افسردگی پس از سوگ و راه درمان آن

ستاره | سرویس روانشناسی – برای بیشتر افراد می‌توان علائم عاطفی، روحی و جسمی که پس از مرگ یک عزیز ظاهر می‌شوند را به سوگواری و عزاداری طبیعی نسبت داد. اما همیشه هم قضیه از این قرار نیست. توجه داشته باشید که افسردگی پس از سوگ متفاوت از عزاداری و سوگواری طبیعی است. در این مقاله با شباهت‌ها و تفاوت‌های افسردگی پس از سوگ و سوگواری طبیعی بیشتر آشنا خواهیم شد.

سوگواری و داغداری طبیعی 

سوگواری و عزاداری را می‌توان واکنشی طبیعی نسبت به فقدان یک عزیز در نظر گرفت که شامل واکنش‌های جسمانی، ادراکی، عاطفی، رفتاری و روحی می‌شود. علائم سوگواری در هر فردی متفاوت است، اما به طور کلی می‌توان به علائم زیر اشاره کرد: 

• تغییر و اختلال در اشتها
• اختلال در خواب
• خستگی و درماندگی 
• گریه و زاری
• مشکل تمرکز
• دوری و اجتناب از دیگران 
• فکر یا اقدام به خودکشی
• خشم، غم و اندوه، تنهایی
• یأس و ناامیدی
• عدم رعایت بهداشت 
• بی علاقگی نسبت به کار و فعالیت
• احساس عصبانیت نسبت به خود، فرد متوفی و خدا 

افسردگی پس از سوگ

افسردگی، عارضه ‌ای بالینی است که در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به مرگ شود. برای تشخیص افسردگی حتما باید به متخصص مراجعه کنید. فرد افسرده باید ترکیبی از چندین علائم مختلف را داشته باشد. به علاوه، فرد باید حداقل به مدت دو هفته، این علائم را از خود نشان دهد. برخی از این علائم عبارتند از: 

• خلق و خوی افسرده یا تحریک پذیری
• بی علاقگی نسبت به کار و فعالیت و لذت نبردن از آنها  
• کاهش اشتها، کاهش وزن شدید 
• زیاد یا کم خوابیدن 
• بی حالی و شل و ول بودن 
• خستگی، نداشتن انرژی
• احساس بی ارزشی، گناه
• تردید و دو دلی، مشکل تمرکز 
• افکار مکرر درباره مرگ یا خودکشی
•  اختلال قابل توجه در عملکرد

تفاوت میان افسردگی پس از سوگ و سوگواری طبیعی

اگرچه سوگواری و افسردگی پس از سوگ شباهت‌های زیادی به هم دارند، اما تفاوت‌های مهمی نیز در این میان مطرح است. در جدول زیر به برخی از این تفاوت‌ها اشاره خواهیم کرد. به خاطر داشته باشید که ممکن است فرد عزادار هر دو حالت را به طور هم زمان تجربه کند.

به یاد داشته باشید که سوگواری و عزاداری به مرور زمان کاهش پیدا می‌کند. هرچند برخی یادآوری‌ها و مناسبت‌هایی همچون روز تولد فرد متوفی می‌توانند باعث برانگیختگی احساس در فرد عزادار شوند. با این حال، افسردگی پس از سوگ، پایدار و فراگیر است. 

درمان سوگواری طبیعی و افسردگی پس از سوگ

سوگواری طبیعی معمولا نیاز به درمان خاصی نداشته و فرد عزادار فقط نیاز به زمان دارد. به یاد داشته باشید که هر فردی به طور متفاوتی عزاداری می‌کند و هیچ روش درست یا غلطی برای انجام آن وجود ندارد. با این حال، استثنائاتی نیز وجود دارد. از جمله:  

• اگر اضطراب ناشی از غم و اندوه آنقدر شدید است که زندگی روزمره فرد عزادار را مختل کرده، استفاده از برخی داروهای ضد اضطراب با تجویز پزشک می‌توانند کمک کننده باشند.  
• اگر فرد دچار اختلال خواب شده است، استفاده كوتاه مدت از برخی داروها با تجویز پزشک می‌توانند کمک کننده باشند.   
• اگر برخی علائم افسردگی در فرد تشخیص داده شده‌ است، برای او داروهای ضد افسردگی تجویز خواهد شد. 

به طور کلی می‌توان گفت که در هر دو مورد، مراجعه به روانپزشک و روان درمانی می‌توانند در بهبود فرد تاثیر بسزایی داشته باشند.

نکاتی برای مقابله با سوگواری و افسردگی 

اجازه ندهید که سوگواری طبیعی به افسردگی پس از سوگ تبدیل شود. بدین منظور نکات زیر را مد نظر داشته باشید. 

• به خودتان اجازه دهید که درد و دیگر احساسات مختلف را حس کنید. اجازه ندهید دیگران به شما بگویند که چه حسی باید داشته باشید. 
• در رابطه با روند بهبود خود صبور باشید. احساسات خود را با دیگران مقایسه نکنید. هیچ کس نمی‌تواند به شما بگوید که چطور عزاداری کنید یا چه زمان دست بکشید. 
• درباره احساسات، خاطرات و تجربیات خود با اعضای خانواده و دوستان‌تان یا مشاور صحبت کنید.  
• سعی کنید سبک عادی زندگی خود را حفظ کنید. تا یک سال پس از فقدان، هیچ تغییر اساسی (مثلا اسباب کشی یا تغییر شغل) در زندگی خود ایجاد نکنید. 
• از خودتان مراقبت کنید. خوب غذا بخورید. ورزش کنید. فعالیت جسمی روشی عالی برای رهایی از فشار و تنش است. 
• سراغ الکل و مواد مخدر نروید. این مواد می‌توانند روند بهبود شما را با مشکل مواجه کنند.
• خودتان را بابت تمام کارهایی که انجام دادید یا ندادید و حرف‌هایی که زدید یا نزدید، ببخشید.  

چطور به کسی که سوگوار است، کمک کنیم؟

• توجه و نگرانی خود را ابراز کنید. مثال: «متاسفم که می‌شنوم این اتفاق برای تو افتاده.» 
• صداقت داشته باشید و احساسات‌تان را پنهان نکنید. مثال: «نمی‌دونم چی باید بگم، اما می‌خوام بدونی که برام مهمی.»  
• حمایت خود را نشان دهید. مثال: «به من بگو چه کاری برات انجام بدم.» 
• درباره احساسات فرد عزادار از او سؤال کنید و به پاسخ‌هایش گوش دهید. این طور فرض نکنید که می‌دانید او چه حسی دارد. با این حال اگر هنوز آماده حرف زدن نیست، او را تحت فشار نگذارید.
• حتی اگر نمی‌دانید چه بگویید، با این حال حضور شما می‌تواند تسلی بخش باشد.
• هرگز به فرد عزادار نگویید که چه حسی باید یا نباید داشته باشد.  
• در صورت نیاز و تمایل فرد به او در کارهای خانه یا خرید کردن کمک کنید. 
• اگر فرد عزادار، الکل یا مواد مخدر مصرف می‌کند، بهداشت فردی را رعایت نمی‌کند، دچار مشکلات جسمانی شده است یا درباره خودکشی صحبت می‌کند، به او کمک کنید تا به نزد مشاور و روانپزشک برود. 

پیشنهاد می‌کنیم مطلب تفاوت غم و اندوه با افسردگی و  اختلال سوگ چیست و چه علائم و خطراتی دارد؟ را نیز در سایت ستاره بخوانید. 

برگرفته از: www.hrrv.org و www.cancer.org