ستاره | سرویس مذهبی – انسانها همواره در طلب شناخت خداوند هستند و بخشی از بندگی را تلاش برای دست یافتن به معرفت الهی میدانند. هر چند این تلاش، تلاشی زیبنده برای بندگان است و موجب قرب انسانها به خداوند میشود، اما مؤمنان همیشه باید به این توجه داشته باشند که در برابر خداوند بسیار ناتوان بوده و این معرفت هم جز با مرحمت الهی به دست نخواهد آمد. نهایت شناخت بندگان به خدا فهم این امر است که معرفت کامل حقیقی به ذات و صفات خداوند (به خاطر کوچکی و فقر وجودی انسانها) ممکن نیست و انسانهای متناهی همیشه باید در حال طلب این معرفت از خداوند نامتناهی باشند. مضمون «مناجات العارفین» نیز معرفت به خداست. در این متن شما را با این مناجات آشنا میکنیم.
درباره مناجات العارفین
مناجات العارفین، دوازدهمین مناجاتی است که از امام سجاد (ع) نقل شده است. این مناجات در منابع «الصحیفة الثانیة السجادیة»، «بحارالانوار» و «مفاتیح الجنان» وجود دارد. هر یک از این پانزده مناجات نقلشده از امام سجاد موضوعاتی محوری دارند و موضوعات محوری این مناجات ناتوانی انسانها از معرفت و شناخت به ذات و صفات خداوند، درخواست معرفت از خداوند، درخواست برطرف شدن حجاب از پیش روی انسانها برای مشاهده حقایق و نیازمندی به رحمت الهی است.
لازم به ذکر است که علامه مجلسی در کتاب «بحار الانوار» زمان قرائت این مناجات را روز سهشنبه تعیین کرده است. {مجلسى، بحار الأنوار، ج ۹۱، ص ۱۵۰}
فایل صوتی مناجات العارفین
متن مناجات العارفین
اِلهى قَصُرَتِ الْأَلْسُنُ عَنْ بُلُوغِ ثَنآئِكَ كَما يَليقُ بِجَلالِكَ،
وَ عَجَزَتِ الْعُقُولُ عَنْ اِدْراكِ كُنْهِ جَمالِكَ،
وَ انْحَسَرَتِ الْأَبْصارُدُونَ النَّظَرِ اِلى سُبُحاتِ وَجْهِكَ،
وَ لَمْ تَجْعَلْ لِلْخَلْقِ طَريقاً اِلى مَعْرِفَتِكَ اِلاَّ بِالْعَجْزِ عَنْ مَعْرِفَتِكَ،
اِلهى فَاجْعَلْنا مِنَ الَّذينَ تَرَسَّخَتْ اَشْجارُ الشَّوْقِ اِلَيْكَ فى حَدآئِقِ صُدُورِهِمْ،
وَ اَخَذَتْ لَوْعَةُ مَحَبَّتِكَ بِمَجامِعِ قُلُوبِهِمْ،
فَهُمْ اِلى اَوْكارِ الْأَفْكارِ يَاْوُونَ،
وَ فى رِياضِ الْقُرْبِ وَ الْمُكاشَفَةِ يَرْتَعُونَ،
وَ مِنْ حِياضِ الْمَحَبَّةِ بِكَاْسِ الْمُلاطَفَةِ يَكْرَعُونَ،
وَ شَرايِعَ الْمُصافاتِ يَرِدُونَ،
قَدْ كُشِفَ الْغِطآءُ عَنْ اَبْصارِهِمْ،
وَانْجَلَتْ ظُلْمَةُ الرَّيْبِ عَنْ عَقآئِدِهِمْ وَضَمآئِرِهِمْ،
وَ انْتَفَتْ مُخالَجَةُ الشَّكِّ عَنْ قُلُوبِهِمْ وَ سَرآئِرِهِمْ،
وَ انْشَرَحَتْ بِتَحْقيقِ الْمَعْرِفَةِ صُدُورُهُمْ،
وَ عَلَتْ لِسَبْقِ السَّعادَةِ فِى الزَّهادَةِ هِمَمُهُمْ،
وَ عَذُبَ فى مَعينِ الْمُعامَلَةِ شِرْبُهُمْ،
وَ طابَ فى مَجْلِسِ الْأُنْسِ سِرُّهُمْ،
وَ اَمِنَ فى مَوْطِنِ الْمَخافَةِ سِرْبُهُمْ،
وَ اطْمَاَنَّتْ بِالرُّجُوعِ اِلى رَبِّ الْأَرْبابِ اَنْفُسُهُمْ،
وَ تَيَقَّنَتْ بِالْفَوْزِ وَ الْفَلاحِ اَرْواحُهُمْ،
وَ قَرَّتْ بِالنَّظَرِ اِلى مَحْبُوبِهِمْ اَعْيُنُهُمْ،
وَ اسْتَقَرَّ بِاِدْراكِ السُّؤْلِ وَ نَيْلِ الْمَأْمُولِ قَرارُهُمْ،
وَ رَبِحَتْ فى بَيْعِ الدُّنْيا بِالْاخِرَةِ تِجارَتُهُمْ،
اِلهى ما اَلَذَّ خَواطِرَ الْإِلْهامِ بِذِكْرِكَ عَلَى الْقُلُوبِ،
وَ ما اَحْلَى الْمَسيرَ اِلَيْكَ بِالْأَوْهامِ فى مَسالِكِ الْغُيُوبِ،
وَ ما اَطْيَبَ طَعْمَ حُبِّكَ، وَ ما اَعْذَبَ شِرْبَ قُرْبِكَ،
فَاَعِذْنا مِنْ طَرْدِكَ وَ اِبْعادِكَ،
وَ اجْعَلْنا مِنْ اَخَصِّ عارِفيكَ، وَ اَصْلَحِ عِبادِكَ،
وَ اَصْدَقِ طآئِعيكَ، وَ اَخْلَصِ عُبَّادِكَ،
يا عَظيمُ يا جَليلُ، يا كَريمُ يا مُنيلُ،
بِرَحْمَتِكَ وَمَنِّكَ يا اَرْحَمَ الرَّاحِمينَ.
ترجمه مناجات العارفین
خدایا! زبانها قاصر است از رسیدن به ثناى تو آن طور که شایسته جلال توست
و عقلها عاجز است از ادراک کنه جمالت
و دیدهها تار و بى فروغ ماند از نظر کردن به سوى انوار ذاتت
و قرار ندادى براى خلق خود راهى به سوى شناسائیات جز به اظهار عجز از شناسائیات.
خدایا! پس ما را از کسانى قرار ده که درختهاى شوق به سوى تو در بوستانهاى سینهشان ریشه محکم کرده
و سوز محبتت سراسر دلشان را فرا گرفته
پس آنها به آشیانههاى اندیشهها جاى گیرند
و در چمنزارهاى قرب به تو و مکاشفه مىچرند
و از حوضهاى محبت به جام ملاطفت (آب حیات) بنوشند
و در کنار نهرهاى صفا وارد گشتهاند
در حالى که پرده از پیش دیدگانشان برداشته شده
و تاریکى شبهه و تردید از صفحه عقاید و نهادشان زائل گشته
و یکسره خلجان شک و ریب از دلها و درونشان بیرون رفته
و دریچههاى سینهشان بواسطه استوار شدن معرفت بازگشته
و همتهاشان براى پیشى گرفتن در خوشبختى در اثر پارسایى بلند گردیده
و نوشیدنیهاشان در چشمه کردار شیرین و گوارا شده
و درونشان در محفل انس با تو پاکیزه گشته
و راهشان در جاهاى هولناک امن گشته
و جانهاى ایشان در بازگشت به سوى رب الارباب مطمئن گردیده
و روانشان به فیروزى و رستگارى یقین پیدا کرده
و دیدگانشان به واسطه دیدار محبوب روشن گشته
و به واسطه رسیدن به مقصود و نائل شدن به آرزوهاى خویش قرارى یافته
و سوداگرى ایشان به واسطه فروختن دنیا به آخرت کاملاً سودمند گشته است.
خدایا! چه اندازه لذیذ است یاد تو در دلها که به وسیله الهام خطور کند
و چقدر شیرین است سیر به سوى تو با مرکب اندیشهها که در راههاى غیب صورت مىگیرد
و چقدر گواراست طعم دوستى تو و چه شیرین است شربت قرب تو!
پس اى خدا ما را از راندن و دور کردنت پناه ده
و قرارمان ده از مخصوصترین عارفانت و از شایستهترین بندگانت
و راستگوترین فرمانبردارانت و خالصترین پرستشکنندگانت!
اى عظیم! اى با جلالت! اى بزرگوار! اى عطابخش!
به رحمت و احسانت اى مهربانترین مهربانان!
سخن پایانی
انسانها همیشه عجز و نیازمندی خود نسبت با خدا را از راه دعا و مناجات با او در میان میگذارند و از او طلب توفیق در عبادت و معرفت میکنند. یکی از این ناتوانیها، ناتوانی در شناخت کامل خداوند است که موضوع مناجات العارفین نیز هست و با آن در این نوشته آشنا شدید. اگر علاقه دارید که دیگر مناجاتهای امام سجاد (ع) را نیز بخوانید، خواندن مطالب «مناجات المتوسلین» و «مناجات المطیعین» را به شما توصیه میکنیم.
شما همچنین میتوانید نظرات خود درباره این مطلب را با ما و دیگر همراهان ستاره به اشتراک بگذارید.