نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: 22 مرداد 1401
ستاره | سرویس روانشناسی – بیماری اوتیسم یا درخودماندگی، نوعی اختلال رشدی از نوع روابط اجتماعی است که با رفتارهای ارتباطی و کلامی غیرطبیعی، رفتارهای تکراری و گفتار و ارتباط غیر کلامی مشخص میشود. علت اصلی بروز این بیماری هنوز ناشناخته است و وضعیت اقتصادی، اجتماعی، سبک زندگی و سطح تحصیلات والدین نقشی در بروز درخودماندگی ندارد. اوتیسم بسیاری از بخش‌های مغز را تحت تأثیر قرار می‌دهد و این که چطور این اتفاق رخ می‌دهد، هنوز روشن نیست. این اختلال در پسران نسبت به دخترها شایع‌تر است و از هر ۶۰ تا ۷۰ تولد زنده در دنیا یک نفر مبتلا به اوتیسم است.
اوتیسم در کودکان در سنین خردسالی قابل تشخیص است. این بیماری اغلب زمانی کشف میشود که والدین نگران ناشنوایی کودک می‌شوند؛ کودک هنوز صحبت نمی‌کند، به آغوش والدین یا دیگران نمی‌رود و از واکنش عاطفی به سایرین امتناع می‌کند.
چند حقیقت در خصوص اوتیسم
- ۱ در ۳۷ پسر
- ۱ در ۱۵۱ دختر
۳. ابتلا به این بیماری اغلب پس از ۴ سالگی تشخیص داده میشود، با این حال ممکن است که این بیماری در سن ۲ سالگی نیز تشخیص داده شود.
۴. ۳۱٪ از کودکان مبتلا به ASD دارای معلولیت فکری هستند (IQ کمتر از ۷۰)، ۲۵٪ در محدوده مرزی (IQ 71-85) و ۴۴٪ نمرات IQ در حد متوسط بالاتر از حد متوسط (یعنی IQ> 85).
۵. اوتیسم بر تمام گروه‌های اجتماعی و اقتصادی تأثیر می‌گذارد و به گروه یا طبقه‌ی خاصی محدود نیست.
علائم اوتیسم یا در خودماندگی چیست؟
علائم این اختلال تا پیش از سه سالگی بروز می‌کند و تعدادی از علائم اوتیسم شامل موارد زیر است:
- تاثیر منفی بر رشد طبیعی مغز در حیطه تعاملات اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی
- اختلال و مشکل در ارتباطات کلامی و غیر کلامی، تعاملات اجتماعی و فعالیت‌های مربوط به بازی کردن
- اختلال در ایجاد ارتباط با دیگران و دنیای خارج
- رفتارهای خودآزارانه و پرخاشگری
- ناتوانی در ایجاد روابط با همسالان به تناسب سطح تحول
- فقدان تمایل خودانگیخته به تقسیم کردن شادی‌ها، رغبت‌ها و یا موفقیت‌های خود با دیگران (برای مثال نشان ندادن، نیاوردن یا اشاره نکردن به اشیای مورد علاقه خود)
- محدود، تکراری و یا قالبی بودن رفتارها، رغبت‌ها و فعالیت‌ها
- توجه کودکان مبتلا به اوتیسم، کمتر به تحریکات اطرافیان جلب میشود، لبخندزدن و نگاه کردنشان به اطرافیان کمتر از همتایان است و کمتر به اسم خودشان پاسخ می‌دهند.
- در روند طبیعی رشد، کودکان به محض آنکه «من» را درک می‌کنند دیگر از «نام خود» برای بیان خواسته‌هایشان استفاده نمی‌کنند. در حالی که کودک مبتلا به اوتیسم شناختی از «من» ندارد و خود را با نام صدا می‌زند؛ مثلا می‌گوید: «به علی آب بدید!» این نشانه خوبی نیست. حتی کودک مبتلا ضمایر را هم اشتباه استفاده می‌کند.
- در این افراد حرکات تکراری (دست زدن، پریدن) پاسخ‌های غیرمعمول به افراد، دل‌بستگی به اشیا و یا مقاومت در مقابل تغییر نیز دیده میشود و ممکن است در حواس پنجگانه (بینایی، شنوایی، بساوایی، بویایی و چشایی) نیز حساسیت‌های غیر معمول دیده شود.
علائم مرتبط با چالش های ارتباط اجتماعی
کودکان و بزرگسالانی که به اوتیسم مبتلا هستند، با ارتباطات کلامی و غیر کلامی مشکل دارند. به عنوان مثال، ممکن است موارد زیر را درک نکنند یا نتوانند به طور مناسب از آنها استفاده کنند:
- زبان گفتاری (حدود یک سوم افراد مبتلا به اوتیسم، غیر کلامی هستند.)
- حرکات
- ارتباط چشمی
- حالات چهره
- تن صدا
- عبارات استفاده شده، بطور دقیق بکار نمی‌روند
سایر چالش های اجتماعی می‌تواند، داشتن مشکل با موارد زیر باشد:
- شناخت احساسات و نیت دیگران
- شناخت احساسات خود
- ابراز احساسات
- گرفتن نوبت در گفتگو
- محاسبه فضای شخصی
- به دنبال رضایت احساسی از دیگران
- احساس دستپاچگی در موقعیت‌های اجتماعی
علائم مرتبط با رفتارهای محدود و تکراری
رفتارهای محدود و تکراری در طیف بیماری اوتیسم بسیار متفاوت است. این علائم می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- حرکات تکراری بدن (مثلا تکان دادن، چرخاندن، و حرکات رو به جلو و عقب)
- حرکات تکراری با اشیاء (به عنوان مثال چرخاندن جسم‌های گرد، تکان دادن اجسام چوب مانند و…)
- خیره شدن به چراغ و یا اجسام در حال چرخش
- نیاز به تغییر رویه و مقاومت در برابر تغییرات (مانند برنامه روزانه، غذا، لباس، مسیر به مدرسه)
علت بروز اوتیسم چیست؟
باوجود آنکه علت اصلی این بیماری هنوز ناشناخته است، اما کارشناسان زندگی ماشینی و عوامل ناشی از آن مانند استرس را در سیر صعودی ابتلا به این بیماری دخیل می‌دانند. در واقع علت بیماری اوتیسم و عوامل موثر در آن ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی بر رشد اوتیسم است. نتیجه یک مطالعه نشان می‌دهد زنانی که چاق و یا دیابتی هستند، در صورتی که باردار شوند بیش از مادران سالم با احتمال تولد نوزاد اوتیسمی روبرو خواهند بود.
در موارد نادری، درخودماندگی به طور قوی، با آسیب‌های اولیه در دوره رشد مرتبط است این عوامل شامل: فلزات سنگین موجود در جو، حشره‌کش‌ها و واکسینه دوران کودکی می‌باشند که البته فرضیه واکسینه به طور زیستی رد شده‌است و شواهد اندکی در تایید آن وجود دارد.
آیا درمان اوتیسم امکان پذیر است؟
تا کنون هیچ روش قطعی‌ای برای درمان مبتلایان به درخودماندگی یافته نشده است. با این وجود کارآمدترین روش درمانی، روش توانبخشی است. برای درمان به نکات زیر توجه کنید:
- کودک مبتلا به اختلال اوتیسم باید حتماً توسط یک متخصص روانپزشک اطفال و یک متخصص مغز و اعصاب اطفال ویزیت شود.
- به طور فشرده و ترجیحاً هر روز تحت خدمات گفتاردرمانی و کاردرمانی قرار گیرد.
- لازم است والدین و مربی کودک روش‌های مناسب تقویت مهارت‌های ارتباطی کودک را از طریق مطالعه کتاب‌های مرتبط و یا به وسیله جلسات مشاوره‌ای که کاردرمانگر کودک برگزار می‌کند، فرا بگیرند.
- ارزیابی وضعیت حسی – حرکتی کودک به وسیله کارشناسان کاردرمانی صورت پذیرد و در صورت لزوم جلسات کاردرمانی ذهنی کودک به طور منسجم برگزار گردد.
- موسیقی درمانی، راهکاری برای ارتباط با کودکان اوتیسم است. نقاشی و قصه گویی نیز یکی از روش‌های موثر تربیت کودکان اوتیسم است و پدران و مادران باید در یک گوشه اتاق نشسته و کتاب‌های قصه متناسب با سن کودک را با صدای بلند و دلنشین برای علاقه مندی آنان بخوانند.
نکات مرتبط با شرایط پزشکی و بهداشت روانی
- اوتیسم می‌تواند بر تمام بدن تاثیر بگذارد.
- اختلال بیش فعالی کمبود توجه (ADHD) حدود ۳۰ تا ۶۱ درصد کودکان مبتلا به اوتیسم را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
- بیش از نیمی از کودکان مبتلا به اوتیسم دارای یک یا چند مشکل خواب مزمن هستند.
- اختلالات اضطرابی حدود ۱۱ تا ۴۰ درصد کودکان و نوجوانان مبتلا به اوتیسم را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
- افسردگی ۷ ٪ کودکان و ۲۶ ٪ بزرگسالان مبتلا به اوتیسم را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
- کودکان مبتلا به اوتیسم تقریبا هشت برابر بیشتر از سایر کودکان از یک یا چند بیماری مزمن دستگاه گوارش رنج می‌برند.
- یک سوم افراد مبتلا به اوتیسم به صرع مبتلا هستند (اختلال تشنج).
- مطالعات نشان می‌دهد که اسکیزوفرنیا بین ۴ تا ۳۵ درصد بزرگسالان مبتلا به اوتیسم را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در مقابل، اسکیزوفرنیا بر میزان ۱.۱ درصد جمعیت عمومی تاثیر می‌گذارد.
- ریسپریدون و آریپیپازول، تنها دارو‌های مورد تایید FDA برای تحریک پذیری و تحریک پذیری مرتبط با اوتیسم هستند.
در تحقیقات اخیری که توسط برخی والدین کودکان مبتلا به درخود ماندگی و متخصصین انجام شده این نتیجه حاصل شده است که در برخی از نمونه‌های آماری استفاده از شیر شتر به عنوان یک درمان موثر برای این بیماری پذیرفته شده است.
شدت اوتیسم از اوتیسم خفیف تا شدید متفاوت است. بعضی از کودکان بسیار باهوش هستند و هرچند مشکلاتی در تطابق با مدرسه دارند، در مدرسه عملکرد خوبی از خود نشان می‌دهند. آنها ممکن است در بزرگسالی قادر به زندگی مستقل باشند. سایر کودکان اوتیستیک ممکن است استعداد فوق‌العاده‌ای در هنر، موسیقی یا موارد دیگر نشان دهند.
