آشنایی با ماهی لجن خوار، مشخصات ظاهری، شرایط نگهداری و بیماری های شایع آن

اگر به فروشگاه ماهی‌های آکواریومی سر بزنید، حتماً ماهی‌های را خواهید دید که به دیواره شیشه‌ای آکواریم چسبیده‌اند. این گونه در فارسی با نام ماهی لجن خوار شناخته می‌شود. نام انگلیسی این ماهی‌ها Hypostomus plecostomus است و در خانواده مکنده دهانان یا  loricariidae قرار می‌گیرد.

برای آکواریوم‌های خانگی علاوه بر فیلترهای آب و تجهیزاتی که برای نظافت آن‌ها استفاده می‌شود، یک ماهی لجن خوار هم نیاز است. این ماهی که نقش رفتگر را در میان دیگر گونه‌ها بازی می‌کند، آکواریوم را همیشه تمیز نگه می‌دارد.

فارغ از نحوه تغذیه این ماهی که سبب تمیزی سنگ‌ها و سطح آکواریوم می‌شود، ظاهری زیبایی دارد که نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند. نکته مهمی که در مورد این ماهی به چشم می‌خورد، قابلیت هم زیستی خوبی است که با دیگر ماهی‌های آکواریومی نظیر ماهی گوپی خواهد داشت. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا اطلاعات دقیق‌تری در رابطه با ویژگی‌های ظاهری، تغذیه و نحوه نگه‌داری از این گونه خاص و زیبا در اختیار شما قرار دهیم.

 

 

ویژگی های ظاهری ماهی لجن خوار

این ماهی گونه‌های مختلفی دارد که از نظر اندازه و رنگ با هم تفاوت‌هایی دارند. بزرگ‌ترین گونه این ماهی تا ۳۰ سانتی‌متر طول خواهد داشت. از جمله مشخصات ظاهری بارزی که در این گونه دیده می‌شود، دهان بزرگ و پهن آن‌ها است که با نوع تغذیه این ماهی سازگار شده است.

تشخیص ماهی لجن خوار در آکواریوم کار آسانی است و به راحتی در دیواره‌‌ها یا کف آن دیده می‌شوند. بال‌های بلند و بادبانی شکل آن‌ها و دم زیبای این گونه باعث تمایز آن در میان دیگر ماهی‌ها می‌شوند.

این ماهی با شرایط نگهداری مناسب و هم‌چنین تغذیه خوب می‌تواند بین ۱۵ تا ۱۸ سال عمر داشته باشد. رنگ‌های مختلفی از این گونه مشاهده شده‌اند که می‌توان به سفید زال، زیتونی،خاکستری،سیاه، گورخری و نهایت پلنگی اشاره کرد.

 

 

انواع ماهی لجن خوار

گونه‌های مختلف این ماهی با توجه به اندازه بدن، طول عمر و رنگی که دارند در دسته‌بندی‌های جداگانه‌ای قرار می‌گیرند. به طور کلی محققان ۸ نوع مختلف از این ماهی را شناساییی کرده‌اند که به ترتیب زیر خواهند بود:

• لجن خوار اسپرت
• شکلاتی
• آفریقایی
• رویال
• پوزه بوته‌ای
• سفره‌ای
• پلنگی
• شیشه‌ای

نوع تغذیه و شرایط نگهداری در تمام گونه‌های این ماهی، یکسان است و عمدتا بیشترین اختلاف آن‌ها در طرح و رنگ بدن آن‌هاست.

 

 

شرایط نگهداری از ماهی لجن خوار

شرایط نگهداری از ماهی لجن خوار چندان دشوار نیست و به دلیل همزیستی خوبی که با گونه‌های دیگر دارد، می‌توانید بدن نگرانی از آن‌ها نگهداری کنید. این گونه در آب شیرین زندگی می‌کند و باید دقت کنید که دما و PH آب آکواریوم همیشه در سطح استاندارد و مناسبی باشد. PH بین ۶.۵ تا ۸ بهترین شرایط را برای نگهداری از این ماهی فرآهم می‌کند. از طرفی دمای آب آکواریوم همواره باید در بازه ۲۵ تا ۲۸ درجه سانتی گراد کنترل شود تا به ماهی لجن خوار آسیبی وارد نشود.

زیستگاه طبیعی این ماهی در آمریکای جنوبی مانند کشورهای برزیل، گویان یا توباگو است، اما امروزه تنها می‌تواند آن‌ها را در آکواریوم‌ها مشاهده کنید.

 

تغذیه ماهی لجن خوار

علاوه بر لجن‌های موجود در آکواریوم می‌توانید برای تغذیه آن‌ها از غذای خشک، سبزیجاتی مانند کدو یا خیار و همچنین کرم‌ها استفاده کنید. به طور کلی می‌توان ماهی لجن خوار را جزو ماهی های همه چیز خوار دانست.

 دقت داشته باشید که این ماهی علاوه بر جلبک، غذاهای دیگری هم برای رشد نیاز دارد و اگر تغذیه مناسبی نداشته باشد، طی ۲ الی ۳ ماه ضعیف شده و در نهایت می‌میرد. بهترین زمان برای غذا دادن به این گونه از ماهی‌ها شب‌ها خواد بود؛ اگر نمی‌توانید در طول شب به آن‌ها غذا دهید، بهتر است این ماهی را در آکواریومی جداگانه نگه‌داری کنید. دلیل این موضوع کندبودن این ماهی برای خوردن غذا است و به این ترتیب بقیه ماهی‌ها تمام غذای موجود را خواهند خورد.

آخرین نکته برای تغذیه ماهی لجن خوار این است که باید غذای آن‌ها در زیر سطح آب باشد، چرا که به دلیل فیزیک بدنی و دهانی که دارند، امکان خوردن غذا از سطح آب را نخواهند داشت.

 

 

پرورش و تکثیر ماهی لجن خوار

برخلاف ماهی‌های دیگر، این گونه در آکواریوم جفت‌گیری نمی‌کند و امکان تکثیر آن وجود نخواهد داشت. برای این منظور باید از حوضه‌های مخصوصی با حجم حداقل ۱۰۰ لیتری استفاده شود. پمپ هوای نصب شده در این حوضچه‌ها تا جای ممکن باید کم صدا باشد تا آرامش جفت نر و ماده را برهم نزند.

به علاوه بایستی در محل تکثیر ماهی لجن خوار، تعداد زیادی ظروف شکسته و پناهگاه‌ باشد. در نهایت باید اشاره کنیم که PH آب و دمای آن که حدوداً باید ۲۸ درجه سانتی گراد باشد در طول این پروسه باید تا حد ممکن ثابت و یکنواخت باشند.

بهترین نتیجه در هنگام تکثیر این گونه زمانی اتفاق می‌افتد که شرایط نگهداری مناسب را از ابتدا تا زمان بزرگ شدن ماهی‌ها، یکسان نگه‌ دارید.

 

 

بیماری های شایع و علل مرگ ماهی لجن خوار

مهمترین دلیل مرگ این جاندار را می‌توان عدم تغذیه مناسب دانست. این تفکر که این ماهی به غذایی جز جلبک نیاز ندارد می‌تواند برای آن‌ها کشنده باشد. به طور کلی این ماهی استقامت بالایی در سازگار شدن با شرایط محل زندگی خود دارد.

برای این گونه تنها دو بیماری شایع وجود دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:

۱. سفیدک

 در شرایطی که ماهی برای مدت طولانی در آب با دمای ۲۰ یا پایین‌تر از آن قرار گیرد، به بیماری سفیدک دچار می‌شود. بهترین راه پیشگیری از این بیماری هم حفظ دمای آب در بازه مناسب است.

۲. سوارخ شدن باله ها و دم

وجود تجهیزاتی که آب را به طور مداوم تصفیه و تمیز کنند در آکواریوم یکی از الزامات است. ماهی لجن خوار در برابر بهداشتی نبودن آب بسیار آسیب پذیر است. از نشانه‌های بیماری در اثر آلوده بودن آب می‌توان به سوراخ شدن باله‌ها و دم اشاره کرد. در صورت عدم رسیدگی این بیماری می‌تواند آسیب‌ها جبران ناپذیری به این گونه وارد کند.

 

سخن آخر

نام‌های رایج دیگری جز ماهی لجن خوار برای این گونه وجود دارند که شامل کت فیش، کت فیش اسپرت، کف خوار یا باله بادبانی هستند. تشخیص جفت نر از ماده در این گونه کمی دشوار است و به طور کلی قاعده مشخص و البته قابل اعتماد برای آن وجود ندارد. برای این منظور رایج است که اندازه سر را مورد بررسی قرار می‌دهند و ماهی لجن خواری که سر بزرگ‌تری داشته باشد، جفت نر خواهد بود.

در نهایت لازم است اشاره کنیم که مناسب‌ترین شرایط برای نگهداری و تغذیه ماهی لجن خوار این است که آن‌ها را آکواریومی جداگانه پرورش دهید، چرا که رفتاری انزوا طلب و آرام دارند. برای نگهداری از این ماهی نباید از آب‌های عمیق استفاده کرد.