با علائم تخمک گذاری و روش های پیش‌بینی آن بیشتر آشنا شوید!
بروزرسانی: 21 دی 1400
درد زیر شکم، سردرد، حالت تهوع، حساسیت سینه‌ها، افزایش حس بویایی، افزایش میل جنسی و … از مهم‌ترین علائم تخمک گذاری هستند.
نسخه صوتی این مطلب را بشنوید! 🎧
ستاره | سرویس مادر و کودک – آیا در حال تلاش برای باردار شدن هستید؟ در این صورت وقت آن رسیده است که با تخمک گذاری آشنا شوید. درست مثل چرخه‌ی قاعدگی که برای هر زن متفاوت است، تخمک گذاری نیز همین طور است. با آموختن و شناخت علائم تخمک گذاری می‌توانید بر اساس آن رابطه جنسی برقرار کنید تا شانس بارداریتان افزایش یابد. حتی اگر در حال حاضر قصد بارداری ندارید هم، درک بهتر این نشانه‌ها می‌تواند چشم‌انداز بهتری در رابطه با قاعدگی‌تان ارائه دهد و به شما کمک کند هر گونه علائم غیرطبیعی در این زمینه را شناسایی کنید. به خواندن این مطلب ادامه دهید تا تمام اطلاعات لازم در رابطه با تخمک گذاری و نحوه‌ی ترسیم چارت قاعدگی خود را بیاموزید.
آیا می‌دانید که هنگام تخمک گذاری چه اتفاقی می‌افتد؟ احتمالا شنیده‌اید که تخمک گذاری یکی از مراحل چرخه قاعدگی شماست که طی آن تخمک بالغ از تخمدان رها و برای مرحله‌ی لقاح آماده می‌شود. هر زن با میلیو‌ن‌ها تخمک نابالغ متولد می‌شود که منتظر رها شدن هستند؛ معمولا هر ماه یکبار. در طی تخمک گذاری، تخمک‌های بالغ به سمت لوله‌ی فالوپ حرکت می‌کنند، جایی که ممکن است با اسپرم برخورد کرده و بارور شوند. برای بیشتر زنان سالم، تخمک گذاری به طور کلی هر ماه یک بار اتفاق می‌افتد، چند هفته بعد از شروع قاعدگی.
تخمک گذاری چه زمانی اتفاق می‌افتد؟
حال که بررسی کردیم تخمک گذاری چیست، احتمالا این سوال پیش می‌آید که تخمک گذاری چه زمانی رخ می‌دهد؟ شاید شنیده باشید که تخمک گذاری به طور معمول در روز ۱۵ سیکل قاعدگی هر زن اتفاق می‌افتد، که این برای همه یکسان نیست. اگر شما در سن باروری باشید، چرخه قاعدگی‌تان بین ۲۸ تا ۳۲ روز طول می‌کشد و تخمک گذاری معمولا بین روز‌های ۱۰ تا ۱۹ آن چرخه، حدود ۱۲ تا ۱۶ روز قبل از شروع دوره بعد، رخ می‌دهد.
پزشک زنان، دکتر ال مور می‌گوید: «در زنان سالم، تخمک گذاری ۱۴ روز قبل از شروع دوره جدید اتفاق می‌افتد»؛ بنابراین اگر چرخه‌ی قاعدگی فردی ۳۵ روزه باشد، تخمک گذاری وی در روز ۲۱ آن چرخه اتفاق می‌افتد، اما اگر ۲۱ روزه باشد، در روز هفتم. همچنین زمان تخمک گذاری ممکن است از یک دوره قاعدگی تا دوره‌ی دیگر، یا از هر زن به زن دیگر متفاوت باشد. به همین دلیل بهتر است که هر فرد با بررسی تقویم قاعدگی سه ماهه اخیر خود، با بدن خود بیشتر آشنا شود تا بهتر بتواند چرخه‌ی تخمک گذاری‌اش را تخمین بزند.
برای برخی از خانم‌ها، تخمک گذاری همیشه صورت نمی‌گیرد، یا ممکن است نامنظم باشد. به طور کلی، اگر باردار هستید، یائسگی را پشت سر گذاشته‌اید یا قرص‌های ضد بارداری را به طور مداوم و به موقع مصرف می‌کنید، تخمک گذاری نخواهید کرد. برخی از بیماری‌ها یا اختلالات (مانند سندروم تخمدان پلی‌کیستیک یا نارسایی زودرس تخمدان و …) و برخی دارو‌های خاص (از جمله برخی دارو‌های ضد افسردگی، دارو‌های ضد تهوع و شیمی درمانی) ممکن است باعث شود که تخمک گذاری یک زن برای مدت طولانی، متوقف شود.
اگر چرخه‌های قاعدگی شما نامنظم هستند یا کمتر از ۲۱ روز و بیشتر از ۳۵ روز طول می‌کشند، متخصصان به شما توصیه می‌کنند که توسط یکه پزشک متخصص مورد ارزیابی قرار بگیرید تا هرگونه شرایط پزشکی که ممکن است باعث ایجاد این بی‌نظمی شود، شناسایی گردد. درست است که ردیابی تخمک گذاری با وجود چرخه‌های نامنظم می‌تواند مشکل‌تر باشد، اما به خاطر داشته باشید که تخمک گذاری ۱۴ روز قبل از قاعدگی رخ می‌دهد؛ بنابراین حتی با دوره‌های نامنظم، شما هنوز می‌توانید در برخی از موارد، زمان تخمک ریزی را تخمین بزنید.
اگر مادر یک کودک شیرخوار هستید و تصمیم دارید که به صورت انحصاری، از شیر مادر کودک‌تان را تغذیه کنید (یعنی کودک منبع تغذیه‌ای دیگری ندارد)، آگاه باشید که احتمالا در این مدت تخمک گذاری نخواهید کرد. اما همیشه استثنائات وجود دارند، بنابراین شما نمی‌توانید به شیردهی به عنوان یک راه کنترل بارداری نگاه کنید. پس از آنکه تغذیه‌ی کمکی نوزاد خود را شروع کردید، احتمال تخمک گذاری شما از سر گرفته می‌شود. بر همین اساس، کنترل بارداریتان را مدیریت کنید، مگر آنکه بخواهید یک برادر یا خواهر کوچک‌تر برای نوزادتان به دنیا بیاورید!
تخمک گذاری چقدر طول می‌کشد؟
هنگامی که تخمک بالغ از سطح تخمدان رها شده، به طور بالقوه می‌تواند طی ۲۴ ساعت بارور شود. اما لازم نیست درست در روز تخمک گذاری برای بارداری اقدام کنید! در واقع، برای بارداری ۶ روز وقت دارید – ۵ روز منتهی به تخمک گذاری و روزی که تخمک گذاری شما شروع می‌شود. در دو تا سه روز آخر قبل از شروع تخمک گذاری و خود دوران تخمک گذاری، احتمال بارداری در بالاترین حد خود است.
پس از گذشت ۲۴ ساعت از تخمک گذاری، تخمک دیگر زنده نمی‌ماند و به طور معمول تا چرخه‌ی قاعدگی بعدی احتمال بارداری شما کم است. البته باید توجه داشت که اگر قصد بارداری ندارید، باید در همه‌ی مواقع از لوازم پیشگیری از بارداری مناسب استفاده نمایید.
علائم تخمک گذاری؛ افزایش حس بویایی و تغییر میل جنسی
تخمک گذاری چه احساسی دارد؟ این احساس ممکن است از یک زن به زن دیگر متفاوت باشد، اما برخی علائم شایع تخمک گذاری وجود دارند که ممکن است بسیاری از زنان حس کنند. قبل و در حین تخمک گذاری، تغییرات هورمونی می‌توانند بر کل بدن تاثیر بگذارد و باعث بروز علائم تخمک گذاری شود. آگاهی از علائم تخمک گذاری یک روش قدرتمند برای دانستن زمان تخمک گذاری است. به گفته‌ی متخصصان، بسیاری از خانم‌ها این نشانه‌ها را از پنج روز قبل از شروع چرخه تخمک گذاری و همچنین در روز آن، تجربه می‌کنند که ممکن است تا یک روز پس از تخمک گذاری نیز دوام داشته باشد.
درصورتی که علائم تخمک گذاری را مشاهده نمی‌کنید، نگران نباشید؛ این بدان معنا نیست که این اتفاق نمی‌افتد. بسیاری از زنان هرگز علائمی را از خود نشان نمی‌دهند. اما اگر بتوانید علائم تخمک گذاری که در ادامه آمده است را در خود تشخیص دهید و بشناسید، احتمالا آسان‌تر موفق به پیش‌بینی چرخه‌ی تخمک گذاری خود خواهید شد.
۱. تغییر مخاط دهانه رحم
همان طور که به دوران تخمک گذاری نزدیک می‌شوید، بدن شما استروژن بیشتری تولید کرده و در نتیجه مخاط دهانه رحم شما شفاف و کشسان می‌شود؛ شبیه به سفیده تخم مرغ. این به اسپرم کمک می‌کند تا راحت‌تر به تخمک آزاد شده در طول تخمک گذاری، برسد. تغییرات ترشحات واژن در بسیاری از زنان رخ می‌دهد، اما شما باید بدانید که به دنبال چه چیزی بگردید.
میزان ترشحات رحم و شکل ظاهری آن از یک زن تا زن دیگر متفاوت است. برای آزمایش کردن آن و شناسایی علائم تخمک گذاری، یکی از انگشتان تمیز خود را وارد واژن کنید، مقداری از مخاط را خارج نمایید و سپس میان انگشت اشاره و شست نگاه دارید. اگر این مخاط چسبناک یا خیلی خیس و لغزنده باشد، نشانه‌ی خوبی است و بدان معناست که در مرحله‌ی باروری هستید.
در برخی از خانم‌ها، حس بویایی در نیمه‌ی دوم دوره قاعدگی طبیعی، افزایش می‌یابد و این می‌تواند از علائم تخمک گذاری قلمداد شود. در این مرحله از باروری، بدن شما در تلاش است تا شما بیشتر به هورمون مردانه آندروسترون جذب شوید.
۳. درد یا حساسیت پستان
به لطف فوران هورمون‌ها در قبل و بعد از تخمک گذاری، ممکن است احساس کنید سینه‌ها یا نوک سینه‌ها سفت‌تر و حساس‌تر هستند.
۴. درد لگن یا زیر شکم خفیف
برای بسیاری از خانم‌ها سوال است که آیا می‌توان تخمک گذاری را احساس کرد؟ برای برخی از آن‌ها پاسخ بله ست. این احساس بیشتر به صورت درد خفیف در ناحیه تحتانی شکم، معمولا در یک طرف که هر بار هم ممکن است فرق کند، تجربه می‌شود. این درد تخمک گذاری، به نام «میتلس‌چمرز»، می‌تواند چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد. همچنین ممکن است کمی خونریزی واژینال، ترشحات واژینال یا حالت تهوع داشته باشید که معمولا خفیف و کوتاه مدت است.
نیازی به نگرانی در مورد درد تخمک گذاری نیست چرا که با دارو‌های ضد التهابی و مسکن‌های بدون نیاز به نسخه از بین می‌رود. اما اگر این درد ادامه یافت یا شدید بود، بهتر است به پزشک مراجعه شود تا احتمال کیست تخمدان یا اندومتریوز بررسی شود. متخصصان توصیه می‌کنند هر ماه علائم تخمک گذاری خود را رصد و ثبت کنید تا روند طبیعی بدنتان را بدست آورید و بتوانید نشانه‌های غیر طبیعی را تشخیص دهید.
۵. لکه بینی یا ترشحات قهوه‌ای
ترشحات قهوه‌ای یا لکه بینی در هنگام تخمک گذاری، اگرچه رایج نیست، اما کاملا طبیعی است. این نشانه‌ی تخمک گذاری هنگامی رخ می‌دهد که فولیکولی که یاخته (تخمک نابالغ در تخمدان) را محاصره و محافظت می‌کند، رشد کرده و پاره شود و بنابراین ممکن است مقدار کمی خونریزی ایجاد کند. هنگامی که این خون در بدن می‌ماند، به رنگ قهوه‌ای در می‌آید و به همین دلیل همراه با تخلیه واژن ممکن است متوجه لکه‌های قرمز یا قهوه‌ای تیره شوید. این امر موجب نگرانی نیست، مگر آنکه لکه بینی ادامه یابد، در این صورت باید به پزشک مراجعه کنید تا اگر از لحاظ جنسی فعال هستید، علایم عفونت و بارداری خارج از رحمی بررسی شود.
۶. تغییر میل جنسی
برخی از خانم‌ها ممکن است افزایش میل جنسی را به عنوان نشانه‌ی تخمک گذاری، تجربه کنند؛ که این روش مادر طبیعیت برای تشویق انسان به تولید مثل و بقای نسل است! اما، همان طور که متخصصان می‌گویند «میل جنسی می‌تواند تقریبا تحت تاثیر هر چیزی قرار گیرد، از جمله اینکه حالتان خوب است و سرحال هستید».
۷. تغییرات در دهانه رحم
در حین تخمک گذاری، دهانه رحم شما ممکن است نرم‌تر و بازتر شود. شما می‌توانید همزمان با بررسی مخاط، دهانه رحم خود را نیز بررسی کنید؛ اگرچه ممکن است زمان زیادی طول بکشد تا به مرور تفاوت‌ها را درک کنید. بنابراین تشخیص این نشانه از سایر نشانه‌ها دشوارتر است.
اگر می‌خواهید امتحان کنید، لازم است شبیه به حالتی که تامپون را وارد واژن می‌کنید، قرار گیرید (یعنی یک پا را بالاتر و به جایی تکیه دهید). سپس از انگشت خود برای لمس داخل واژن استفاده کنید. در بسیاری از خانم‌ها که دارای چرخه‌های منظم هستند، درست پیش از تخمک گذاری، دهانه رحم نرم‌تر خواهد شد و حسی شبیه به لمس کردن لب‌ها را می‌دهد. اما بعد از تخمک گذاری دو مرتبه سخت می‌شود و حسی شبیه به لمس نوک بینی ایجاد می‌کند.
چگونه می‌توان تخمک گذاری را پیش‌بینی کرد؟
چه قصد بارداری داشته باشید، چه صرفا بخواهید با علائم تخمک گذاری بدن خود آشنا شوید، این شاخص‌ها و برخی آزمایش‌ها در خانه به شما کمک خواهند کرد که چرخه‌ی تخمک گذاری خود را پیش‌بینی کنید.
۱. نظارت بر دمای پایه‌ی بدن
دمای پایه‌ی بدن دمای آن در حالت استراحت است که گاهی اوقات به این شاخص BBT گفته می‌شود. در آغاز چرخه، دمای پایه بدن نسبتا پایدار است و به طور متوسط بین ۳۶.۲ تا ۳۶.۴ درجه سانتیگراد قرار دارد. هرچه به تخمک گذاری نزدیک‌تر می‌شوید، دمای بدن تا حدی افت می‌کند و سپس افزایش شدیدی در حدود ۰.۴ تا ۱ درجه، درست پس از تخمک گذاری، رخ می‌دهد. یکی از راه‌های پیش بینی تخمک گذاری، اطلاع از دمای پایه بدن در طی چند ماه است.
دمای بدن را با یک دماسنج دیجیتال که مخصوص این کار طراحی شده است، اندازه گیری کنید. به خاطر داشته باشید که این دما می‌تواند در روز‌های مختلف تا نیم درجه نوسان داشته باشد؛ بنابراین باید به دنبال تغییرات ناگهانی باشید تا تائید شود که تخمک گذاری داشته‌اید. پس از چندین ماه بررسی این اطلاعات، به خوبی قادر خواهید بود بر اساس آن تخمک گذاری خود را پیش‌بینی کنید.
۲. نمودار قاعدگی
یکی دیگر از راه‌های ساده و ارزان برای ردیابی تخمک گذاری، ثبت روز‌هایی است که پریود شما شروع می‌شود و پایان می‌یابد. اگر چرخه قاعدگی شما عادی باشد – بین ۲۵ تا ۳۵ روز – احتمالا به طور مرتب هم تخمک گذاری می‌کنید، حدود ۱۴ روز قبل از پریود. دقت کنید علائم احتمالی تخمک گذاری را یادداشت کنید؛ همان علائمی که در بالا ذکر شد.
۳. کیت پیش‌بینی تخمک گذاری
این کیت‌ها میزان هورمون لوتئین کننده را که می‌تواند در ادرار تشخیص داده شود، اندازه‌گیری می‌کند. این کیت‌ها به این دلیل کار می‌کنند که تخمک گذاری به طور معمول حدود ۱۰ تا ۱۲ ساعت بعد از اوج این هورمون رخ می‌دهد – در روز ۱۴ یا ۱۵ چرخه قاعدگی نرمال. غلظت هورمون لوتئین کننده باید ۱۴ تا ۲۷ ساعت بالا بماند تا امکان بلوغ کامل تخمک فراهم شود. برای استفاده از این کیت‌ها، از دستورالعمل موجود بر روی بسته‌بندی استفاده کنید.
آنچه خواندید اطلاعات کاملی بود در رابطه با تخمک گذاری و علائم آن. تخمین دوره‌ی تخمک گذاری برای کسانی که از نظر جنسی فعال هستند، اهمیت بسیار زیادی دارد و خوشبختانه کار آسانی است. امیدواریم خواندن این مطلب در درک بیشتر بدنتان و علائم آن به شما کمک کرده باشد. شما همچنین از تغییراتی که در ترشحات واژن ایجاد می‌شود، به اطلاعات زیادی دست خواهید یافت. «علت ترشحات زیاد واژن» را در مجله ستاره بخوانید و نظرات و تجربیات خود را با ما و همراهان ستاره، به اشتراک بگذارید.
خواندن مطالب زیر را در ستاره به شما پیشنهاد می کنیم:
نویسنده: زهرا روشنایی
بروزرسانی: 21 دی 1400
