ستاره | سرویس سلامت – همه ما در بدن خود دو نوع رگ به نامهای سیاهرگ و سرخرگ داریم. سیاهرگها دریچهای به نام دریچه لانه کبوتری دارند و وظیفه آنها، جلوگیری از برگشت خون به عقب و هدایت خون به سمت قلب است. اما اگر برعکس چنین قضیهای رخ دهد و خون به سمت عقب برگشت کند، رگهای بیضه واریسی میشوند که این عمل را واریکوسل مینامند. بیماری واریکوسل یا همان واریسی شدن رگهای بیضه، شایعترین علت ناباروری قابل درمان در آقایان است که در ۱۵ درصد از مردان دنیا و ۴۰ درصد از مردان نابارور دیده میشود. در ادامه مقاله قصد داریم بدانیم واریکوسل خفیف چیست، علائم و روشهای درمان آن کدامند، آیا واریکوسل خفیف بر باروری تاثیرگذار است؟ آیا درمان دارویی دارد و بعد از جراحی، احتمال باروری چقدر است؟ با ما همراه شوید.
واریکوسل خفیف چیست؟
واریکوسل خفیف، واریکوسل گرید ۱، واریکوسل گرید چپ یا واریکوسل ساب کلینیکال، وریدی است که نمیتوان آن را از طریق پوست احساس کرد و ممکن است در معاینه فیزیکی تشخیص داده نشود.
واریکوسل خفیف در ۹۰ درصد موارد بیضه چپ، در ۲ درصد موارد بیضه راست و در ۸ درصد موارد هر دو بیضه چپ و راست را درگیر میکند.
واریکوسل گرید یک را میتوان با تکنیکی به نام آمبولیزاسیون ترمیم کرد که طی آن با استفاده از وارد کردن آمبولی، رگ مسدود میشود تا از تورم بیشتر جلوگیری شود. این نوع ترمیم به اندازه عمل جراحی برای از بین بردن کامل رگ رایج نیست.
علائم واریکوسل خفیف
در اکثر موارد واریکوسل خفیف هیچ علامتی ندارد و در معاینات غربالگری و بررسی علت ناباروری مردان تشخیص داده میشود. در واریکوسلهای گرید بالا، شایعترین علائم، درد تیز و قابل تمایزی است که با فعالیت شدیدتر میشود.
در واریکوسل ساب کلینیکال، با پیشرفت بیماری علائم پررنگ و نمایان میشوند. درد در این نوع واریکوسل، کم و معمولا بین ۵ تا ۱۰ درصد است. برای کاهش درد بهتر است سبک زندگی فرد تغییر کند؛ لباس زیر تنگ و چسبان نپوشد، برای مدت طولانی سرپا نایستد، بیضههایش را خنک نگه دارد و آنها را با آب سرد شستشو دهد. در صورتی که تغییر سبک زندگی جواب نداد، گزینه جراحی مطرح میشود. بعد از جراحی، در ۵۰ درصد موارد، درد حاصل از واریکوسل از بین میرود و در ۴۰ درصد موارد نسبت به قبل بهتر میشود.
واریکوسل گرید یک چگونه تشخیص داده میشود؟
در معاینه واریکوسل خفیف، رگهای بیمار مشخص نیست و در اکثر موارد از طریق سونوگرافی بیضه یا تصویربرداری از وریدهای بیضه تشخیص داده میشود. در برخی از معاینات فیزیکی، در صورتی که فشار داخل شکم به طور ناگهانی بالا برود، مثلا هنگام سرفه یا زور زدن یا هنگامی که فرد قبل از معاینه حتما نیم ساعت ایستاده باشد و آب دهان خود را قورت دهد، شبکه وریدی بیضه قابل لمس میشود. در واریکوسل خفیف، پزشک وقت زیادی را صرف تشخیص میکند.
آیا واریکوسل خفیف بر بارداری تاثیرگذار است؟
با افزایش درجه و گرید واریکوسل، تولید اسپرم کاهش مییابد و در حرکت و شکل اسپرمها اختلال ایجاد میشود، در نتیجه توان باروری در مردان کم میشود. گاهی اوقات واریکوسل گرید یک نیز باعث کاهش شانس باروری و بارداری میشود. با کم شدن تعداد اسپرمها و ضعف در حرکت آنها در واریکوسل خفیف، اسپرمها در رسیدن به دیواره داخلی رحم با اشکال مواجه میشوند و احتمال وقوع لقاح کاهش مییابد، در نتیجه شانس بارداری کم میشود.
آیا لازم است واریکوسل گرید یک درمان شود؟
تنها در موارد زیر، واریکوسل ساب کلینیکال باید درمان شود:
- در پسران نوجوانی که در سن بلوغ هستند و این نوع واریکوسل باعث آتروفی بیضه یا کاهش رشد بیضهها شده است.
- در مردان مجردی که در فاصله زمانی کمتر از یک ماه حداقل دو آزمایش اسپرم انجام دادهاند و در آزمایش آنها، کاهش تعداد اسپرم یا اختلال در کیفیت اسپرم (کاهش حرکت یا تغییر شکل اسپرم) مشاهده شده است.
- در مردان متاهلی که پس از یک سال تلاش در اقدام به بچهدار شدن، ناموفق بودهاند و طی بررسیهای انجام شده، مشکل از همسرشان نبوده است.
آیا واریکوسل ساب کلینیکال درمان دارویی دارد؟
این نوع واریکوسل هیچ نوع درمان دارویی اعم از داروهای شیمیایی و گیاهی ندارد و حتی زالو درمانی نیز باعث بهبود آن نمیشود.
بهترین روش جراحی برای واریکوسل خفیف کدام است؟
منظور از بهترین روش جراحی، روشی است که عارضه کمتر و موفقیت بیشتری داشته باشد.
از مهمترین عوارض جراحی واریکوسل گرید یک میتوان به عود بیماری، درد، آسیب به عروق لنفاوی بیضه، هیدروسل (جمع شدن آب در پرده اطراف بیضه)، آسیب به مجرای انتقال دهنده اسپرم، آسیب به سرخرگ خون رسان به بیضه و تحلیل بیضه اشاره کرد.
سه روش جراحی برای این نوع واریکوسل وجود دارد که عبارتند از
- روش سنتی
- روش لاپاروسکوپی
- روش میکروسکوپی
بهترین روش جراحی برای واریکوسل خفیف، جراحی به روش میکروسکوپیک است. در این روش، برشی برابر روش سنتی یا گاهی اوقات کمی کوچکتر ایجاد میشود. از آنجا که در این نوع جراحی، طناب بیضه زیر میکروسکوپ قرار میگیرد، زمان بیشتری صرف پیدا کردن وریدها میشود. به همین دلیل است که جراحی میکروسکوپیک دارای دقت بالایی است و شانس موفقیت در آن بیشتر است.
بعد از جراحی واریکوسل خفیف، احتمال باروری چقدر است؟
هر چه تشخیص واریکوسل در سنین پایینتری باشد، شانس بهبودی بیشتر است. بررسیهای انجام شده حاکی از آن است که بعد از جراحی، تقریبا ۸۰ درصد بیماران، کیفیت اسپرم بهتری پیدا میکنند و حداقل ۵۰ درصد آنها صاحب یک فرزند میشوند.
سخن پایانی
بعد از انجام جراحی واریکوسل، بیمار ممکن است به مدت ۳ تا ۶ هفته دردهای خفیفی را در کشاله ران احساس کند. همچنین کشاله ران و کیسه بیضه ممکن است متورم و کبود شوند که پس از گذشت مدت زمان کمی از بین خواهد رفت. به نظر شما دیگر علائم واریکوسل خفیف کدامند؟ نظرات و تجربیات خود را در پایین همین مقاله با ما به اشتراک بگذارید. در انتها توصیه میشود ۱۰ علت درد بیضه در مردان را نیز بخوانید.