تغذیه نقش بسیار مهمی در سلامت بدن بازی میکند. کسانی که تغذیه مناسبی دارند، بهتر زندگی میکنند و عمر طولانیتری دارند. از طرفی، کسانی که تغذیه نامناسبی دارند، معمولا شاداب نیستند و سلامت جسمی آنها با مشکل مواجه است. غذا خوراک بدن است و تاثیرات آن نه تنها بر روی جسم، بلکه بر روان هم دیدهمیشود.
مطالعات مختلف نشاندادهاند، کسانی که به تغذیه خود میرسند و مواد غذایی مختلفی میخورند، همچنین وعدههای غدایی خود را به موقع و سر وقت میخورند، زندگی سالمتری دارند. در کنار تغذیه، خواب هم اهمیت زیادی دارد. دو مورد خواب و غذا، به اندازه و به موقع، در بهبود عملکرد بدن نقش دارند.
اما چرا تغذیه انقدر مهم است؟ چه کنیم تا تغذیه بهتری داشتهباشیم؟ با رعایت چه نکاتی از تغذیه، میتوان زندگی سالمتری داشت؟ رژیم غذایی مناسب کدام است؟ اگر می خواهید جواب این سوالها را بدانید، با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
فواید تغذیه سالم چیست؟
در صورتیکه تغذیه سالمی داشتهباشید، منافعی از آن در زندگی و سلامت خود مشاهده خواهیدکرد. اما این فواید کدامند؟ اگر تغذیه سالم داشتهباشیم، اثرات زیر را مشاهده خواهیدکرد؛
۱. تغذیه سالم بر سلامت قلب اثر دارد
هنگامی که تغذیه سالم داشتهباشید، قلب شما بهتر عمل خواهد کرد. فشار خون بالا، حملهی قلبی، نارسایی قلبی و بزرگ شدن قلب ارتباط تنگاتنگی با تغذیه دارد. بیشتر کسانی که با سکتهی قلبی مواجه میشوند، رژیم غذایی چرب و شور دارند و همین مسئله اهمیت تغذیه سالم را نشان میدهد.
۲. تغذیه سالم در پیشگیری از سرطان موثر است
کسانی که تغذیه سالم مصرف میکنند، معمولا در رژیم غذایی خود سبزیجات و میوهها و حبوبات را جای میدهند. برخی از این مواد غذایی شامل آنتی اکسیدانتها هستند. حتما نام رادیکالهای آزاد به گوش شما رسیدهاست. زمانی که مواد غذایی مضر مانند فست فود و یا سرخکردنیها را به مقدار زیادی مصرف میکنید، میزان رادیکالهای آزاد در بدن شما افزایش پیدا میکنند. رادیکالهای آزاد مواردی هستند که میتوانند باعث ایجاد سرطان شوند.
آنتی اکسیدانتها مانند یک سپر دفاعی این رادیکالهای فعال و پرخطر را میخورند و بدن شما را از شر سرطان نجات میدهند. بنابراین با رعایت رژیم غذایی سالم، میتوانید از ابتلا به سرطان فرار کنید.
۳. تاثیر غذای سالم بر روح و روان آدمی
با وجود اینکه با خوردن مواد غذایی سالم بدن خود را نجات میدهید و برای جسم خود خوراک مناسب تهیه میکنید، در کمال تعجب با یک تیر دو نشان زده و برای روان خود هم تغذیه مناسبی تهیه میکنید. کسانی که رژیم غذایی نامناسب دارند، معمولا بدن ناسالمی دارند. وقتی شما بدن سالمی نداشتهباشید، نمیتوانید انسان شاداب و خوشحالی باشید و روان شما تحت تاثیر جسمتان قرار میگیرد.
از طرفی مواد غذایی سالمی مانند میوهها، غذاهای طبیعی و غیر فرآوری شده، میتوانند در شما احساس خوبی ایجاد کنند و بر خلق و خوی شما در آن لحظه، تاثیر بگذارند.
۴. تغذیه سالم و تناسب اندام
این روزها کمتر کسی را میبینیم که تناسب اندام و زیبایی برایش اهمیتی نداشتهباشد. بیشتر افرادی که میشناسیم، یا زمان خود را در باشگاهها به سر میبرند، یا با رعایت رژیم غذایی سالم، سعی در حفظ تناسب اندام خود دارند.
تناسب اندام نه تنها باعث افزایش اعتماد به نفس شما میشود، بلکه میتواند در سلامتی هم نقش مهمی داشتهباشد. یک انسان متناسب که اضافه وزن ندارد، نسبت به یک فرد چاق که چربی خون دارد، در خطر کمتری برای ابتلا به سکته قلبی قرار میگیرد.
تغذیه متعادل و کامل باید شامل چه غذاهایی باشد؟
چه مواردی را در رژيم غذایی خود قرار دهیم تا سالم و کامل باشد؟ خوشبختانه امروز میتوانید رژیمهای متناسب و مشابه سلیقهی شخصی خود را از متخصصین تغذیه دریافت کنید. متخصصین تغذیه با کمک نرمافزارهای مخصوصی تناسب اندام شما را بررسی میکنند و برای سلامت بدن، طبق آزمایشهای مورد نیاز، رژيمی را در نظر میگیرند. اما به طور کلی، رژیم غذایی سالم شامل موارد زیر است؛
۱. مقدار کافی میوه و سبزیجات
یکی از اصلیترین نکتههایی که رژيم غذایی سالم دربر دارد، شامل شدن سبزیجات و میوه است. این دو گروه اهمیت بالایی دارند زیرا حاوی مقادیر زیادی ویتامین و مواد معدنی هستند و همچنین فیبر و قند کافی دارند که برای عملکرد بدن و بهبود عملکرد سیستم گوارش ضروری است. از طرفی میوه و سبزی حاوی آنتی اکسیدانت هستند که خاصیت ضدسرطان دارد. مصرف حداقل یک و نیم لیوان میوه و سبزی را فراموش نکنید. خوردن میوه و سبزیهای متنوع تاثیر بهتری بر سلامت شما دارد.
۲. مصرف نان و غلات سبوس دار
نانهایی که سفید و شیرین هستند، مانند نان لواش، معمولا از نانهای بدون سبوس هستند. در صورتیکه برخی از نانها مانند نان جو، دارای سبوس است که برای کارکرد بهتر دستگاه گوارش و همچنین متناسب بودن اندام موثر هستند. هنگامی که میخواهید غلات تهیه کنید، سعی کنید از نوع سبوس دار آن را خریداری کنید.
۳. مصرف مواد غذایی حاوی پروتئین
مواد غذایی پروتئین دار شامل گوشت قرمز، گوشت سفید، تخم مرغ، دانههای روغنی، آجیلها، حبوبات، سویا و غذاهای دریایی هستند. مصرف کافی مواد غذایی پروتئینی به سلامت استخوانها، مغز و رشد بدن کمک میکند. در صورتیکه ورزش میکنید و آن را به صورت جدی دنبال میکنید، مصرف پروتئین شما باید بیشتر از یک فرد عادی باشد. این مواد را باید به صورت روزانه مصرف کنید.
۴. نوشیدن آب کافی
نوشیدنی مورد علاقه خود را آب در نظر بگیرید و هر زمانی که میخواهید از نوشابه یا نوشیدنیهای مضر استفاده کنید، آب را جایگزین آن کرده و به سلامت پوست، دندانها و گوارش خود کمک کنید. یکی از بهترین سمزداها آب است که مصرف آن ارزان، راحت و مفید است.
توصیه هایی برای داشتن رژیم غذایی سالم
میدانیم که رژیم غذایی سالم میتواند تاثیرات خیلی خوبی بر روی زندگی افراد بگذارد. اما چگونه میتوان یک رژیم غذایی خوب و سالم داشت؟ برای داشتن تعذیهی سالم میتوانید موارد زیر را رعایت کنید؛
- آب کافی بنوشید. نوشیدن آب میتواند تاثیر بسیار مهمی در سلامت قلب، کلیهها و پوست شما داشتهباشد.
- سعی کنید در رژیم غذایی خود مقدار زیادی سبزیجات، میوه و غلات استفاده کنید. این موارد میتوانند در سلامت بدن شما و همچنین کمک به پیشگیری از ابتلا به سرطان نقش مهمی داشتهباشند.
- از مواد غذایی کم چرب استفاده کنید. سعی کنید از چربیهای اشباعنشده در رژیم غذایی خود استفاده کنید. این مسئله بسیار اهمیت دارد و از رسوب چربی در دیوارهی رگها جلوگیری میکند.
- از نوشیدنیها و مواد غذایی که دارای شکر اضافه شده و یا قند اضافی هستند بپرهیزید. همچنین سعی کنید از قندهای پیچیده استفاده کنید و قندهای ساده را از رژیم غذایی خود حذف کنید.
- مصرف گوشت قرمز را محدود کنید و از حبوبات بیشتری به جای آن استفاده کنید. کسانی که گوشت قرمز بیشتری مصرف میکنند بیشتر در معرض بیماریهای قلبی عروقی و حتی کلیوی قرار دارند.
- مصف نمک را تا جایی که میتوانید کاهش دهید. از افزودن نمک اضافه به غذاها در کنار چاشنیهایی مثل رب بپرهیزید. نمک میتواند در بالا رفتن فشار خون و آسیب رسانیدن به بدن نقش مهمی داشتهباشید.
نمونه یک رژیم غذایی سالم
در ادامه یک نمونه رژیم غذایی سالم آورده شدهاست که میتواند به شما ایدههای خوبی برای در نظر گرفتن رژیم غذایی روزانه یا هفتگی بدهد.
برنامه غذایی سالم برای یک هفته
یک برنامه غذایی سالم هفتگی دارای ویژگیهای زیر است؛
- به طور میانگین یک انسان بالغ به ۲۰۰۰ تا ۲۲۰۰ کالری نیاز دارد که باید در برنامهی غذایی او گنجاندهشود.
- بهترین تعداد وعدهی غذایی که میتوان برای یک شخص بالغ در نظر گرفت، حداقل سه وعدهی اصلی و دو میان وعده است. التبه ترجیح دادهمیشود که ۳ میان وعده برای فرد در نظر گرفتهشود.
- وعدههای مورد نظر باید از نظر تعادل مواد مورد نیاز بدن متناسب باشند. در این وعدهها هم باید میوه و سبزی گنجانده شود و هم کربوهیدرات و پروتئین. از طرفی چربی هم جایگاه مهمی در وعدههای غذایی دارد. البته که ویژگیهای جسمی فرد هم در تعیین مواد غذایی روزانه مهم است. مثلا یک فرد چاق باید چربی خیلی کمی مصرف کند در صورتیکه این برای یک فرد با جثهی معمولی مطرح نیست.
پیشنهادهایی که برای رژيم غذایی روزهای هفته دارید در ادامه آوردهشدهاند. برای وعدههای اصلی و میان وعدهها میتوان از مواد زیر استفاده کرد؛
- صبحانه: گریپ فروت، تخم مرغ آب پز شده، دو تکه نان، یک فنجان شیر کمچرب، یک فنجان قهوه
- میان وعده ۱: موز، ماست ساده، عسل
- ناهار: سینه مرغ، سالاد با بادنجان و گوجه و کاهو و خیار
- میان وعده ۲: هویج تکه شده، هوموس، نان پیتا
- شام: سبزیجات بخارپز، برنج قهوهای
- میان وعده ۳: بلوبری، خامه، آب
مواد غذایی فوقالذکر تعادل مواد مورد نیاز بدن را حفظ میکنند و وعدهها و میان وعدههای غذایی سالمی را میسازند.
نتیجه گیری
زندگی سالم در گرو بدن و روان سالم است. شاید با خود بیندیشید که غذا خوردن تنها خوراک جسم است اما اینطور نیست. زمانی که بدن سالمی داشتهباشید، روان شما نیز تاثیر میپذیرد و تا حد امکان سالم باقی خواهد ماند. برای این که بدن سالمی داشتهباشید باید در کنار ورزش و کاهش استرس، مهمترین فاکتور یعنی تغذیه سالم را رعایت کنید. برای داشتن تغذیه سالم، در ابتدا باید با مواد مورد نیاز بدن آشنا شوید و طبق آنها برنامهریزی غذایی داشتهباشید.
از طرفی، هر فرد نیازهای به خصوصی دارد که در نظر گرفتن آنها تنها با بررسیهای آزمایشگاهی و چکآپها امکانپذیر است. برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره تغذیه و رژیم غذایی مناسب، میتوانید با متخصص تغذیه مشورت کنید.