ختنه کردن – روش‌ها، مزایا و مراقبت‌های پس از آن

ستاره | سرویس مادر و کودک –به بریدن همه یا قسمتی از پیش پوست از آلت مردانه ختنه یا پَربرش گفته می‌شود. این عمل یکی از کهن‌ترین اعمال جراحی شناخته شده در جهان می‌باشد که نزدیک به پانزده هزار سال از پیشینه آن می‌گذرد. سنت یا آیین ختنه از تاریخ ثبت شده بشری قدیمی‌تر است و نگاره‌هایی از آن در غارهای دوران نوسنگی و آرامگاه‌های مصری یافته شده ‌است. ختنه، سنتی است که در اسلام نیز به آن تأکید شده است.

 

مزایای ختنه کردن چیست؟

برخی پژوهش‌ها نشانگر مزایای زیر است:

• کاهش عفونت‌های ادراری دوره نوزادی
• کاهش خطر بیماری‌های مقاربتی
• مردان بالغ ختنه شده، مشکلات جنسی کمتری دارند.
• ختنه خطر انتقال اچ‌آی‌وی هنگام رابطه جنسی را به میزان قابل توجهی (پنجاه تا شصت درصد) کاهش می‌دهد.
• ختنه خطر آلودگی به تبخال تناسلی (Herpes) را ۳۰ تا ۴۰ درصد و خطر آلوده شدن به گونه‌های خطرناک ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) را که با سرطان ربط دارد سی درصد کاهش می‌دهد.
• بیماری‌های آمیزشی و سرطان آلت تناسلی در افراد ختنه شده کمتر است و خطر سرطان گردن رحم در زنانی که شریک جنسی شان ختنه شده پایین می‌آید.

در ایران به صورت سنتی پسرها را در خردسالی ختنه می‌کنند و ختنه سوران جشنی است که در برخی جاهای ایران برای کودک ختنه شده می‌گیرند.

 

روش‌های مختلف ختنه کردن

• استفاده از حلقه پلاستیکی

این روش، متداول‌ترین روش ختنه کردن است. بدین ترتیب که حلقه پلاستیکی را روی نوک آلت قرار می‌دهند و با نخ گره می‌زنند و ۵ تا ۷ روز آن را به همین حالت نگاه می‌دارند. در نتیجه پوست جلو نخ سیاه می‌شود و با حلقه پلاستیکی می‌افتد. این روش را معمولاً قبل از سه ماهگی بکار می‌برند.

 

• ختنه کردن با روش بریدن و دوختن پیش پوست

در صورتی که عمل ختنه در یکی دو ماه اول صورت نگیرد، جراح بعد از سه ماهگی با روش بریدن و دوختن، ختنه را انجام می‌دهد. بعد از انجام ختنه والدین باید محل ختنه را به دقت مورد نظارت قرار دهند. اگر از محل ختنه چند قطره خون خارج شود، مهم نیست؛ ولی اگر خونریزی زیاد باشد باید هر چه زودتر به پزشک اطلاع داده شود تا از خونریزی جلوگیری به عمل آید. در صورت مشاهده ترشحات سیتوزنگ در محل بریدن ختنه، مادر باید محل را با آب و صابون بشوید و درمعرض هوا قرار دهد. روش سنتی شامل بریدن پوست و بانداژ محکم محل زخم است که گاه بخیه نیز زده می‌شود. روش‌های جدیدتر با وسایلی مانند حلقه (پلاستی‌بل Plasti Bell) و Mogen و Gomco انجام می‌شود. در نوزادان با توجه با آسانی و عوارض کمتر حلقه (پلاستی‌بل) از این روش استفاده می‌شود. این روش بهتر است با بی‌حسی موضعی همراه باشد.

 

 

بهترین زمان ختنه

اگر ختنه بعد از تولد یا در ماه‌های اول تولد انجام گیرد، احتیاجی به بیهوشی عمومی کودک نیست و با بی‌حسی موضعی انجام می‌گیرد. همچنین هزینه زیادی برای خانواده نخواهد داشت. مخصوصاً اگر بهداشت و نظافت بعد از عمل رعایت شود، محل ختنه زودتر التیام می‌یابد. اگر ختنه در ماه‌های اول تولد انجام نشود، در این صورت علاوه بر اینکه کودک را باید بیهوش کرد و ختنه نمود، هزینه‌ای بر خانواده تحمیل می‌گردد و اثر بد روانی نیز بر کودک می‌گذارد. چون او در سنین کودکی (بویژه ۲ تا ۳ سالگی) نسبت به حفظ آلت تناسلی خود حساسیت دارد و چه بسا ختنه را تنبیه پدر و مادر در حق خود می‌پندارد و این تصور کودک را آزرده می‌کند. توصیه می‌شود که عمل ختنه با بی‌حسی انجام شود. مشکلی که ممکن است ختنه کردن در ماه‌های اول تولد بوجود آورد عبارت است از زخم شدن نوک سوراخ آلت که باید از پیدایش آن جلوگیری کرد. زخم شدن نوک سوراخ آلت نتیجه قنداق کردن نامناسب کودک است که موجب می‌شود آمونیاک تولید شده از ادرار کودک با مجرای ادرار در تماس نزدیک باشد.

 

موارد منع ختنه چیست؟

• اگر تنه آلت نوزاد در سطح پوست عانه قرار گرفته و درحقیقت آلت نوزاد در چربی عانه فرو رفته باشد.
• اگر آلت نوزاد بسیار کوچک باشد، یعنی کمتر از ۲٫۵ سانتیمتر طول داشته باشد (آلت نوزاد سالم بین ۲٫۸ تا ۴ سانتیمتر می‌باشد).
• اگر پیشابراه به جای نوک آلت در زیر سر یا تنه آلت قرار گرفته باشد و پوست ختنه کامل تشکیل نشده باشد (در اصطلاح عامیانه: نوزاد ختنه شده به دنیا آمده است). این وضع یک نوع نابهنجاری است و نوزاد به جای ادرار کردن به جلو به زیر ادرار می‌کند، در چنین مواردی کودک را نباید ختنه کرد، بلکه باید در ۱۸ ماهگی با عمل جراحی خاص آلت او را ترمیم نمود.
• اگر نوزاد مبتلا به بیماری‌های خونریزی دهنده مثل هموفیلی باشد

 

مراقبت‌های لازم بعد از ختنه کردن چیست؟

• نوزاد شما باید حداقل ۱ ساعت بعد از انجام ختنه تحت نظر باشد.
• محل ختنه را در چند روز اول از آلودگی و مدفوع دور نگه دارید و در صورت آلوده شدن با مدفوع، با آب و صابون تمیزگردد.
• استفاده از پماد تتراسیکلین یا وازلین طبی روی حلقه و آلت روزی ۳ بار یا بیشتر به مدت حداقل هفت تا سی روز
• در صورت بی‌قراری از شیاف یا قطره استامینوفن (۲قطره به ازائ هر کیلوگرم) استفاده کنید.
• پوشک نوزاد حتی المقدور باز باشد و در صورت بستن، سفت بسته نشود.
• دو روز پس از عمل جراحی می‌توانید نوزاد خود را استحمام کنید.

 

سخن آخر

درصورت مشاهده علائم ذیل به پزشک مراجعه نمائید

• خونریزی یا تغییر رنگ و تیره شدن نوک آلت و خون مردگی وسیع آلت و بیضه
• تورم شدید آلت و بیضه
• نوزاد بایستی حداکثر تا ۱۲ساعت پس از ختنه، ادرار نکند؛ در غیر این صورت نیاز به مراجعه به پزشک می‌باشد.
• افتادن حلقه در کمتر از ۳روز و یا نیفتادن حلقه تا ۱۰روز بعد از ختنه
• عفونت محل ختنه (قرمزی موضعی وترشح چرکی)

و هر گونه موردی که به نظر شما غیر عادی است!