نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: 18 دی 1400
ستاره | سرویس مادر و کودک – علت کار نکردن شکم نوزاد بسته به نوع تغذیه و سن او می‌تواند متفاوت باشد که با تشخیص علت و علائم یبوست نوزاد می‌توانید برای درمان به موقع آن اقدام کنید. در این مطلب ابتدا یبوست نوزاد و علائم آن را بررسی کرده، سپس علت های آن را برمی‌شماریم و در پایان راه های درمان و پیشگیری از سفتی شکم نوزاد را شرح می‌دهیم.
کارنکردن شکم نوزاد چه مواقعی یبوست محسوب می‌شود؟
یبوست نوزادان و کودکان به موقعی گفته می‌شود که مدفوع کودک به حدی سفت شود که به راحتی دفع نشود و تعداد دفعات دفع، ربطی به یبوست ندارد.
برخی از نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند ممکن است حتی تنها یک بار در طول هفته مدفوع کنند و در صورت سفت نبودن مدفوع جای نگرانی نیست. اما در صورت مدفوع نکردن نوزاد برای چند روز بایستی مساله را پیگیری کنید. شیر مادر ماده‌ای بسیار مغذی است که بعضی مواقع اکثر آن جذب بدن نوزاد شده و تنها مقدار بسیار کمی از آن برای دفع باقی می‌ماند.
علائم یبوست نوزاد چیست؟
- مدفوع بسیار سفت و ساچمه ای
- نوزاد هنگام دفع زور می‌زند و صورتش قرمز می‌شود
- شکمش دردناک و متورم و رفتارهای غیرمعمول
- امتناع از خوردن و بی اشتهایی
- گریه هنگام مدفوع کردن که نشان دهنده دردناک بودن دفع است.
- بی اختیاری دفع ادرار که مقدار کمی از مایع به همراه مدفوع در پوشک یا لباس زیر او پدیدار شود (بر اثر یبوست شدید)
- مدفوع نکردن برای ۲ تا ۳ روز در کودکانی که شیرخشک می‌خورند و یک هفته برای کودکانی که شیر مادر می‌خورند. (اگر مدفوع نرم باشد، دفع یک‌بار در هفته به معنی یبوست نیست.)
- وزن نگرفتن نوزاد همراه با بی اشتهایی
- خونریزی از مقعد
علت کار نکردن شکم نوزاد
دلایل زیادی ممکن است علت کار نکردن شکم نوزاد باشد و شدت یبوست نوزاد به عواملی از جمله سن و رژیم غذایی او وابسته است. همانطور که بیان شد نوزادانی که از شیرمادر تغذیه می‌کنند کمتر دچار یبوست می‌شوند، زیرا شیر مادر به راحتی هضم می‌شود و ترکیب چربی و پروتئین آن به گونه ای است که ایجاد یبوست نمی‌کند. اما مصرف شیر خشک یا شیر گاو برای نوزاد احتمال بروز یبوست را افزایش خواهد داد. این نوع تغذیه می‌تواند عادات دفع شیرخوار را مخصوصا در دو سه هفته ابتدای تولد تغییر بدهد. شیر خشک می تواند مدفوع نوزاد را سفت کند. اگر نوزاد شما به پروتئین موجود در شیر حساسیت داشته باشد ممکن است به یبوست مبتلا شود.
- تنگ بودن مجرای دستگاه گوارشی
- مشکلات ساختار عضلانی شکم مثل سندروم برون
- مشکلات در سیستم عصبی یا عضلانی روده
- مشکلات در ستون فقرات نوزاد
- مسمومیت های دارویی با ویتامن D
- کمبود کلسیم
- وجود اختلالات روده مثل ناتوانی در تحمل پروتئین شیر گاو
- اختلالات در بافت لوپوس
- مصرف مکمل های غذایی
- وجود اختلالات متابولیکی در بدن نوزاد
- حساسیت های غذایی
- کم کاری تیروئید نوزاد
درمان یبوست و سفتی شکم نوزاد
شیر نوزاد را تغییر بدهید
در صورتی که نوزاد شیر مادر مصرف می کند و دچار یبوست شده، ممکن است نوزاد به چیزی در رژیم غذایی مادر حساس باشد و این حساسیت باعث یبوست در او شده باشد. پس بهتر است رژیم غذایی نوزاد را تغییر دهید. اگر نوزاد شیرخوار شیر خشک می‌خورد، ممکن است حساسیت به بعضی مواد اولیه شیر خشک باعث یبوست او شده باشد پس بهتر است شیر خشک نوزاد حداقل تا زمان رفع یبوست عوض شود.
شکم نوزاد را ماساژ دهید
ماساژ ملایم شکم و پایین شکم، روده ی نوزاد را تحریک کرده و به دفع مدفوع او کمک می‌کند. شکم سفت نوزاد را چند بار در طول روز در جهت عقرب های ساعت به آرامی ماساژ دهید تا نوزاد در نهایت مدفوع کند. می‌توانید برای ماساژ از روغن زیتون نیز بهره ببرید.
نوزاد را ورزش بدهید
تحرک به گوارش کمک می کند. اگر نوزاد راه رفتن بلد نیست، حرکت دوچرخه پاها و تمرین‌های دیگر را برای نوزاد امتحان کنید.
مایعات بیشتری به نوزاد بدهید
غذاهای فیبردار برای نوزادانی که غذای کمکی می‌خورند
بعضی غذاهای جامد باعث کار نکردن شکم نوزاد می‌شوند اما بعضی غذاهای دیگر دفع را آسان می‌کنند. اگر تغذیه نوزاد از غذاهای جامد را تازه شروع کرده‌اید، سعی کنید خوراکی‌های زیر را که فیبر بالایی دارند مثل سیب بدون پوست، گلابی، آلو، و هلو به کودک بدهید.
به جای برنجک یا گندمک فرآوری و تصفیه شده غلاتی مانند جو، جو دوسر یا خاویار گیاهی (کینوا) را بپزید. نان کامل سبوس‌دار، کراکر و برشتوک سبوس‌دار نیز مدفوع را حجیم و یبوست را شیرخواران را درمان می‌کند.
پوره کردن غذا برای نوزادانی که هنوز غذای جامد نمی‌خورند
اگر مصرف غذاهای مکمل جامد را برای نوزادان هنوز شروع نکرده اید بهتر است بعضی از خوراکی‌های اشاره شده در بالا را پوره کنید و به او بدهید. به خاطر داشته باشید که میوه‌ها و سبزیجات فیبر طبیعی بالایی دارند که مدفوع را حجیم می‌کند. بعضی خوراکی‌ها بیشتر از بقیه به انجام عمل دفع کمک می‌کنند و شکم را به کار می‌اندازند.
مقعد یا راست روده نوزاد را تحریک کنید
با استفاده از انگشت، دماسنج مقعدی یا گوش پاک کن، به آرامی به راست روده نوزاد کمی فشار بیاورید. این تحریک به سرعت منجر به کار کردن شکم کودک می‌شود.
از شیاف گلیسیرین استفاده کنید
وجود خون قرمز روشن در مدفوع نوزاد نشانه پاره شدن راست روده است. برای درمان یبوست شدید نوزاد می‌توانید از شیاف گلیسیرین استفاده کنید تا راحت‌تر مدفوع کند. شیاف را مطابق دستورات روی بسته دارو یا توصیه پزشک مصرف کنید.
پیشگیری از یبوست و کار نکردن شکم نوزاد
سخن آخر
کاربران عزیز؛ شما می‌توانید علت یبوست کودکان و راه های درمان آن را نیز به طور مفصل در ستاره بخوانید. همچنین در صورتی که در مدفوع نوزاد مخاط مشاهده کرده و نگران شده اید، توصیه می‌کنیم علت وجود مخاط یا موکوس در مدفوع نوزاد چیست را بخوانید.
