بررسی نحوه تخصیص داراییهای مالی خانوارها در کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه OECD نشان میدهد سهم سپردهگذاری در بانک تقریبا در تمام این کشورها که بیشتر آنها کشورهای توسعهیافتهای به حساب میآیند، در مقایسه با سهم داراییهای مالی دیگر از قبیل اوراق قرضه، سهام و البته صندوقهای سرمایهگذاری بهطور قابل توجهی کمتر است.
بهعنوان مثال در آمریکا پول نقد و سپردههای بانکی تنها ۱۲.۸ درصد از داراییهای مالی خانوارها را تشکیل میدهند و در مقابل تقریبا تمام داراییهای دیگر در زیرمجموعههای بازار سرمایه قرار دارد. نکته قابل توجه در این خصوص این است که به گزارش فدرال رزرو، در نتیجه همهگیری کرونا میزان سپردههای بانکی به شدت افزایش یافته و بهمیزان ۱۸ هزار میلیارد دلار رسیده که در ۳۰ سال اخیر این میزان از سپردههای بانکی بیسابقه بوده است. این در حالی است که در کشوری مانند ایران، بعضا عدم آگاهی درباره شیوههای مختلف سرمایهگذاری در بورس، سبب شده افراد صرفا به سپردهگذاری در بانک علاقه نشان دهند و سود سرمایهگذاری در بورس را از دست بدهند.
مهمترین علت این امر را میتوان در ریزشهای اخیر بازار جستجو کرد. واقعیت این است که عده زیادی از افراد تصور میکنند تنها روش سرمایهگذاری در بورس خرید و فروش سهام بوده و بسیاری از مواقع ورود به بورس را با از دست دادن سرمایه یکسان میدانند؛ اما خرید و فروش سهام یا صندوقهای سهامی تنها راه سرمایهگذاری در بورس نیست و راهی بدون ریسک برای کسب سود از این بازار وجود دارد.
دلایل سپردهگذاری در بانک
افراد به دلایل مختلفی در بانک سپردهگذاری میکنند و البته که میتوان گفت زندگی در دنیای امروز بدون داشتن چند حساب بانکی عملا ممکن نیست؛ ما برای دریافت حقوق، خریدهای روزانه، ثبت نام سجام و سرمایهگذاری در بورس، واریز و برداشتهای مختلف و موارد بسیار دیگری به بانک و حسابهای بانکی خود نیازمندیم؛ اما سپردهگذاری به هدف کسب سود یکی از این موارد نیست. در ادامه پس از معرفی صندوقهای درآمد ثابت، مزایا و معایب سپردهگذاری در بانک را با این صندوقها مقایسه میکنیم.
صندوق درآمد ثابت، راهی برای سرمایهگذاری بدون زیان در بورس
همانطور که در ابتدای مقاله نیز به آن اشاره شد، تمام روشهای سرمایهگذاری در بورس ریسک ندارند. در این بازار صندوقهای درآمد ثابت مانند صندوق دوم اکسیر فارابی وجود دارند که سرمایهگذاری در آنها کاملا امن و بدون ریسک بوده و نسبت به سپردهگذاری در بانک بازدهی بالاتری دارد. در واقع صندوقهای درآمد ثابت نهتنها تمام مزایای سپردهگذاری در بانک را در خود دارد، بلکه مزایای دیگری نیز دارد که باعث میشود انتخاب یک صندوق درآمد ثابت برای تمام افراد به گزینهای منطقی تبدیل شود.
مزایای مشترک صندوق درآمد ثابت و سپرده بانکی
۱- امنیت کامل سرمایه
طبیعتا مدت بسیار زیادی از روزهایی که میشد پساندازمان را در گاو صندوقی در خانه نگه داریم گذشته است. با حفظ سرمایه مازاد در بانک یا صندوقهای درآمد ثابت، امنیت سرمایه به خوبی تامین میشود. صندوقهای درآمد ثابت تحت مدیریت شرکتهای سبدگردانی قرار دارند و با کسب مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت میکنند. نظارت سازمان بورس بر عملکرد این صندوقها از مهمترین عواملی است که امنیت سرمایهگذاری افراد را تامین میکند. بانکها نیز تحت نظر بانک مرکزی فعالیت میکنند و مادامی که در بانکی با مجوز از بانک مرکزی سپردهگذاری کنید، میتوانید اطمینان داشته باشید که حتی در صورت ورشکستگی بانک مورد نظر، بانک مرکزی بخشی از زیان شما را جبران خواهد کرد.
۲- نقدشوندگی بالا
فرقی نمیکند در بانک سپردهگذاری کنید یا نسبت به خرید واحدهای صندوق سرمایهگذاری درآمد ثابت اقدام کنید. در هر دو صورت، به محض اینکه تصمیم بگیرید، میتوانید تمام یا بخشی از سرمایه خود را خارج کنید. البته در نظر داشته باشید برداشت وجه از حسابهای سپرده بلند مدت مشمول جریمه خواهد بود؛ اما برداشت از صندوق درآمد ثابت بدون جریمه است.
۳- بدون ریسک
سرمایهگذاری در صندوق درآمد ثابت و سپردهگذاری در بانک هر دو بدون ریسک هستند و میتوانید اطمینان داشته باشید، تحت هر شرایطی زیان نخواهید کرد.
مزایای اختصاصی سرمایهگذاری در صندوق درآمد ثابت
در ادامه مزایایی از سرمایهگذاری در صندوق درآمد ثابت را مورد بررسی قرار میدهیم که سپردههای بانکی کاملا یا تا حدی فاقد آن هستند.
۱- معافیت مالیاتی سرمایهگذاری در صندوق درآمد ثابت برای اشخاص حقیقی و حقوقی
طبق قوانین جدید مالیاتی، سپردههای بانکی اشخاص حقوقی مشمول مالیات هستند؛ بنابراین سرمایهگذاری در صندوق درآمد ثابت میتواند بهترین جایگزین سپرده بانکی برای اشخاص حقوقی باشد.
۲- سود روزشمار و درآمد ماهانه در صندوق درآمد ثابت
سود سرمایهگذاری در صندوق درآمد ثابت به صورت روزانه محاسبه میشود. یعنی سود هر روز، همان روز محاسبه میشود. این در حالی است که سود سپردههای بانکی ماهشمار بوده و به کمترین مانده حساب افراد در طول آن ماه تعلق میگیرد. فراموش نکنید برای دریافت سود مرکب، همواره میتوانید سود سرمایهگذاری در صندوق درآمد ثابت را صرف سرمایهگذاری مجدد در صندوق کنید.
۳- سود سرمایهگذاری در صندوق درآمد ثابت بیش از سپرده بانکی است
بهعنوان مثال متوسط بازدهی صندوق دوم اکسیر فارابی که یک صندوق درآمد ثابت است، طی سالهای اخیر ۲۵ درصد بوده است؛ بنابراین با انتخاب صندوق درآمد ثابت برای نگهداری سرمایه خود، از سود بیشتر آن نیز بهرهمند خواهید شد.
جمعبندی
ما در کشوری با اقتصاد تورمی زندگی میکنیم و سرمایهگذاری و تلاش برای حفظ ارزش دارایی برای ما به یک ضرورت تبدیل شده است. حتی اگر علاقهای به سرمایهگذاری هم نداشته باشید، عاقلانهترین کار این است که بخشی از سرمایه خود را به صندوقهای درآمد ثابت بسپارید تا توسط افرادی با سابقه فعالیت موفق در بورس و خبره مدیریت شود.
در این مقاله سپردهگذاری در بانک را با سرمایهگذاری در صندوق درآمد ثابت مقایسه کردیم تا نشان دهیم بانک اگرچه کاربردهای بسیاری در زندگی ما دارد؛ اما جای سرمایه نیست و بورس، حتی برای کسانی که حاضر به تحمل ریسک نیستند هم راهی برای سرمایهگذاری دارد.