معرفی ۸ کتاب فوق العاده برای شروع کتابخوانی

برای آغاز یک سفر دلنشین و دلچسب به دنیای شیرین کلمات، در ابتدای امر تمرکزتان را بر آن چیزی که دوست دارید بگذارید. چه موضوعاتی معمولا توجه شما را به خود جلب می‌کند؟ علاقه‌مندی‌ها یا نیاز‌های یادگیری خود را بشناسید و بر اساس آن به سراغ موضوعات مربوطه بروید. ذائقه‌ی کتاب‌خوانی هم مثل ذائقه‌ی غذایی متفاوت بوده و هرکس بر اساس آن، طعم و مزه متفاوتی را می‌پسندد. پس اول ذائقه خود را بشناسید.

۲. انتخاب کتاب‌های کم حجم، اما با کیفیت
از نگاه من، سراغ کتاب‌های قطور رفتن در قدم نخست، به مثابه شیرجه زدن یک نوآموز شنا در استخری عمیق است که اگر غرق نشود، حتما نفس کم میاورد و برای همیشه باید با فوبیای آب زندگی کند. پس قدم به قدم پیش بروید و در حجم بالای کلمات خود را غرق نکنید. البته که کیفیت این آثار هم مهم و حیاتی‌اند. حیاتی از این جهت که قرار است طعم دلچسبش، تضمین ادامه حیات مطالعاتی شما باشد. کتاب‌های کوچک و کم‌حجم از نویسنده‌های بزرگ و قلم‌های تحسین‌شده کم نداریم. سراغی از آن‌ها بگیرید.

۳. انتخاب متون ساده و نثر روان
اگر مدت‌هاست که ورزش نکرده‌اید، حتما به شما توصیه می‌کنند با یک پیاده‌روی ساده شروع کنید. در آغاز سیر مطالعاتی هم، باید آهسته و پیوسته پیش بروید! متون ساده تمرکز کمتری نیاز دارند، فهم‌شان ساده‌تر است، عموما جذابیت بیشتری برای خواننده دارند، کمتر خسته‌کننده به نظر می‌آیند و بیشتر هم به خاطر می‌مانند. همه این عوامل، چون نرمش ساده‌ای، ذهن را گرم کرده و آمادگی و اشتیاق به مطالعۀ بیشتر را فراهم می‌کنند.

۴. انتخاب زمان و مکان مناسب
حالا که کتاب مناسب خود را یافتید، حتما در وقت مناسب و مکانی آرام، سراغش بروید. زمانی که از دغدغه‌های روزانه رها شده‌اید، یا ساعاتی که وقت بیشتری در اختیار دارید، بهترین فرصت برای وقت‌گذرانی با کلمات و رها شدن در فضای ذهنی نویسنده است. البته این گزینه در ادامه‌ی روند مطالعاتی‌تان، چندان کارآمد نخواهد بود، چراکه عشاق کتاب در ازدحام و شلوغی آدم‌ها و عقربه‌ها، باز هم با علاقه و اشتیاق، فرصتی برای یار مهربان پیدا خواهند کرد.

۵. تبدیل انگیزه به عادت
اینکه در خود ایجاد علاقه کرده و انگیزه مطالعه پیدا کنیم، گاهی به هر دلیلی ممکن است ادامه پیدا نکند. یکی از را‌ه‌هایی که می‌تواند به تداوم این انگیزه مطالعاتی کمک کند، برنامه‌ریزی مطالعاتی و تهیه یک فهرست خوب، با کیفیت و جذاب است. کتاب‌های خوبی که وسوسه مطالعه‌شان لحظه‌ای ما را رها نکند و همین وسوسه به مرور، به عادت مطالعه تبدیل خواهد شد. عموما هم ادبیات داستانی در این زمینه موفق‌تر عمل می‌کنند. علاقه همیشگی انسان به قصه و داستان، همواره به خلق آثار داستانی متعددی رسیده که لذت سرگرم‌کننده‌اش -خصوصا در ابتدای راه- انگیزه کتابخوانی شما را به یک عادت دیرینه تبدیل خواهد کرد.

در ادامه‌ی این مطلب، ما سعی کردیم از میان کتاب‌های کم‌حجمِ خوب و با کیفیت، نویسندگان مطرح و محبوب و تاثیرگذار و متون ساده و روان و کاربردی، تعدادی از عناوین برتر ادبیات داستانی را برای شروع کتابخوانی به شما معرفی کنیم. از کنار این پیشنهادات جذاب و نام‌آشنا، ساده نگذرید.

شاهکار کوچک و نمادین اگزوپری، داستان شیرین و محبوبی است که از پرفروش‌ترین کتاب‌های جهان و خوانده شده‌ترین و ترجمه شده‌ترین کتاب فرانسوی‌ زبان جهان نامیده می‌شود. این اثر تاثیرگذار و تامل‌برانگیز، از نگاه یک کودک، با قلمی دلنشین و جذاب و زبانی ساده و روان، به بیان مفاهیم عمیق فلسفی و عواطف انسانی می‌پردازد. شازده کوچولو (کودک داستان)، چون دیگر کودکانی که سر از دنیای عجیب آدم‌بزرگ‌ها درنمی‌آورند، سوال‌های فراوانی دارد؛ اما سوال‌های ساده و کشف‌های کودکانه‌ی او، درس‌های بزرگی برای آدم بزرگ‌های سراسر دنیاست. آدم‌هایی که به قول نویسنده “همه‌شان یک روز بچه بودند، اما کمی از ایشان به یاد می‌آورند.” و این سخن نویسنده و روایت کودک محورش، تاکیدی بر دوستی انسان با کودک درونش می‌تواند باشد. در قسمتی از این اثر زیبا و رویایی می‌خوانیم:

مزرعه حیوانات، داستان سمبلیک یک جامعه آرمانی است. جامعه‌ای نمادین متشکل از حیوانات یک مزرعه انگلیسی که از زورگویی مالک آن (آقای جونز) به تنگ آمده و بر علیه او دست به قیامی انقلابی می‌زنند. حیوانات جونز را از مزرعه بیرون انداخته و خوک‌ها که باهوش‌ترین آن‌ها هستند، رهبری این حکومت جدید را در دست گرفته و قوانین جدیدی وضع می‌کنند. بر خلاف تصور اما، شرایط زندگی جدید آن طور که باید پیش نمی‌رود. اورول در این داستان ساده و جذاب، درواقع به نقل شرایط حاکم بر شوروی سابق و نقد جامعه سرمایه‌داری تحت حکومت حزب کمونیست پرداخت. زبان طنز و گیرای نویسنده در به تصویر کشیدن نمادین فقر و استبداد حاکم بر جامعه، اثری آفرید که سالیان سال، توجه مخاطبین بسیاری را در سراسر جهان به خود معطوف کرد. جمله معروف “همه حیوانات با هم برابرند، ولی بعضی برابرترند.” گویای ماهیت اصلی داستان است. در بخشی از ابتدای کتاب آمده:

این کتاب کوچک دوست‌داشتنی از شیرین‌ترین و ساده‌ترین و در عین حال کاربردی‌ترین کتاب‌هایی است که هرکس در طول زندگی‌اش می‌تواند بار‌ها و بار‌ها بخواند و همچنان از تازگی‌اش سرشار شود. صرفا با نامه‌های عاشقانه یک مرد روبرو نیستیم، کتاب دریچه‌ای از عشق و اخلاق و عاطفه را به روی خواننده باز کرده و با قلمی شاعرانه، بیانی دلنشین و زبانی عاشقانه، نگاه مخاطب را به مفهوم عمیق و واقعی خوشبختی می‌رساند. نادر ابراهیمی شخصی‌ترین جوانب زندگی مشترک را به قدری استادانه در معنای عام وسعت داده، که محال است کسی آنرا بخواند و به درک متقابل نرسد. این کتاب، ساده‌ترین و کارآمدترین درس‌هایی را شامل می‌شود که سالیان سال باید برای یادگیری‌شان وقت بگذاریم. در نامه بیست و یکم می‌خوانیم:

میرا یک داستان سورئال (فراواقع گرایانه) و علمی‌تخیلی قابل تامل است. داستانی از تنهایی و غم آدم‌هایی که با لبخندی دروغین در اجتماعی اجباری و روی زمینی قیر اندود، نفس می‌کشند. آدم‌هایی که به جبر قانون، نه باید تنها باشند و نه غمگین، هویت‌شان در فهرستی از دوستانشان که باید تهیه کنند، و به معنای کاملتر در هویتی جمعی، معنا می‌یابد و خبری از فردیت در این اجتماع، نخواهید یافت. کسی هم که نخواهد اینگونه باشد، باید در مراکز خاص اصلاح شده و ماسکی خندان را تا ابد بر چهره تحمل کند. برخی این داستان را به لحاظ فضایی، متاثر از «۱۹۸۴» کتاب دیگر «جورج اورول» می‌دانند، اما میرا داستان مشابه و جذاب دیگری است که باید خوانده شود. جایی در ستایش دوست داشتن می‌خوانیم:

✍ من شما را دوست دارم. من باید شما را دوست بدارم؛ پس شما را دوست دارم. شما انسان هستید پس من شما را دوست دارم. من همه انسان‌ها را – هرطور که باشند – دوست دارم. من هرگز انتخاب نمی‌کنم. دانشمند و عمله هردو برای من یکسان اند. چون هردو نفس می‌کشند، پس با هم برابرند. چون آدم‌ها نفس می‌کشند، پس به هم شبیه‌اند و، چون شبیه‌اند پس ارزش دارند. انسان ارزش ندارد مگر با عشق به دیگران. انسان بدون عشق وجود ندارد. من باید به شما کمک کنم؛ پس می‌خواهم کمکتان کنم.

داستان زیبای صمد بهرنگی که برخی کتاب «جاناتان مرغ دریایی» اثر ریچارد باخ را متاثر از آن می‌دانند، به ظاهر یک قصه کودکانه شیرین و آموزنده به نظر می‌رسد. با این حال، صرفا برای کودکان نوشته نشده و مفاهیم نمادینش، چون شازده کوچولو، تبلور اندیشه‌های ناب بشری است که از زبان یک ماهی روایت می‌شود. داستان رشد و تغییر و آگاهی در گرو سرسختی و جسارت، که به زبان‌های خارجی بسیاری ترجمه شد و مورد تحسین قرار گرفت. ماهی سیاه کوچولوی قهرمان قصه، خسته و دلزده از زندگی تکراری در محیط کوچک جویبار، در آرزوی دنیایی تازه، با اشتیاق و کنجکاوی به سمت دریای بیکران روانه می‌شود و خطرات احتمالی‌اش را به جان می‌خرد. در تعریف جسارت او می‌خوانیم:

کیمیاگر دومین کتاب کوئیلو، مشهورترین و محبوب‎ترین اثر این نویسنده برزیلی و یکی از پرفروشترین کتاب‌های دنیاست که از تجربه معنوی و شخصی نویسنده نشات گرفته است. داستان خطی و ساده کیمیاگر، با درون‌مایه‌ی عرفانی و توجه به قلب هستی، معجزات زندگی را افسانه‌ی شخصی دانسته و مخاطب را به باور این معجزه تشویق می‌کند. دانای کل داستان، ماجرای چوپان جوانی به نام سانتیاگو را روایت می‌کند که در مسیر آرزوهایش و به ترغیب دیگران، به دنبال سرنوشت تازه‌ای می‌رود. کتاب با همه‌ی سادگی‌اش، حس و حال خوبی دارد و همین حس را هم به مخاطب تزریق می‌کند. حسی شبیه این جملات الهام بخش:

شاهکار فرانتس کافکا که اول‌بار با ترجمه «صادق هدایت» به فارسی برگردانده شده، از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین داستان‌های کوتاه دنیاست که در بسیاری از دانشگاه‌های جهان تدریس می‌شود. پیام فلسفی تکان‌دهنده این داستان ۵۲ صفحه‌ای و ساختار ساده و جذاب روایی‌اش، چنان اثر شگرفی در روح خواننده باقی می‌گذارد که تا مدت‌ها رهایش نخواهد کرد. مسخ داستانی سورئال از تنهایی و روزمرگی انسان مدرن در جهانی است که تنها به شکل ابزار به او نگاه می‌کند. ابزاری که همه‌ی ارزشش به قدرت و کارایی آن بستگی دارد. تبدیل «گره‌گوار سامسا» فروشنده‌ی جوان، به حشره‌ای عظیم الجثه، کابوس عجیب این داستان را شکل می‌دهد. داستانی که با گزارش همین اتفاق عجیب آغاز می‌شود:

✍ یک روز صبح، همین‌که گره‌گوار سامسا از خواب آشفته‌ای پرید، در رختخواب خود به حشره تمام‌عیار عجیبی مبدل شده بود. به پشت خوابیده و تنش مانند زره سخت شده بود. سرش را که بلند کرد، ملتفت شد که شکم قهوه‌ای گنبدمانندی دارد که رویش را رگه‌هایی به‌شکل کمان تقسیم‌بندی کرده است. لحاف که به‌زحمت بالای شکمش بند شده بود، نزدیک بود به‌کلی بیفتد و پا‌های او که به‌طرز رقت‌آوری برای تنه‌اش نازک می‌نمود، جلوی چشمش پیچ و تاب می‌خورد.

شب‌های روشن از اولین نوشته‌های داستایفسکی، نویسنده‌ی مشهور و تاثیرگذار روس، تا به حال مورد توجه سینماگران بسیاری بوده و اقتباس‌های متعددی از آن صورت گرفته است. نمونه ایرانی آنرا هم در فیلمی به همین نام ساخته «فرزاد مؤتمن» شاهد بودیم. داستان شاعرانه و فلسفی این کتاب کوچک، در شش بخش و توسط مرد تنها و رویاپردازی روایت می‌شود که شب‌های شهر را بیشتر دوست دارد و قدم زدن در شب و پرسه در عالم خیال، عادت دلچسب اوست. در یکی از این شبها، با دختر جوانی آشنا شده و ملاقات‌های دوستانه آنها، داستان‌های شخصی هریک و حرف‌هایی با درون‌مایه فلسفی، به تدارک عشقی ناخواسته برای مرد، می‌رسد. در قسمتی از کتاب می‌خوانیم:

• معرفی کتاب شازده کوچولو عجیب و اگزوپری دوست داشتنی
• معرفی ۱۰ مورد از بهترین کتاب های صادق هدایت