ستاره | سرویس علوم – خورشید بزرگترین ستاره منظومه شمسی و عامل اصلی حیات در کره زمین است. حفظ تعادل دمای زمین و کمک به چرخه آب در طبیعت از بزرگترین دستاوردهای خورشید برای انسانهاست. چرخه آب باعث ریزش باران، ایجاد رودخانه، حاصلخیزی زمین و … میشود. اما به راستی نور خورشید چگونه به ایجاد ابر باد و باران کمک می کند؟ برای پاسخ به این سوال همراه همیشگی ستاره باشید.
نور خورشید چگونه به ایجاد ابر، باد و باران کمک می کند؟
برای بررسی تاثیر نور و گرمای خورشید باید از چگونگی تشکیل ابر، باد و علت ریزش باران آگاه شد.
نحوه تشکیل ابر: آب موجود در زمین اعم از آب دریاها و گیاهان تبخیر شده و به صورت بخار به آسمان می روند و در آنجا با ذرات ریز دیگر موحود ترکیب شده و متراکم می شوند. سپس در اثر کاهش دما به ابر تبدیل می شوند.
تاثیر نور خورشید: تابش نور خورشید به آبها باعث تبخیر و تشکیل ابرها میگردد. بدون حضور نور و گرمای خورشید امکان تشکیل ابر وجود ندارد.
بیشتر بخوانید: مراحل تشکیل ابر؛ ابرها چگونه تشکیل میشوند؟
ایجاد چرخه آب بوسیله تابش نور خورشید
نحوه تشکیل باد: دلیل به وجود آمدن باد تفاوت فشار از یک نقطه به نقطه دیگر است. هوا معمولا از قسمت های پر فشار به سوی قسمت های کم فشار جریان می یابد و حاصل این فرایند باد است.
تاثیر نور خورشید: دلیل وزش باد تفاوت میزان تابش خورشید به قسمت های مختلف زمین است.
سطح زمین از بخش های آب و هوائی گوناگونی تشکیل شده است و این بخش های گوناگون میزان متفاوتی از نور خورشید را دریافت می کننند. هوای گرم معمولا فشار کمتری دارد و هوای سرد دارای فشار بیشتری است. پس در واقع تفاوت در میزان فشار هوای سرد و هوای گرم باعث ورزش باد می شود. در این بین پوشش گیاهی هم نقش مهمی ایفا می کند .
در نواحی که پوشش گیاهی غنی است بخشی از نور خورشید توسط گیاهان به طرف زمین جذب می شود در حالی که در مناطق برفی نور خورشید توسط برف منعکس می شود و وارد جو زمین نمی شود . پس در نواحی برفی هوابه دلیل منعکس شدن نورخورشید سرد تر و پر فشار تر است.
در زمین در نواحی استوائی که همیشه نور خورشید مستقیم می تابد هوا گرم تر و کم فشار تر و در نواحی قطبی همیشه هوا سرد تر و پر فشار تر است. همانطور که گفته شد هوای پر فشار تمایل دارد تا به سوی مناطق کم فشار حرکت کند و هوای مناطق کم فشار مجبور است جای خود را به این هوای پر فشار دهد و همین باعث حرکت و چرخش هوا می شود.
تشکیل باد بوسیله اختلاف فشار هوا بر اثر تابش نور خورشید
نحوه ریزش باران:
همه ابرها قابلیت باروری و ریزش باران را ندارند. در واقع ابرها پس از طی مراحل و در شرایط خاص باعث بارش باران یا برف می شوند.
- در مرحله اول ابرها باید توسط باد حمل و جابجا شوند. (نور خورشید عامل ایجاد باد است)
- در مرحله دوم ابرها به یکدیگر پیوسته و ابرهای بزرگتری را تشکیل میدهند.
- در مرحله سوم ابرهای کوچکی که به هم می پیوندند در اثر جریان بالا رونده افزایش می یابند و جالب است بدانید که این جریان در قسمت مرکزی ابرها بیشتر از سایر قسمت ها و کناره ها است و همین امر سبب میشود که ابرها به رشد عمودی بپردازند و در نهایت این رشد عمودی ابرها سبب می شود که بخشی از آن در مجاورت جو سرد قرار گیرد و اینجاست که قطرات آب و تگرگ شکل می گیرد و بزرگ می شود. هنگامی که این قطرات آب و یخ به میزانی بزرگ و سنگین شوند که جریان بالا رونده ی هوا توان تحمل آن را نداشته باشند و نتواند وزنش را تحمل کند، در این هنگام این ذرات آب و یخ شروع به فرو افتادن به شکل باران و تگرگ می کنند.
خلاصه تاثیر نور خورشید بر تشکیل باد، ابر و باران
انرژی تابشی نور خورشید پس از تابیدن بر سطح زمین به انرژی گرمایی تبدیل میشود. این انرژی گرمایی عامل اصلی تبخیر آب اقیانوسها و دریاست. از تبخیر آبهای سطحی و گیاهان موجود روی زمین ابرها تشکیل میشوند. این ابرها به وسیله باد به یکدیگر پیوسته و ابرهای باران زا را تشکیل میدهند. اما وزیدن باد خود یکی از نتایج تابش نور خورشید به زمین است. در واقع باد نتیجه اختلاف فشار بین نقاط مختلف زمین بوده که بر اثر تابش نور خورشید ایجاد شده است. به طور مثال بادهای قطبی در اثر انتشار تودههای هوای سرد از مناطق پر فشار قطبی به مناطق نسبتاً گرم تر شکل میگیرد. در نواحی با پوشش گیاهی انرژی گرمایی جذب میشوند (کم فشار) و در نواحی قطبی این انرژی منعکس میشود (پرفشار).
بدون تابش نور خورشید امکان زندگی روی کره زمین وجود ندارد. تشکیل ابر، باد و باران بخشی از فواید بیشمار خورشید برای زمین بوده و حیات همه موجودات روی زمین وابسته به خورشید است.
هایدل مشکات
عالی بود