معنی شعر دفتر زمانه (هرگز دلم برای کم و بیش غم نداشت)

هرگز دلم برای کم و بیش غم نداشت، آری نداشت غم که غمِ بیش و کم نداشت… شعری زیبا از فرخی یزدی است. در این مطلب به بررسی مفهوم و معنی شعر دفتر زمانه به همراه آرایه های ادبی و معنی کلمات آن خواهیم پرداخت.

معنی شعر دفتر زمانه

ستاره | سرویس محتوای کمک درسی – گلایه از دیدگاه مردم و فرخوان آن‌ها به آزادگی همواره یکی از موضوعات مورد نظر شاعران بوده است. فرخی یزدی یکی از شاعرانی است که در شعر دفتر زمانه این موضوع را مطرح می‌کند و مردم کشورمان را به وارستگی، احترام به جامعه و داشتن آرامش با وجود تهیدستی دعوت می‌کند. در ادامه به خواندن این شعر فرخی یزدی و معنی آن به همراه معنی کلمات و آرایه‌های ادبی خواهیم پرداخت.

 

معنی شعر دفتر زمانه (هرگر دلم برای کم و بیش غم نداشت)

 

معنی شعر دفتر زمانه

هرگز دلم برای کم و بیش غم نداشت
آری نداشت غم که غمِ بیش و کم نداشت

معنی بیت: من هرگز در بند مادیات و داشتن و نداشتن نبوده‌ام؛ چرا که هر کس در بند جهان مادی نباشد غم نخواهد داشت.

آرایه های ادبی:

  • مجاز: دل مجاز از کل وجود
  • تضاد: تضاد بین کم و بیش
  • جناس: جناس بین کم و غم

 

در دفتر زمانه فتد نامش از قلم
هر ملتی که مردم صاحب­ قلم نداشت

معنی بیت: هر ملتی که از داشتن نویسندگان و شاعران (اهل اندیشه)، محروم بود، در گذر روزگار فراموش خواهد شد.

آرایه های ادبی:

  • تشبیه: دفتر زمانه اضافه تشبیهی
  • کنایه: افتادن نام از قلم کنایه از فراموش شدن است، مردم صاحب ­قلم نیز کنایه از نویسندگان و شاعران است
  • مجاز: قلم مجاز از اندیشه است
  • واژه آرایی: قلم
  • تناسب: تناسب بین دفتر، قلم، صاحب قلم

 

در پیشگاه اهل خرد نیست محترم
هر کس که فکر جامعه را محترم نداشت

معنی بیت: هر کسی که به اندیشه‌­های مردم جامعه احترام نگذارد، نزد افراد خردمند محترم نخواهد بود.

 

با آن­که جیب و جام من از مال و می تهی است
ما را فراغتی است که جمشید جم نداشت

معنی بیت:مهم نیست که فقیر هستم، در واقع با آن­که فقیر هستم اما آسایشی دارم که حتی پادشاهی چون جمشید نیز آن را نداشت.

معنی کلمات:

  • فراغت: آسایش
  • آرامش جم: جمشید

آرایه های ادبی:

  • لف و نشر: جیب و جام، مال و می
  • کنایه: تهی بودن جیب و جام از مال و می کنایه از فقیر بودن است و تهی بودن جام از می نیز کنایه از نداشتن رفاه و خوشی است
  • مراعات نظیر: مراعات نظیر بین جیب و جام، مال و می
  • تلمیح: تلمیح به پادشاهی جمشید، پادشاهی اساطیری در ایران باستان
  • جناس: جناس ناهمسان بین جام و جم و جناس ناقص بین مال و ما

 

انصاف و عدل داشت موافق بسی ولی
چون فرخی موافق ثابت ­قدم نداشت

معنی بیت: افراد بسیاری در راه عدالت قدم نهاده‌­اند، اما هیچ­کدام به اندازه فرخی، ثابت­ قدم و با اراده نبوده‌­اند.

معنی کلمات:

موافق: هم‌­رای و همراه

آرایه های ادبی:

  • تشخیص: داشتن موافق و همراه برای انصاف و عدل
  • تضاد: تضاد بین داشت و نداشت
  • تشبیه: چون فرخی
یادتون نره این مقاله رو به اشتراک بگذارید.
وب گردی:
مطالب مرتبط

نظر خود را بنویسید