نویسنده: ابوالفضل ناظمی
بروزرسانی: 15 آذر 1402
یکی از مسائل مهمی که در اسلام به آن تاکید شده است ازدواج است که به دنباله آن نیز حدیث در مورد ازدواج از حضرت محمد (ص) و ائمه معصوم بسیار روایت شده است.
از آنجایی که سنت ازدواج در دین اسلام مورد تاکید واقع شده است، افراد می‌توانند با حفظ معیارهای اسلامی و مطابق با دین با زوج مناسب خود ازدواج کند. ازدواج یکی از ضرورت‌های اساسی زندگی به حساب می‌آید و هدف از یک ازدواج موفق، رسیدن به آرامش درونی و تکامل است که می‌توان با عنایت به حدیث در مورد ازدواج از پیامبران و معصومین بهترین انتخاب را داشت.
ازدواج از دیدگاه قرآن و معصومین
ازدواج از دستورات خداوند است که در قرآن کریم خطاب به زن و مرد مسلمان بر انجام آن سفارش شده است:
و انکحوا الایامی منکم و الصالحین من عبادکم و امآئکم ان یکونوا فقرآء یغنهم الله من فضله و الله واسع علیم.
پروردگار متعال می‌فرماید:
مردان بی‌زن و زنان بی‌شوهر، بردگان و کنیزان صالح را تزویج کنید. چنانچه آنان فقیر باشند، خداوند از فضل خود غنی و بی‌نیازشان می‌سازد. که خداوند رحمتش وسیع و به احوال بندگان خود آگاه است.
«سوره نور، آیه ۳۲»
همچنین ضرورت ازدواج در بین ائمه تا آنجایی بوده است که در مورد حضرت فاطمه چنین روایت شده است که:
قالَتْ علیها السلام: اُوصیکَ اَوّلاً انْ تَتَزَوَّجَ بَعْدى بِإبْنَةِ اُخْتى اءمامَةَ، فَإ نَّها تَکُونُ لِوُلْدى مِثْلى، فَإنَّ الرِّجالَ لابُدَّ لَهُمْ مِنَ النِّساءِ.
در آخرین لحظات عمرش به همسر خود چنین سفارش کرد: پس از من با دختر خواهرم امامه ازدواج کن، چون که او نسبت به فرزندانم مانند خودم دلسوز و متدیّن است. همانا مردان در هر حال، نیازمند به زن هستند.
«بحارالانوار: ج ۴۳، ص ۱۹۲، ح ۲۰، اعیان الشّیعة: ج ۱، ص ۳۲۱»
حدیث در مورد ازدواج از پیامبر (ص)
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌اله در چندین حدیث در مورد ازدواج و اهمیت آن سخن گفته‌اند. می‌توانید در ادامه مطلب احادیث مهم ایشان در رابطه با ازدواج و تشکیل خانواده را مطالعه کنید.
رَکعتانِ یُصلیهما المُتزوجُ اَفضلُ مِن رجلٍ عَزبٍ یَقومُ لَیلهُ و یَصومُ نهارَهُ.
دو رکعت نماز انسان با همسر برتر است از عمل انسان عزبی که همه شب را در نماز و روز آن را روزه دار باشد.
«وسائل الشیعه، جلد ۲۰، صفحه ۱۹»
رسول خدا صلی الله علیه واله
❆❆❆
مَنْ سَرَّهُ أنْ یَلْقَی اللهَ طاهِراً مُطَهَّراً فَلْیَلْقَهُ بِزَوْجَةٍ.
هر که دوست دارد که پاک و پاکیزه خدا را دیدار کند، همسردار به دیدار خدا برود.
«من لایحضره الفقیه: ۳ / ۳۸۵»
رسول خدا صلی الله علیه واله
❆❆❆
مَن تزوّجَ امرئةً لایتزّوجُها الآ لِجمالِها لَمْ یَرَ فیها ما یُحبُ و مَنْ تزوجها لِمالها وکلهُ الله الیهِ فعلیکمْ بذاتِ الدین.
کسی که با زنی ازدواج کند و ازدواج نکرده باشد مگر برای زیبایی آن زن، آنچه را که دوست می‌دارد در او نخواهد دید و کسی که با زنی به خاطر مالش ازدواج کند، خداوند متعال او را به همان مال وی واگذارد، پس بر شما باد به ازدواج با زن با ایمان.
«وسائل الشیعه، جلد ۳، صفحه ۶»
رسول خدا صلی الله علیه واله
❆❆❆
وَ مَن عملَ فی تزویجٍ بینَ مؤمنینِ حَتی یَجمعَ بَینهما زَوّجهُ اللهُ الفَ اِمراةٍ مِن الحورِ العینِ کل امرئةٍ فی قصرٍ مِنْ ذرٍ وَ یاقوتٍ وَ کانَ له بِکلِ خُطوةٍ خطاها مِن ذلک….
هر کس در امر برقرار ساختن ازدواج میان زن و مردی کوششی کند، خداوند متعال هزار حورالعین به وی عطا کند که هر یک قصری از در و یاقوت دارند و نیز در برابر هر گامی که در این امر بر می‌دارد و یا هر کلامی که در این رابطه می‌گوید، خداوند عمل یک سال عبادت که روزها را روزه و شب‌ها را در نماز باشد در نامه اعمال او می‌نگارد.
«ثواب الاعمال، صفحه ۶۶۸»
رسول خدا صلی الله علیه واله
❆❆❆
← حدیث در مورد ازدواج →
مَنْ تزّوجَ احرزَ نِصفَ دینهِ فلیتَّقِ الله فی النصفِ الآخرِ.
کسی که ازدواج کند نصف ایمان خود را حفظ کرده، پس باید جهت حفظ نصف دیگر آن تقوای الهی را پیشه کند.
«نور الثقلین، جلد ۳، صفحه ۵۹۶»
رسول خدا صلی الله علیه واله
❆❆❆
ثلاثةٌ حقٌ علی الله تعالی عونُهم، المجاهدُ فی سبیلِ اللهِ و المکاتِبُ الذی یُریدُ الاَداءَ، و الناکحْ الذّی یُریُد العفافَ.
سه گروه بر خداوند متعال حق دارند تا آنها را یاری کند: مجاهد در راه خدا و کسی که سعی می‌کند تا قرض خویش را ادا کند و آنکه می‌خواهد ازدواج کند تا دامن خویش را پاک نگهدارد.
«نهج الفصاحه، حدیث ۱۲۱۹»
رسول خدا صلی الله علیه واله
❆❆❆
أعْظَمُ النِّکاحِ بَرَکَةً أیْسَرُهُ مَؤُونَةً.
با برکت‌ترین ازدواج آن است که کمترین هزینه‌ها را داشته باشد.
«کنز العمّال، جلد ۱۶، صفحه ۲۹۹»
رسول خدا صلی الله علیه واله
❆❆❆
← حدیث در مورد ازدواج →
مَنْ تزوَّجَ اِمرئةً لم یُرِدْ بها الآ أن یَغضَّ بَصرهُ و یحصن فَرْجهُ او یصلَ رحمَهُ بارک اللهُ لَهُ فیها وبارک لها فیه.
کسی که ازدواج نکند مگر به خاطر پاکی چشم و دامن خود و یا جهت صله رحم، خداوند وجود آن زن را برای او و نیز وجود او را برای آن زن مبارک و میمون می‌سازد.
«الزواج، صفحه ۲۷۶»
رسول خدا صلی الله علیه واله
حدیث در مورد ازدواج از امام علی (ع)
خیارُ خصالِ النساءِ شرارُ خِصالِ الرّجالِ، الزَّهوُ و الجُبنُ و البُخلُ فان کانت المرئةُ مزهوةً لم تُمکنْمِن نفسِها و اذا کانت بخیلةً حفظتْ مالَها.
نیکوترین خصلت‌های زنان، بدترین خصلت‌های مردان است و آن خصلت‌ها عبارتند از: تکبر، ترس و بخل، پس اگر زن متکبر باشد اجازه ندهد کسی به او دست زند و اگر بخیل باشد اموال خود و شوهرش را حفظ کند و در صورتی که ترسو باشد، هراسان می‌شود از هر چه که عارض او شود.
نهج البلاغه، حکمت ۲۳۴
«امیرالمومنین علیه السلام»
❆❆❆
← حدیث در مورد ازدواج →
اَفضلُ الشَفاعاتِ اَنْ تَشفعَ بینَ اثنینٍ فی نکاحٍ حَتی یَجْمَعَ اللهُ بَینهُما.
برترین شفاعت‌ها آن است که جهت ازدواج میان دو کس صورت پذیرد تا بدین وسیله خداوند آن دو را به هم رساند.
«مکارم الأخلاق، صفحه ۱۹۶»
امیرالمومنین علیه السلام
❆❆❆
اذا اراد احدکم ان یتزوج فلیسال عن شعرها کما یسال عن وجه‌ها فان الشعر احد الجمالین.
هر وقت یکی از شما، بخواهد، ازدواج کند، از اوصاف موی سر زن نیز سؤال کند همچنانکه از چگونگی رخسار او می‌پرسد. چون که موی زن یکی از دو زیبایی (مو و صورت) اوست.
«من لا یحضره الفقیه، ج. ۳، ص. ۲۵۴»
امیرالمومنین علیه السلام
❆❆❆
← حدیث در مورد ازدواج →
لا تغالوا بمهور النساء فتکون عداوة.
مهریه زن‌ها را سنگین نگیرید که موجب کدورت و دشمنی گردد.
«وسائل الشیعه، ج. ۱۵، ص. ۱۱»
امیرالمومنین علیه السلام
حدیث در مورد ازدواج از امام رضا (ع)
انَّ اللهَ جَعلَ اللّیل سکناً و جعل النساءَ سکناً و مِن السنةِ التزویجُ باللیلِ و اطعامُ الطّعامِ.
خداوند متعال شب را برای استراحت و آرامش قرار داده و زن را نیز مایه آرامش مرد قرار داده است و از سنت پیامبر است ازدواج در شب و طعام دادن.
«سنن النبی، صفحه ۱۴۷»
امام رضا علیه السلام
❆❆❆
اَلنِّساءُ اِنَّماهُنَّ سَکَنٌ.
زنان بی‌گمان موجب آرامش انسان هستند.
«الکافی ج۵ ٬ص۳۶۶»
امام رضا علیه السلام
❆❆❆
← حدیث در مورد ازدواج →
اذا خطب الیک رجل رضیت دینه و خلقه فزوجه و لا یمنعک فقره و…
هنگامى که مردى از شما خواستگارى کرد که از دین و اخلاق او راضى بودید به ازدواج با او رضایت دهید. و مبادا فقر او تو را از این رضایت باز دارد و …
«میزان الحکمة، ج ۴، ص ۲۸۰»
امام رضا علیه السلام
❆❆❆
من سنته [رسول الله صلى الله علیه و آله و سلم] التزویج باللیل، لان الله تعالى جعل اللیل سکنا و النساء انما هن سکن.
مراسم عروسى در شب، سنت پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله و سلم است، چرا که خداوند شب را مایه آرامش قرار داده و زن هم آرامش خاطر است.
«وسائل الشیعه، ج ۲۰، ص ۹۱»
امام رضا علیه السلام
حدیث در مورد ازدواج از امام جعفر صادق (ع)
امام جعفر صادق عليه‌السلام چندین حدیث در مورد ازدواج بیان کرده‌اند که با مطالعه آن می‌توانید به اهمیت بیشتر ازدواج پی ببرید. در اینجا گلچینی از احادیث گهربار ایشان آورده شده است.
و لا تزوّجوا الحمقاءَ.
با زنان احمق ازدواج نکنید.
«قصارالجمل، جلد ۱، صفحه ۲۹»
امام جعفر صادق علیه السلام
❆❆❆
← حدیث در مورد ازدواج →
وَمَنْ تَرَکَ التَّزْویجَ مَخافَةَ الْعَیْلَةِ فَقَدْ أَساءَ الظَّنَّ بِاللهِ عَزَّ وَجَلَّ.
و هر که از ترس تنگدستی ازدواج نکند، به خدای متعال بدگمان است.
«من لا یحضره الفقیه، جلد ۳، صفحه ۳۸۵»
امام جعفر صادق علیه السلام
❆❆❆
مَنْ تَزَوَّجَ إمْرَأةً یُریدُ مالَها ألجَأهُ اللهُ إلَی ذلِکَ المالِِ.
هرکس با زنی به خاطر ثروت او ازدواج کند، خداوند او را به آن ثروت وا می‌گذارد.
«کافی، ج۵، ص۳۳۳»
امام جعفر صادق علیه السلام
❆❆❆
رَکعتانِ یُصلِّیهما مُتزوجٌ اَفضلُ مِن سَبعینَ رکعةٍ یُصلّیها غَیرُ مُتزوجٍ.
دو رکعت نماز کسی که ازدواج کرده برتر است از هفتاد رکعت نماز انسانی که ازدواج نکرده.
«ثواب الأعمال، صدوق، صفحه ۹۴»
امام جعفر صادق علیه السلام
❆❆❆
لما زُفّتْ فاطمةُ الی عَلیٍ – علیه السّلام – نَزلَ جبرئیلُ و میکائیلُ و اسرافیلُ… فَکبرَ جَبرئیلُ و کبّر اسرافیلُ و کبّر میکائیلُ فکبرتِ الملائکةُ و جرِت السُنةُ بالتکبیرِ فی الزفافِ الی یومِ القیامةِ.
وقتی که شب عروسی حضرت فاطمه – سلام الله علیها – فرارسید، جبرئیل و میکائیل و اسرافیل آمدند. جبرئیل تکبیر گفت و سپس اسرافیل و پس از آن میکائیل تکبیر گفت و آنگاه فرشتگان نیز تکبیر گفتند و بر این اساس «سنت» است که در شب عروسی «تکبیر» گفته شود.
«سنن النبی، صفحه ۱۵۰»
امام جعفر صادق علیه السلام
❆❆❆
ان الله یحب البیت الذی هو العرس.
خداوند خانه‌اى را که در آن عروسى انجام گرفته، دوست مى‌دارد.
«وسائل الشیعه، ج ۲۲، ص ۷»
امام جعفر صادق علیه السلام
❆❆❆
← حدیث در مورد ازدواج →
کان علی بن الحسین اذا اتاهُ ختنُهُ علی ابنتهِ او علی اختِهِ، بَسَطَ له ردائُه ثم اجلسَهُ ثم یقول: مرحباً بمن کفی المؤنةَ و سَتَرَ العورة.
سیره (امام) علی بن الحسین این بود که هنگامی که یکی از دامادهای او (شوهر دختر یا شوهر خواهر او)، بر او وارد می‌شد، امام عبای خود را بر زمین پهن می‌کرد و وی را بر آن می‌نشاند، سپس می‌فرمود: آفرین بر کسی که مخارج ناموس مرا می‌پردازد و او را حفظ می‌کند.
«وسائل الشیعه، جلد ۱۴، صفحه ۲۴»
امام جعفر صادق علیه السلام
حدیث در مورد ازدواج از سایر امامان
چند حدیث در مورد ازدواج از ائمه معصوم در اینجا آورده شده است که بتوانید آنها را سرلوحه زندگی خود قرار دهید.
مَنْ زَوَّجَ لِلّهِ، وَوَصَلَ الرَّحِمَ تَوَّجَهُ اللّهُ بِتاجِ الْمَلَکِ یَوْمَ الْقِیامَةِ.
هرکس برای رضا و خوشنودی خداوند ازدواج کند و با خویشان خود صله رحم نماید، خداوند او را در قیامت مفتخر و سربلند می‌گرداند.
«مشکاة الأنوار، صفحه ۱۶۶»
امام سجاد علیه السلام
← حدیث در مورد ازدواج →
مَنْ خَطَبَ إلَیْکُمْ فَرَضیتُمْ دینَهُ وَ أمانَتَهُ فَزَوِّجُوهُ، إلاّ تَفْعَلُوهُ تَکْنُ فِتْنَةٌ فِی الاْرْضِ وَ فَسادٌ کَبیرْ.
هر که به خواستگاری دختر شما آید و به تقوا و تدیّن و امانتداری او مطمئن می‌باشید با او موافقت کنید وگرنه شما سبب فتنه و فساد بزرگی در روی زمین خواهید شد.
«تهذیب الأحکام، جلد ۷، صفحه ۳۹۶، حدیث ۹»
امام جواد علیه السلام
❆❆❆
ثَلاثةٌ یُستظلونَ بظلِ عَرشِ اللهِ یومَ القیامةِ یومٌ لا ظِلَّ الا ظلةُ رَجلٌ زوّجَ اَخاهُ المسلمَ او اَخدمهُ او کتَمَ له سرّاً.
خداوند در روز قیامت سه دسته را در زیر سایه عرش خویش پناه می‌دهد در حالتی که سایه‌‌ای جز سایه عرش پروردگار وجود ندارد و آنها عبارتند از: کسی که برادر مسلمان خود را زن دهد و کسی یا به برادر دینی خود خدمت کند و یا آنکه از فاش شدن اسرار برادر مسلمانش جلوگیری کند.
«نور الثقلین، جلد ۳، صفحه ۵۹۹»
امام موسی کاظم علیه السلام
❆❆❆
لَهو المؤُمنِ فی ثَلاثةِ اشیاءٍ التَمتعُ بِالنساءِ و مُفاکهَةِ الاِخوانِ و الصَلاةُ بِاللیلِ.
سرگرمی انسان مؤمن در سه چیز است: کامجویی از زنان (حلال)، خوش گویی با دوستان و خواندن نماز شب.
«الخصال، جلد ۱، صفحه ۱۱۶»
امام محمد باقر علیه السلام
❆❆❆
انّ الله عَزوجلَّ حَرمَ علی شیعتنا المُسکرَ مِن کل شرابٍ و عَوَّضَهم عَن ذلک المتعةَ.
خداوند متعال بر شیعیان ما استفاده از هر چیز مست کننده را حرام کرده و در برابر آن ازدواج موقت را حلال دانسته است.
معانی الاخبار، صفحه ۳۱۶
امام جواد علیه السلام
❆❆❆
عن محمد بن مسلم قال: سالت ابا جعفر علیه السلام‌عن الرجل یرید ان یتزوج المراة، اینظر الیها؟ قال: نعم انما یشتریها باغلى الثمن.
محمد بن مسلم مى‌گوید: از امام باقر علیه السلام پرسیدم: مردى که مى‌خواهد با زنى ازدواج کند آیا حق دارد او را ببیند؟ امام علیه السلام فرمود: آرى، چون در برابر آن بهاى سنگینى مى‌پردازد.
«وسائل الشیعه، ج ۲۰، ص ۸۸»
امام باقر علیه السلام
