علائم سرطان دهانه رحم چیست و چگونه درمان می‌شود؟

ستاره | سرویس سلامت  – زمانی که رشد غیرطبیعی سلولی در گردن رحم آغاز گردد، فرد به سرطان دهانه رحم یا سرطان گردن رحم مبتلا شده است. سلول‌های غیرطبیعی تولید شده می‌توانند به دیگر اعضای بدن گسترش یابند و یا به آنها حمله‌ور شوند. در ابتدای شروع این بیماری در بدن، معمولاً نشانه‌ای بروز نمی‌کند، ولی نشانه‌های بعدی این بیماری می‌تواند شامل خونریزی واژنی، درد لگن یا دیسپارونیا (به هرگونه فعاليت جنسی که همراه با درد باشد، ديسپارونيا يا فعاليت زناشويی دردناک ‌گويند.) باشد. سرطان دهانه رحم معمولاً به دنبال تغییرات پیش‌سرطانی، در مدتی بیش از ده تا بیست سال پیشرفت می‌کند. در سراسر دنیا سرطان دهانه رحم چهارمین عامل مرگ‌ زنانی است که بر اثر سرطان از بین می‌روند.

علت بروز سرطان دهانه رحم چیست؟

در ۹۰ درصد موارد، این بیماری به علت عفونت ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شود. هنگامی که این ویروس برای چند سال در بدن باقی می‌ماند، به تدریج برخی از سلول‌ها را در گردن رحم به سلول‌های سرطانی بدل می‌کند و این سلول‌ها به طور پیشرونده مهاجم‌تر می‌شوند. با این وجود بسیاری از افرادی که مبتلا به عفونت‌های ویروس پاپیلوم انسانی می‌شوند، به سرطان دهانه رحم مبتلا نمی‌شودند.

عوامل دیگری که نقش ضعیفی در بروز این بیماری دراند شامل موارد زیر است:

• سیگار کشیدن
• سیستم ایمنی ضعیف بدن
• قرص ضد بارداری خوراکی
• شروع رابطه جنسی از سنین پایین و داشتن شریک‌های جنسی متعدد

نادر بودن این بیماری در راهبه‌ها وشیوع آن در زنان روسپی حاکی از آن است که فعالیت جنسی، سن اولین مقاربت و تعداد شرکای جنسی نقش مهمی در ایجاد این بیماری دارند.

انواع سرطان دهانه رحم

این بیماری انواع مختلفی دارد که:

حدود نود درصد از آن شامل کارسینوم سلول-سنگفرشی (به رشد بدخیم سلول‌های پوششی در هر اندامی که می‌تواند به بافت‌های اطراف نفوذ کرده و توانایی متاستاز داشته باشد، کارسینوم گفته می‌شود.)

ده درصد آدنوکارسینوم (به سرطان در بافت غدد آدنوکارسینوم گفته می‌شود) و تعداد کمی شامل موارد دیگر می‌شود.

روش تشخیص سرطان دهانه رحم

تشخیص این بیماری با غربالگری دهانه‌ی رحم بوسیله تست پاپ اسمیر (تست پاپ اسمیر یک آزمایش ساده و بدون درد است که طی آن سلول‌های غیرعادی داخل یا اطراف رحم شناسایی می‌شوند.) و به دنبال آن با بافت‌برداری صورت می‌گیرد. در ادامه مراحل تشخیص، تصویربرداری پزشکی اجرا می‌گردد تا پزشکان گسترش یا عدم گسترش آن را تشخیص دهند.

واکسن HPV، از انسان در برابر دو گونه از این ویروس (ویروس پاپیلومای انسانی که باعث بروز این سرطان می‌گردد) محافظت می‌کند و این امکان وجود دارد که تزریق این واکسن، بین ۶۵ تا ۷۵ درصد از سرطان‌های دهانه رحم پیشگیری نماید. از آنجا که بعد از درمان، همچنان خطر سرطان وجود دارد، معمولاً توصیه می‌شود که نمونه‌ برداری از سلول‌های دهانه‌ی رحم به صورت مداوم صورت گیرد.

علایم سرطان دهانه رحم چیست؟

برخی از علایم سرطان رحم شامل موارد زیر است:

• خونریزی بدون دلیل از واژن (این خونریزی ممکن است به صورت خونریزی بین دو عادت ماهیانه، خون ریزی پس از نزدیکی و یا خونریزی پس از دوش وارژینال باشد.)
• ترشحات واژنی به صورت مداوم
• درد و خونریزی پس از نزدیکی و در مشاهده نشت مدفوع و ادرار از واژن
• بی‌اشتهایی و کاهش وزن
• کم‌خونی

در مراحل پیشرفته علائم سرطان دهانه رحم شامل موارد زیر است:

• فشار یا درد لگنی
• درد سیاتیک
• اختلال کار روده و مثانه
• ورم پاها

راه های درمان سرطان دهانه رحم

درمان سرطان دهانه رحم شامل ترکیبی از مواردی همچون جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی است. این که سرطان در چه مرحله‌ای باشد، مهمترین فاکتور برای درمان محسوب می‌شود. با این وجود روش درمان به فاکتورهای دیگری نظیر موقعیت دقیق سرطان در گردنه رحم، نوع سرطان (کارسینوم یا آدنوکارسیوم بودن سرطان)، سن شما، وضیت کلی جسمی و اینکه آیا شما می‌خواهید در ادامه زندگی‌تان بچه‌دار شوید یا خیر، بستگی دارد.

درمان مرحله اول سرطان: اگر سلول‌های سرطانی بر روی لایه پوششی دهانه رحم قرار گرفته باشند و رشد آن‌ها به لایه‌های داخلی نفوذ نکرده باشد، سرطان در مرحله اول قرار دارد. برای درمان سرطان در این مرحله از لیزر درمانی، سرما درمانی (سرما درمانی یا cryosurgery روشی است که در آن با استفاده از عوامل سردکننده به درمان بعضی از بیماری‌ها یا علائم بعضی از بیماری‌ها پرداخته می‌شود.) و اگر سرطان از نوع آدنوکارسینوم باشد، گاها هیسترکتومی (که همان عمل جراحی برای خارج کردن رحم از بدن است) توصیه می‌شود.

درمان سرطان در مرحله دوم: درمان در این مرحله به تمایل خانم‌ها برای بچه‌دار شدن در آینده و اینکه آیا سرطان به داخل خون نفوذ کرده باشد یا نه، بستگی دارد. خانم‌هایی که تمایل به بچه دار شدن در آینده دارند، از روشی به نام کُن بیوپسی (cone biopsy) برای خارج کردن توده سرطانی درمان می‌شوند.

زنانی که به توانایی بارداری تمایل ندارند، از همان روش هیسترکتومی برای درمان استفاده می‌کنند. اگر این سرطان به خون نفوذ کرده باشد، بیمار به هیسترکتومی به همراه خارج کردن غدد لنفاوی لگن نیاز دارد. در مراحل پیشرفته سرطان نیز هیسترکتومی، شیمی درمانی و پرتودرمانی تواما مورد استفاده قرار می‌گیرد.

راه‌های پیشگیری از سرطان دهانه رحم چیست؟

معاینات منظم و دوره‌ای و و همانگونه که گفته شد انجام آزمایش پاپ اسمیر یکی از موثرترین اقدامات پیشگیرانه سرطان رحم و الگویی موفق در کاهش میزان بروز و تلفات ناشی از این نوع سرطان بشمار می‌رود. 

واکسن گارداسیل: که توسط شرکت مرک ساخته شده برای دختران و زنان در فاصله سنی ۹ تا ۲۶ سالگی تجویز می‌شود. سازمان دارو و مواد غذایی آمریکا پس از آزمایش این واکسن اعلام کرد که گارداسیل تقریباً ۱۰۰ درصد در جلوگیری از ویروس پاپیلومای انسانی مؤثر است.