بهطور کلی پیشبینی میشود که بازار کار رشته شیمی بین سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۳۰ به میزان ۶ درصد رشد کند. همچنین اگر به تعداد آگهیهای استخدام رشته شیمی در سایتهای کاریابی نگاهی بیندازید، مشاهده خواهید کرد که تعداد فرصتهای شغلی این حوزه نسبتا خوب است و فارغالتحصیلان رشته شیمی میتوانند در شرکتها و سازمانهای مختلف مشغول به کار شوند.
توجه داشته باشید که رشته شیمی با رشته مهندسی شیمی کاملا متفاوت است و گرایشها و بازار کار این دو رشته نیز با هم فرق دارند. ما در این مطلب قصد داریم انواع موقعیتهای شغلی رشته شیمی را بررسی کنیم و از بازار کار این رشته برای خانمها بگوییم. پس با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
گرایشهای رشته شیمی
همانطور که گفتیم، رشته شیمی در مقطع کارشناسی به دو رشته شیمی محض و شیمی کاربردی تقسیم میشود. در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری گرایشهای این رشته عبارتاند از:
شیمی آلی
در گرایش شیمی آلی، ساختار، خواص، ترکیبات و واکنشهای ترکیبات کربندار بررسی میشود. این گرایش در صنایع نفت، پتروشیمی، صنایع غذایی و داروسازی کاربرد دارد. کسانی که در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری گرایش شیمی آلی تحصیل میکنند میتوانند بهعنوان کارشناس تحقیق و توسعه در شرکتهای حوزه بیوتکنولوژی یا صنایع دارویی مشغول به کار شوند.
شیمی تجزیه
شیمی تجزیه علم اندازهگیری و شناسایی ترکیباتی است که در اغلب صنایع شیمیایی کاربرد دارند. میتوان گفت که شیمی تجزیه هسته تمام علوم دیگر زیرشاخه شیمی است؛ زیرا تمامی آنها نیاز به دانستن شیمی تجزیه دارند. فارغالتحصیلان این گرایش میتوانند در بخش کنترل کیفیت سازمانهای مختلف یا بخش مطالعات پزشکی و بالینی مشغول به کار شوند.
شیمی معدنی
در گرایش شیمی معدنی ترکیبات غیرآلی یعنی کانیها و مواد معدنی مطالعه میشوند. شیمی معدنی تمامی ترکیباتی را که جزو هیدروکربنها نیستند (بهجز اکسیدهای کربن و کربندیسولفید) دربر میگیرد. کسانی که در این گرایش درس میخوانند میتوانند در پالایشگاهها، صنایع نفت و گاز و پتروشیمی استخدام شوند.
شیمی فیزیک
در این گرایش رفتار سیستمهای شیمیایی از ذرات هستهای گرفته تا اتمها، مولکولها، مواد بیولوژیکی و ترکیبات شیمیایی ماکروسکوپی پیشبینی شده و روی آنها مطالعه صورت میگیرد. فارغالتحصیلان این گرایش میتوانند با مراکز علمی و پژوهشی بسیاری همکاری داشته باشند.
شیمی پلیمر
گرایش شیمی پلیمر در صنایع داروسازی، رنگ و پتروشیمی کاربرد دارد و به مطالعه خواص مختلف درشتمولکولها و ترکیبات پلیمری که از اجزای کوچکتری به نام مونومر تشکیل شدهاند، میپردازد.
شیمی دارویی
در گرایش شیمی دارویی به مطالعه خواص درمانی مواد مختلف و طراحی و ساخت دارو پرداخته میشود. این گرایش مرتبط با رشته داروسازی است و ساخت و تولید داروها توسط تیمهای متشکل از این افراد و داروسازها صورت میگیرد. در این گرایش، مولکولهای شیمیایی مختلف برای ساخت داروهای جدید یا بهبود داروهای موجود مورد بررسی قرار میگیرند.
سایر گرایشهای رشته شیمی عبارتاند از:
- فیتوشیمی
- نانوشیمی
- آموزش شیمی
- شیمی دریا
- پیشرانهها
کدام شرکتها کارشناس شیمی خانم استخدام میکنند؟
فارغالتحصیلان رشته شیمی میتوانند در شرکتهای مختلفی مشغول به کار شوند. بسیاری از کارشناسان شیمی در بخش تحقیق و توسعه (R&D) شرکتها فعالیت میکنند. برخی از این افراد نیز میتوانند در بخش آزمایشگاه، تولید، آموزش یا مدیریت این شرکتها مشغول به کار شوند. همچنین یک کارشناس شیمی میتواند در شرکتهای فعال در حوزه پتروشیمی، صنایع غذایی یا دارویی مشغول به کار شوند.
میتوان گفت تمامی این محیطهای کاری، محیطهای بسیار ایدهآل برای استخدام خانم ها هستند و آنها میتوانند برای آگهیهای استخدامی رشته شیمی در شرکتهای مختلف بهراحتی رزومه ارسال کنند و مشغول به کار شوند. برای مشاهده بیشتر آگهیها به این صفحه هدایت می شوید.
شرح وظایف کارشناس شیمی
معمولا شرح وظایف و مسئولیتهای کارشناس شیمی بسته به سیاست کارفرمایان و حوزه فعالیت سازمانها متفاوت است. بااینحال، بخشی از وظایف این افراد مشترک است که عبارتاند از:
- ساخت و سنتز مواد جدید
- تجزیهوتحلیل مواد و استخراج دادهها
- انجام کارهای آزمایشگاهی برای توسعه محصولات جدید و بهبود محصولات موجود
- تست و آزمایش فرمولاسیونهای مختلف در آزمایشگاه
- اندازهگیری خواص فیزیکی مواد
- تجزیهوتحلیل خواص فیزیکی و شیمیایی مواد برای یافتن کاربردهای جدید آنها
- انجام تستهای کنترل کیفیت
- تجزیهوتحلیل ترکیبات برای تعیین خواص شیمیایی یا فیزیکی
- شناسایی کاتالیزورهای شیمیایی
- استفاده از تکنیکهای کروماتوگرافی، طیف سنجی یا اسپکتروفتومتری
- آزمایش مواد برای سنجش کیفیت و عملکرد آنها و گزارش نتایج بهدستآمده
- مشورت با سایر دانشمندان و مهندسان برای تجزیهوتحلیل پروژههای تحقیقاتی
- آمادهسازی محلولها و ترکیبات شیمیایی برای آزمایشها
محیط کاری رشته شیمی برای خانم ها چگونه است؟
کارشناسهای شیمی اغلب در محیط آزمایشگاه و در بخش تحقیق و توسعه فعالیت میکنند. همچنین این افراد با تجهیزات آزمایشگاهی مختلف مانند ستونهای کروماتوگرافی یا اسپکترومتر کار میکنند که به آنها اجازه میدهد تا مواد و ترکیبات شیمیایی مختلف را در مقیاس میکروسکوپی ارزیابی کنند.
یک کارشناس شیمی اغلب در تیمهای بزرگتر شامل سایر کارشناسان و مهندسین شیمی کار میکند. همچنین برخی از کارشناسهای شیمی در دانشگاهها و دانشکدههای شیمی بهعنوان دستیار آزمایشگاه فعالیت میکنند. دانشجویان دکتری رشته شیمی نیز میتوانند بهعنوان استادیار در محیطهای آکادمیک به سایر دانشجویان مقاطع پایینتر آموزش بدهند.
معمولا ساعات کاری کارشناس شیمی روتین و منظم است و نیاز کمی به رفتوآمد به خارج از محیط کار یا ماموریت دارد.
میزان حقوق کارشناس شیمی در ایران چقدر است؟
حقوق کارشناس شیمی در ایران بسته به شهر محل کار و میزان سابقه کاری متفاوت است. در گزارشی که در یکی از سایتهای کاریابی آنلاین در سال ۱۴۰۰ منتشر شده است، میانگین حقوق خالص دریافتی کارشناس، کارشناس ارشد و مدیر شیمی در شهرهای مختلف ایران گزارش شده است که شرح آن در جدول زیر قابل مشاهده است:
شهر |
کارشناس |
کارشناس ارشد |
مدیر |
تهران |
۵.۲ میلیون تومان |
۶.۹ میلیون تومان |
۱۰.۴ میلیون تومان |
شهرهای بزرگ |
۵.۱ میلیون تومان |
۷.۴ میلیون تومان |
|
شهرهای کوچک |
۵ میلیون تومان |
۵.۸ میلیون تومان |
۷.۸ میلیون تومان |
فرصتهای کارآموزی شیمی
کسانی که بهتازگی فارغالتحصیل شدهاند و سابقه کاری چندانی ندارند، برای آنکه وارد بازار کار و مسیر شغلی کارشناس شیمی شوند، میتوانند برای فرصتهای کارآموزی در شرکتهای مختلف رزومه فرستاده و با شرکت در این دورهها مهارت های خود را تقویت کنند. همچنین این فرصتهای کارآموزی باعث افزایش تجربه و منجر به به دست آوردن فرصتهای شغلی بسیار خوبی در آینده خواهند شد.
بازار کار رشته شیمی در خارج از کشور
در بین کشورهای خارجی، آمریکا، کانادا، سوئیس و استرالیا بالاترین میزان حقوق را به فارغالتحصیلان رشته شیمی پرداخت میکنند. همچنین این کشورها از نظر رفاهی، بازار کار و آینده شغلی رشته شیمی وضعیت بسیار خوبی دارند. گفتنی است که میانگین حقوق یک کارشناس شیمی در استرالیا ماهیانه بیش از ۳ هزار یورو و سالیانه ۴۰ هزار یورو است.
گرایش شیمی دارویی نیز در اغلب کشورها بازار کار بسیار بهتری از سایر گرایشها دارد؛ بهطوریکه کشور آمریکا رتبه اول بهترین بازار کار شیمی دارویی و داروسازی و بالاترین میزان پرداخت حقوق را در جهان دارد. البته بازار کار شیمی دارویی در آمریکا، در ایالتهای مختلف این کشور نیز با هم متفاوت است.
برای دریافت ویزای کاری در هر یک از کشورها باید ابتدا جاب آفر یا پیشنهاد شغلی از کارفرمای آن کشور دریافت کنید. البته کارفرما در صورتی میتواند به شما پیشنهاد شغلی بدهد که قبل از شما شهروندی از آن کشور برای این موقعیت شغلی پیدا نشده باشد. در کل میتوان گفت دریافت جاب آفر و ویزای کاری فرایند سختی است و باید علاوه بر تسلط به زبان های خارجی، میزان سابقه کاری بالایی داشته باشید.
جمعبندی
رشته شیمی یکی از رشتههای پرطرفدار در ایران مخصوصا بین خانمها است. فارغالتحصیلان این رشته میتوانند در صنایع و شرکتهای مختلفی از صنایع غذایی گرفته تا داروسازی و پتروشیمی مشغول به کار شوند. بازار کار رشته شیمی و محیط کاری آن برای خانم ها بسیار خوب است و تعداد زیادی فرصت شغلی برای آنها وجود دارد.