اگر به دنبال ایجاد یک تنوع در محیط خانه یا محل کار خود هستید، تنها کافی است از چند گلدان با گلهای زیبایی همچون گل کوکب استفاده کنید؛ انجام این کار یکی از بهترین انتخابهای پیشرو شما خواهد بود. گل کوکب در زبان انگلیسی با عنوان dahlia است. نام علمی این گونه dahlia spp است و از خانواده کاسنی یا ASTERACEAE هستند. خاستگاه اصلی این گل را میتوان کشور مکزیک، آمریکای مرکزی و کلمبیا دانست.
گل کوکب نیز مانند گلهای دیگر، گونههای مختلفی دارد که از نظر ظاهری شباهت زیادی با هم دارند. این گل ۳۰ گونه مختلف دارد. در ادامه این مطلب با ما همراهی باشید تا ویژگیهای مهم گل کوکب را به طور کامل مورد بررسی قرار دهیم.
مشخصات ظاهری گل کوکب
ظاهر گلها طبیعتاً مهمترین عاملی است باعث جلب نظر افراد میشود. این گیاهان زیبایی به خصوصی دارند و اگر در محیطی کاشت و تکثیر شوند، میتوانند رنگ و بویی جدید به آن مکان بدهند. گونههای مختلف گل دالیا یا کوکب بین ۳۰ تا ۲۰۰ سانتیمتر ساقه دارند که به دو دسته پا کوتاه و پا بلند تقسیم بندی میشوند.
ریشه این گیاه دوکی شکل است و گلبرگهایی با اندازه تقریبی بین ۵ تا ۳۰ سانتیمتر خواهند داشت. برگهای مرکب این گیاه به نسبت دیگر گلها بزرگ و دندانهدار هستند.
این گل تنوع رنگ مطلوبی دارد؛ این گلها را میتوانید با رنگهای سفید، زرد، نارنجی، قرمز و بنفش مشاهده کنید. گاهی اوقات یک گل میتواند شامل دو یا چند مورد از این رنگها نیز باشد.
نکته جالب در مورد گل کوکب را میتوان امکان تشخیص رنگ از روی جوانه آن دانست. اگر جوانه به رنگ سبز روشن باشد، احتمالاً گل اصلی به رنگ زرد یا سفید رشد خواهد کرد و اگر جوانه قرمز رنگ باشد، گلها به رنگ قرمز یا بنفش خواهند بود.
انواع گل کوکب
همانطور که اشاره کردیم، گل دالیا یا گل کوکب ۳۰ گونه مختلف دارد. از نظر ظاهری میتوان این گل را به ۱۱ دسته متنوع تقسیم بندی کرد که در تعداد یا شکل رشد گلبرگها با هم متفاوت خواهند بود. در ادامه میتوانید انواع این گل را به همراه توضیحاتی در مورد شکل ظاهری آنها مشاهده خواهید کرد.
- کوکب ارکیدهای / ORCHID DAHILA: گلبرگهای این نوع به صورت شعاعی رشد میکنند و عموماً لبههای آنها به سمت داخل برمیگردد.
- دالیا تک / SINGLE DAHILA: از نظر ظاهری با کوکب ارکیدهای بسیار شبیه هستند و این نوع نیز دارای یک ردیف گلبرگها شعاعی خواهد بود.
- دالیای نیلوفر آبی / WATERLILY DAHILA: گلبرگهای این نوع به نیلوفر آبی شبیه هستند و به شکل پهن و فنجانی رشد میکنند.
- کوکب توپی / BALL DAHILA: گلبرگهای این نوع به شکل توپی کوچک و منسجم رشد میکنند.
- کوکب گریبانی / COLLARETTE: دالیا گریبانی دارای یک ردیف گلبرگهای شعاعی است که گلبرگهای کوتاهتری که در مرکز رشد میکنند را احاطه میکنند.
- دالیا شقایقی / ANEMON DAHILA: این نوع دارای گلبرگهای شعاعی و متراکمی است که در اطراف گلبرگهای کروی شکل مرکز آن رشد میکنند.
- دالیا رسمی دکوری / FORMAL DECORATIVE DAHILA: دالیا دکوری گلبرگهای منظم دارد که به شکلی گرد و پهن رشد میکنند.
- دالیا غیر رسمی دکوری / INFORMAL DECORATIVE DAHILA: برعکس نوع رسمی، این گل دارای گلبرگهای نامنظم و موج دار است.
- دالیا کاملاً کاکتوسی / STRAIGHT-CACTUS DAHILA: گلبرگهای دالیا کاملاً کاکتوسی به صورت شعاعی و منظم رشد میکنند.
- دالیا نیمه کاکتوسی / SEMI-CACTUS DAHILA: مهمترین تفاوت این نوع با کوکب کاملاً کاکتوسی، گلبرگهای نسبتاً باریک آن است که عموماً به شکل صاف رشد میکنند و در مواردی به عقب برمیگردند.
- کوکب دندانه دار / LACINIATED DAHILA: همانطور که از نامش پیداست، دارای گلبرگهایی با لبههای دندانه شکل است.
شرایط نگه داری گل کوکب
برای اینکه گل کوکب شما همواره شاداب باشد و گلهای جدید جایگزین گلهای پیشین شوند، لازم است به آبیاری، خاک، دما و نوری که در اختیار گیاه است، دقت داشته باشید. برای این منظور میتوانید از اطلاعاتی در ادامه برای هر یک از این موارد آورده شده، کمک بگیرید.
نور
این گیاه را میتوان به شدت نور دوست دانست. اما توجه داشته باشید به هیچ عنوان در ظهرهای تابستانی، گل کوکب را در معرض نور مستقیم آفتاب قرار ندهید؛ چرا که میتواند باعث سوختگی گلبرگها آن شود. این گل در روز تا ۸ ساعت آفتاب کامل نیاز دارد و بایستی در مکانی قرار گیرد که نور کنترل شدهای به آن برسد. کمبود نور در این گونه میتواند با نشانه نازک شدن گلبرگها خود را نشان دهد.
آبیاری
برای این که همیشه گلهای کوکب را سرزنده و شاداب مشاهده کنید، لازم است همواره خاک آن را مرطوب نگهدارید. البته در این پروسه نباید گیاه به حالت غرق آبی در بیایید. کمبود آب این گیاه در فصلهای گرم میتواند باعث گلدهی نامنظم شود.
خاک
گل کوکب نیاز به خاکی با زهکشی مناسب نیاز دارد و ریشههای بسیار حساس به پوسیدگی دارد. میتوانید از پیت ماس، کوکوپیت یا ماسه برای بهبود زهکشی خاک استفاده کنید.
دما
این گیاه به سرما حساس بوده و بسیار در این شرایط آسیبپذیر خواهد بود. بهترین دما برای نگهداری آن بازه ۱۳ تا ۲۵ درجه سانتی گراد است. البته که دماهای پایینتر تا ۵- و دماهای بالاتر، نهایتاً تا ۳۰ درجه سانتی گراد را هم میتواند تحمل کند.
چگونگی کشت و تکثیر گل کوکب
سه روش اصلی برای گیاهانی مانند گل کوکب وجود دارد که شامل کاشت بذر، قلمه زدن و به کار بردن قسمتی از غده گیاه است. روش کاشت بذر در محیطهای گلخانهای بیشتر انجام میشود چرا که برای همه گونههای گل دالیا امکانپذیر نیست.
۱. کاشت بذر گل کوکب
شرایط کاشت در این روش بسیار دشوارتر از ۲ روش دیگر است، چرا که نیاز به فرآهم کردن محیطی کنترل شده از نظر دمایی خواهد بود. به علاوه که گیاه در این مرحله بسیار آسیبپذیر خواهد بود و آبیاری آن کاری دقیق و زمانبندی شده است.
برای کاشت این گل ازطریق بذر لازم است بدانید ممکن است رنگ گلی که به دست میآید شبیه گل والد نباشد. بنابراین توصیه میکنیم، برای اطمینان بیشتر دانهها را از مراکز خرید محصولات باغبانی معتبر تهیه کنید. برای کاشت گل کوکب با بذر مراحل زیر را دنبال کنید:
- بذر گیاه را به آرامی در لایه سطحی خاک بکارید و کمی فشار دهید.
- سپس گلدان را به طور کامل آبیاری نموده و مراقب باشید تا زمان جوانه زدن گل، سطح خاک همواره مرطوب نگه داشته شود.
- هنگام آبیاری دقت کنید بذرها جا به جا نشوند.
- جوانه زنی گل کوکب از هنگام کاشت، ۷ تا ۱۰ روز طول می کشد.
- زمانی که طول جوانههای گل به میزان ۸ سانتیمتر رسید، جوانهها را به آرامی از خاک خارج نموده و یک گلدان بزرگتر منتقل کنید. مراقب باشد ریشههای نازک گیاه آسیب نبیند.
- اگر میخواهید انواعی از کوکب که ارتفاع آنها تا ۹۰ سانتیمتر می رسد را در گلدان بکارید باید برای آنها داربست یا یک پایه تهیه کنید. همچنین لازم به ذکر است، اگر در منطقهای زندگی میکنید که شبهای سردی دارد، باید در طول شب گلدان را به داخل خانه بیاورید.
۲. تکثیر گل کوکب از طریق قلمه
در این روش از گلهایی که ۳ تا ۵ سانتیمتر رشد کرده باشند، میتوان استفاده کرد. زمان قلمه زدن برای این گونه از اوایل تا اواخر زمستان است. برای گرفتن قلمه، میتوانید از قسمت مورد نظر خود را به همراه کمی از ریشه جدا کرده و به آن هورمون ریشهزایی بزنید. (توصیه میکنیم، محل بريدگی در روی غده را با خاک زغال نرم بپوشانید تا از ورود بیماری و آفت به گیاه پیشگیری شود.) سپس در عمق ۱ تا ۲ سانتی متری خاکی با زهکشی مناسب بکارید و شرایط نگهداری مطلوبی را ایجاد کنید. پس از ۳ تا ۴ هفته قلمه ریشه میدهد و میتوانید آن را جابهجا کنید.
۳. کاشت گل کوکب با غده
در این روش بخشی از پیاز گیاه برای تکثیر به کار میرود. لازم است پس از خارج کردن پیاز، آنها را در هوای آزد قرار دهید تا مقداری از رطوبتشان کشیده شود. سپس غده ها را در عمق ۱۵ سانتی متری ماسهای با ۵۰ درصد رطوبت و در دمای ۵ تا ۱۰ درجه نگهداری کنید تا فصل کاشت فرا برسد. در این مدت دقت داشته باشید که خاک گلدان همواره مرطوب باقی بماند.
بهترین زمان جدا کردن غده گل کوکب در فصل پاییز است. این پیازهای قرار گرفته در ماسه پس از مدتی ریشه میزنند و زمانی که طول آنها به ۲ سانتیمتر رسید، میتوانید گیاه را در خاک دیگر کشت کنید.
توجه داشته باشید، هیچ وقت غده ها را در کیسه های پلاستیکی قرار ندهید زیرا باعث فاسد شدن پیاز گل میشود. در طول زمستان غده ها را بررسی کنید تا دچار چروکیدگی و پوسیدگی نشوند.
بهترین زمان کاشت گل کوکب
در نهایت لازم است اشاره کنیم بهترین زمان برای کاشت گل کوکب در نیمه اسفند ماه است که به تازگی زمستان رو به اتمام است و هوای معتدلتر شده است. بهتر است این گل در عمق نزدیک به ۱۰ سانتی متری از سطح خاک کاشته شود و در ترکیبات خاک آن از ماسه برای بهبود وضعیت زهکشی آن استفاده کنید.
بیماری های گل کوکب
این گیاه بیماری خاص و شایعی ندارد و مهمترین عاملی که میتواند باعث آسیب دیدن آن شود، رعایت نکردن شرایط مناسب برای نگهداری از آن خواهد بود.
گلهای زرد رنگ این گونه میتوانند در اثر قارچی شدن یا آبیاری بیش از حد به وجود بیایند و در شرایطی که سرما بیش از حد تحمل گیاه باشد، برگها آن قهوهای رنگ خواهند شد. این گل در اثر دریافت نکردن کود مناسب و مواد مغذی در زمان نیاز، گل دهی بسیار کمتری خواهد داشت.
سخن آخر
همانگونه که مشاهده کردید، گل کوکب یکی از بهترین گزینههای برای نگهداری در محیط خانه و محل کار میباشد. فقط کافی است اصول ساده در نگهداری این گل را به کار بگیرید تا بتوانید برای مدت طولانی آن را در زندگی خود داشته باشید.