راه های تشخیص عوارض و علائم مصرف شیشه در مردان و زنان

ستاره | سرویس سلامت – شیشه یا متامفتامین (Methamphetamine) که با نام کریستال (crystal) نیز در بازار سیاه شناخته می‌شود، به دلیل عوارض شدید جسمانی و روانی که پس از مصرف در افراد باقی می‌گذارد، یکی از خطرناک‌ترین مخدر‌های شناخته شده است. شیشه تأثیر عمیقی بر مغز و جسم مصرف کنندگان خود می‌گذارد به طوری که این تاثیرات دقیقا مشابه یک هشدار عمل کرده و اطرافیان فرد مصرف کننده قادر به تشخیص علائم مصرف شیشه خواهند بود. در ادامه قصد داریم با علائم مصرف شیشه بیشتر آشنا شویم تا در صورت آلوده شدن یکی از عزیزان یا آشنایان‌مان، شاید بتوانیم  نوشدارو پیش از مرگ سهراب باشیم.

 

ماده مخدر شیشه چیست؟

برای تشخیص آنکه آیا اطرافیان‌ از شیشه استفاده می‌کنند یا نه، خوب است ابتدا این مخدر را به خوبی بشناسیم. از دیگر نام‌های مورد استفاده برای این ماده مخدر منحوس می‌توان به کرانک، گچ، شوره سر شیطان، دوپ، گرد مصنوعی، نمک هاوایی، کراک، هیلی بیلی، راشت جاوا، هروئین گردن قرمز، اسمارفدوپ و سوخت موشک اشاره کرد.
شیشه یک مخدر به شدت اعتیاد آور است که بر حسب ساختار شیمیایی که دارد یک محرک قوی سیستم عصبی به شمار می‌آید و اغلب برای درمان اختلال کم‌توجهی یا بیش‌فعالی (Attention-deficit hyperactivity disorder به صورت مخفف ADHD) و چاقی‌های مزمن استفاده می‌شود.

 

 

چگونگی مصرف شیشه

نحوه مصرف شیشه از طرق مختلفی امکانپذیر است. از جمله این روش‌ها می‌توان به حالت استنشاقی، تزریق، مصرف آن به صورت خوراکی یا سیگار اشاره کرد که روش آخر یکی از متداول‌ترین روش‌ها برای مصرف متامفتامین است. گفتنی است که با استفاده از روش‌های تزریقی یا سیگار، نرخ جذب بالاتر رفته و متامفتامین سریع‌تر عمل خواهد کرد و فرد مصرف‌کننده احساس سرخوشی شدیدی می‌کند که به این حالت راش (rush) یا فلش می‌گویند و فقط چند دقیقه ادامه دارد.
هنگامی که افراد به متامفتامین مبتلا می‌شوند، میزان ترشح هورمون دوپامین در مغز آن‌ها افزایش می‌یابد و همانطور که می‌دانید وظیفه دوپامین این هورمون سرخوشی در ایجاد انگیزه و لذت نقش اساسی دارد.

 

 

ماده مخدر شیشه چه شکلی است؟

در بیشتر موارد، متامفتامین به صورت پودر سفید بلوری است، کریستال‌ها یا بلور‌های شفافی که شبیه یخ هستند. این ماده بو ندارد و طعم تلخی دارد و به راحتی در آب حل می‌شود. همچنین ممکن است رنگ‌های دیگری از جمله قهوه‌ای، صورتی یا زرد و خاکستری نیز داشته باشد.

 

علائم مصرف شیشه برای اولین بار

یکی از اولین علائم مصرف شیشه، از دست دادن ناگهانی علاقه در بخش‌هایی از زندگی است که زمانی برای شخص اهمیت زیادی داشته است. سرگرمی‌ها، روابط و اهداف شغلی همه و همه جایگاه سابق خود را از دست می‌دهند و الویت‌های اول به مصرف شیشه اختصاص پیدا می‌کند. نکته دیگر آن که مصرف کنندگان در ابتدای مسیر اعتیاد خود بسیار تلاش می‌کنند تا مواد مخدر خود را پنهان کنند، اما قانون مورفی هم اینجا ورود پیدا می‌کند و هرچه کسی بیشتر شیشه مصرف کند، آثار آن در زندگیش بیشتر ظاهر می‌شود.
توجه داشته باشید که مصرف متامفتامین به طور کلی نحوه تفکر و احساس مصرف کنندگان را تغییر می‌دهد و آنچه که در گذشته از آن به عنوان یک فعالیت تفننی و تفریحی یاد می‌کردند، اکنون به اولویت اصلی زندگی آن‌ها تبدیل شده و رفته رفته به آن وابستگی پیدا می‌کنند.

 

 

نشانه ها و علائم مصرف شیشه در فرد مصرف کننده را چگونه تشخیص دهیم؟

افرادی که به شیشه اعتیاد پیدا می‌کنند علائم جسمی خاصی را نشان می‌دهند. حتما تعجب خواهید کرد اگر به شما بگوییم که شخصی که در حال مصرف کریستال است؛ علائمی نظیر بیداری طولانی مدت، فعالیت فیزیکی بسیار زیاد و کاهش اشتها خواهد داشت. انواع علائم ظاهری و بالینی مصرف ماده مخدر شیشه در ادامه لیست شده است:

علائم بالینی مصرف شیشه در افراد

• پارانویا یا توهم
• احتیاط زیاد
• رفتار سینوسی یا نوسانات خلقی زیاد
• کاهش اشتها
• آشفتگی و پریشانی
• بیش فعالی
• الگو خواب نامنظم
• ناخنک زدن یا در تداول عامه ور رفتن به موها، اجزا صورت و…

 

 

علائم ظاهری مصرف شیشه در فرد

• گشاد شدن مردمک چشم
• فعالیت شدید فیزیکی
• جمع شدن و تیک ماهیچه‌های صورت
• کاهش قابل توجه و ناگهانی وزن
• زخم‌های پوستی
• حرکت سریع چشم
• اثر سوختگی به ویژه در لب یا انگشتان دست
• دندان‌های پوسیده
• فشار خون بالا
• افزایش درجه حرارت بدن و ضربان قلب
• تنگی نفس
• صحبت کردن مستمر و پیاپی

 

 

تویکینگ (Tweaking) مرحله ای پس از مصرف شیشه

تویکینگ (Tweaking) یکی دیگر از علائم مهم برای تعیین این است که آیا شخصی به شیشه اعتیاد پیدا کرده است یا خیر. تویکینگ مرحله‌ای است که در اواخر دوره مصرف کریستال در حالی رخ می‌دهد که شخص نتوانسته به فاز مطلوب یا همان راش دست پیدا کند، از همین رو برای رسیدن به احساس سرخوشی تلاش می‌کند، اما با ولع شدید و احساس ناامیدی روبرو می‌شود. در این زمان اصطلاحا به چنین شخصی تویکر گفته می‌شود. یک تویکر می‌تواند علائم زیر را از ۳ تا ۱۵ روز همراه خود داشته باشد:

• احساسی شبیه به این که حشرات در زیر پوست فرد مصرف کننده می‌خزند.
• روز‌ها قادر به خوابیدن نیست.
• در وضعیت مشابه یک بیمار روانی قرار داشته باشد یا کلا درکی از واقعیت نداشه باشد.
• پارانویا و ناامیدی فزاینده
• تجربه توهم
• خودآزاری
• ولع شدید برای مصرف شیشه

 

دوره فروریزی (Crash)

از علائم دیگری که نشان می‌دهد شخصی در حال مصرف کریستال است، مرحله کراش یا دوره فرو ریزی است. در طی این مدت بدن شخص نمی‌تواند مانند سابق به مواد مخدر واکنش نشان دهد ادامه دهد و از همین رو یک خواب طولانی مدت را در پیش خواهد داشت. دوره فروریزی می‌تواند در هر جایی به وقوع بپیوندد و از یک تا سه روز ادامه داشته باشد، از این جهت می‌تواند نشانه خوبی برای اطرافیان شخص مصرف کننده باشد تا به اعتیاد او پی ببرند.

 

عارضه دهانی مت (meth mouth)

عارضه دهانی مت (meth mouth)، یکی دیگر از رایج‌ترین علائمی است که در مصرف کنندگان شیشه دیده می‌شود. این مورد که شاید بسیاری از ما با آن مواجه شده‌ایم پوسیدگی شدید دندان و افتادن آن‌هاست. تصور می‌شود عواملی نظیر تغذیه و بهداشت نامناسب، کاهش جریان خون لثه ها، خشکی دهان، کاهش ترشح بزاق و همچنین اسیدی بودن شیشه موجب بروز چنین عارضه‌ای در این افراد باشد.

 

عوارض فوری مصرف شیشه

اثرات کریستال می‌تواند از ۸ تا ۲۴ ساعت به طول انجامد که در مقایسه با سایر مواد مخدر مدت زمان نسبتاً طولانی به حساب می‌آید. بر اساس شواهد موجود مصرف بی رویه شیشه در افراد موجب بیداری چندین روزه آنان خواهد شد. افزون بر این مصرف کنندگان در این مدت ممکن است هر یک از عوارض جانبی زیر را نیز تجربه کنند:

• اضطراب
• افزایش ضربان قلب
• درد در قفسه سینه
• کاهش اشتها
• پرخاشگری
• بیخوابی
• قرمزی پوست و خارش آن
• گرفتگی عضلات
• توهم
• پارانویا
• افزایش درجه حرارت بدن

خطر جدی دیگری که در کمین مصرف کنندگان شیشه قرار دارد، مصرف بیش از حد آن یا اوردوز (overdose) است. به عبارت دیگر اگر کسی بیش از حد کریستال مصرف کند، وقوع مسمومیت ، سکته مغزی، حمله قلبی و تشنج امر بعیدی نیست و در صورتی که بلافاصله تحت مراقبت کادر درمانی قرار نگیرد، منجر به نارسایی و احتمالاً مرگ می‌شود.

 

اثرات طولانی مدت مصرف شیشه

اگر مصرف شیشه توسط افراد در مدت زمان طولانی ادامه یابد، مغز به اوضاع جدید عادت کرده و رفته رفته به آن وابستگی پیدا می‌کند. بدون شک این وابستگی در یک چشم به هم زدن می‌تواند به اعتیاد تبدیل شود. در ادامه اثرات طولانی مدت مصرف شیشه به دو گروه ظاهری و رفتاری تقسیم شده و خدمت شما ارائه شده است.

 

اثرات ظاهری مصرف شیشه در طولانی مدت

• مشکلات تنفسی
• بیماری‌های قلبی
• نارسایی کبد
• دندان‌های سیاه و پوسیده
• آریتمی قلب
• نارسایی کلیه
• سوء تغذیه
• پیری زودرس
• فرزندان ناقص الخلقه
• ناباروری
• عفونت پوستی
• تشنج
• فشار خون بالا
• ایست قلبی

 

اثرات رفتاری مصرف شیشه در دراز مدت

• اختلالات شناختی
• از دست دادن حافظه
• پارانویا
• هذیان
• افسردگی
• آنهدونیا (عدم درک احساس لذت)
• پرخاشگری
• روان پریشی

 

علائم مصرف شیشه در زنان

 

چگونه معتاد شیشه ‌ای را تشخیص دهیم؟

اعتیاد به متامفتامین می‌تواند در یک دوره بسیار کوتاه افسار زندگی فرد معتاد را به دست بگیرد. مطابق دفترچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی دی‌اس‌ام-۵ (DSM-V)، فرد می‌تواند از نظر بالینی معتاد به شیشه تشخیص داده شود اگر در طی یک دوره ۱۲ ماهه بیش از دو مورد از معیار‌های زیر را داشته باشد، این معیار‌ها عبارتند از:

• استفاده از کریستال در موقعیت‌هایی که برای خود فرد مصرف کننده و یا اطرافیان او خطرآفرین باشد، به طور مثال مصرف بیش از حد شیشه و یا مصرف متامفتامین در حین رانندگی
• غفلت از مسئولیت‌های حرفه‌ای، دانشگاهی و یا شخصی
• اتفاقات و مشکلات عدیده اجتماعی یا فردی ناشی از مصرف کریستال
• تجربه علائم ترک پس از کنار گذاشتن شیشه؛ به طور مثال پرخاشگری، اضطراب، گیجی، افسردگی، گرسنگی و خستگی شدید، توهم دیداری یا شنیداری، سردرد، خوابیدن بیش از حد یا بهم ریختن الگوی خواب.
• مصرف روزافزون شیشه برای به دست یافتن به راش یا همان احساس لذت
• تلاش‌های زیاد ناموفق برای کنترل یا ترک مصرف مواد
• صرف مقدار وقت زیاد برای مصرف شیشه
• ایجاد مشکلات جسمی یا روانی
• تسلیم شدن در غالب امور
• افزایش ولع برای مصرف مواد مخدر‌های دیگر

 

و در پایان…

اگر کسی به شیشه اعتیاد داشته باشد و بعد از مدتی مصرف آن را متوقف کند، علائم عدم مصرف شیشه نیز در فرد بوجود می‌آید که در بالا به اغلب از آن‌ها اشاره شد. چنانچه تشخیص دادید که شخصی علائم بیماری اعتیاد به شیشه را دارد، بهترین کار این است که در اسرع وقت با یک متخصص ترک اعتیاد یا یک متخصص پزشکی تماس بگیرید.

یادآوری این نکته نیز لازم و ضروری است که هنگامی که فردی به ماده مخدر شیشه آلوده شد؛ نه تنها می‌تواند به خود آسیب وارد کند، بلکه برای اطرافیان نیز خطراتی را به همراه دارد. پس هیچگاه خودسرانه اقدام به درمان یا مذاکره با فرد معتاد نکنید!

برای دستیابی به اطلاعات بیشتر بهتر است به راهنما‌هایی نظیر ” آشنایی با روش ماتریکس برای ترک اعتیاد شیشه ” و یا ” ترک شیشه چگونه امکانپذیر است و راه ترک آن در منزل چیست؟ ” سر بزنید.

پیروز و سربلند باشید.

منابع: addictioncenter و therecoveryvillage