاه، قاچاق و شکار، کشاورزی نامناسب، آلودگی و آفت کشها از جمله مواردی است که به کمک آنها، تعادل در طبیعت به هم خورده است.
البته خبر نسبتا خوب این است که روند انقراض هنوز هم میتواند کند شود و اگر هم اکنون برای ایجاد یک جنبش متحد جهانی از مصرف کنندگان، رای دهندگان، معلمان، جامعه دانشگاهی، رهبران مذهبی و دانشمندان درخواست اقدام فوری کنیم تا این اهداف را تحقق بخشند، جمعیت بسیاری از گونههای کاهش یافته، در معرض تهدید و در معرض خطر هنوز هم میتواند بهبود پیدا کند.
تعادل در محیط اجتماعی و پیامدهای برهم خوردن آن
از دیدگاه جامعه شناسان، تعادل اجتماعی به معنای وجود توازن و تعادل رفتاری افراد در چارچوب قواعد و قوانین حاکم بر اجتماع است. از تعادل یک جامعه یا فرهنگ، جهت مشخص ساختن پیوستگی انسان و محیط اجتماعی یا فرهنگی او و همچنین به منظور درک آنکه آیا مجموعه اجتماعی یا فرهنگی از اراده لازم برای حفظ ثبات و تداوم و انطباق برای پا برجا ماندن برخوردار است یا خیر، استفاده میشود.
در واقع تعادل اجتماعی بیان کننده شیوه جدیدی است که یک گروه یا جامعه در جهت ایجاد سازمانی برای براورده شدن نیازهای فردی و جمعی، تمهید نهادهایی منطبق با شرایط نو و انجام کارکردهای گوناگون حیات جمعی به کار برده است.
بیشتر بخوانید: انواع آسیب های اجتماعی و علل آنها
دنیای پر استرس دنیایی است که تعادل و توازن در آن معنای کمتری دارد. زمانی که فعالیتهای ما برخی پر رنگ، برخی کم رنگ، بدون رعایت هدفمندی انجام میگیرند، آنچه را که روی ما قرار میگیرد، یک زندگی شلوغ و سرسام آوری خواهد بود که شاید گاهی نتوانیم خود را در میان این همه شلوغ و پلوغی پیدا کنیم. تعادل و توازن به این معناست که هر چیزی در زندگی سر جای خودش قرار گرفته باشد، به همان اندازه خود مورد توجه قرار گیرد نه کمتر و نه بیشتر. یک بعدی زندگی نکنیم، بطوری که جنبههای متعددی از زندگی ما فردی یک جنبه مشخص شود.
اما گاهی این تعادل در زندگی اجتماعی ما بهم میخورد. بطور مثال حاشیه نشینی از جمله عوامل تهدید کننده کیفیت زندگی و بر هم زننده تعادل اجتماعی در شهرها به حساب میآید. امروزه با توجه به گستردگی شهرنشینی و رواج حاشیه نشینی در شهر ها مطالعه این موضوع، عوامل موثر بر آن و راهکارهای تقویت احساس بالندگی اجتماعی و امنیت اجتماعی در شهرها ضرورت یافته است.
شما چه مثال های دیگری از وجود تعادل در محیط طبیعی و اجتماعی خود سراغ دارید؟ چند مورد از آنها را بیان کنید و شباهت و تفاوت های آنها را بنویسید.