ستاره | سرویس مذهبی – دعا کردن یکی از راههایی است که همواره برای قرب به پروردگار توصیه شده است. در احادیث بسیاری از معصومین (ع)، مسلمانان به خواندن دعا و مناجات مستمر سفارش شدهاند. «مناجات الراغبین» که از امام سجاد (ع) نقل شده است، هم تأثیر کلی دعا را دارد، یعنی موجب قرب عبد به معبود میشود و هم با یادآوری لزوم توکل، امید به فضل و رحمت خداوند و اهمیت استغفار، باعث قویتر شدن ایمان بندگان به خدا و لطف او میشود.
درباره مناجات الراغبین
مناجات الراغبین پنجمین مناجات از مناجاتهای نقلشده از امام سجاد (ع) است. این مناجات در منابع «الصحیفة الثانیة السجادیة»، «بحارالانوار» و «مفاتیح الجنان» آورده شده است و در آن به مسائلی محوری پرداخته میشود، همچون:
- ضرورت تعادل برقرار کردن بین خوف و رجاء، یعنی در عین اینکه انسان باید به کوتاهیهای خود آگاه باشد، اما امید به رحمت و فضل پروردگار را نیز نباید فراموش کند.
- اهمیت استغفار
- اهمیت توکل به خدا
لازم به ذکر است که علامه مجلسی در کتاب «بحار الانوار» روز قرائت این مناجات را روز سهشنبه تعیین کرده است. {مجلسى، بحار الانوار، ج ۹۱، ص ۱۴۵}
فایل صوتی مناجات الراغبین
متن مناجات الراغبین
اِلهى اِنْ كانَ قَلَّ زادى فِى الْمَسيرِ اِلَيْكَ، فَلَقَدْ حَسُنَ ظَنّى بِالتَّوَكُّلِ عَلَيْكَ،
وَ اِنْ كانَ جُرْمى قَدْ اَخافَنى مِنْ عُقُوبَتِكَ، فَاِنَّ رَجآئى قَدْ اَشْعَرَنى بِالْأَمْنِ مِنْ نِقْمَتِكَ،
وَ اِنْ كانَ ذَنْبى قَدْ عَرَضَنى لِعِقابِكَ، فَقَدْ اذَنَنى حُسْنُ ثِقَتى بِثَوابِكَ،
وَ اِنْ اَنا مَتْنِى الْغَفْلَةُ عَنِ الْأِسْتِعْدادِ لِلِقآئِكَ، فَقَدْ نَبَّهَتْنِى الْمَعْرِفَةُ بِكَرَمِكَ، وَ الائِكَ،
وَ اِنْ اَوْحَشَ ما بَيْنى وَ بَيْنَكَ فَرْطُ الْعِصْيانِ وَ الطُّغْيانِ، فَقَدْ انَسَنى بُشْرَى الْغُفْرانِ وَ الرِّضْوانِ،
اَسْئَلُكَ بِسُبُحاتِ وَجْهِكَ، وَ بِاَنْوارِ قُدْسِكَ،
وَ اَبْتَهِلُ اِلَيْكَ بِعَواطِفِ رَحْمَتِكَ، وَ لَطآئِفِ بِرِّكَ،
اَنْ تُحَقِّقَ ظَنّى بِما اُؤَمِّلُهُ مِنْ جَزيلِ اِكْرامِكَ،
وَ جَميلِ اِنْعامِكَ فِى الْقُرْبى مِنْكَ،
وَ الزُّلْفى لَدَيْكَ، وَ التَّمَتُّعِ بِالنَّظَرِ اِلَيْكَ،
وَ ها اَنَا مُتَعَرِّضٌ لِنَفَحاتِ رَوْحِكَ وَ عَطْفِكَ،
وَ مُنْتَجِعٌ غَيْثَ جُودِكَ وَ لُطْفِكَ، فآرٌّ مِنْ سَخَطِكَ اِلى رِضاكَ،
هارِبٌ مِنْكَ اِلَيْكَ، راج ٍ اَحْسَنَ ما لَدَيْكَ،
مُعَوِّلٌ عَلى مَواهِبِكَ، مُفْتَقِرٌ اِلى رِعايَتِكَ،
اِلهى ما بَدَاْتَ بِهِ مِنْ فَضْلِكَ فَتَمِّمْهُ،
وَ ما وَهَبْتَ لى مِنْ كَرَمِكَ فَلا تَسْلُبْهُ،
وَ ما سَتَرْتَهُ عَلَىَّ بِحِلْمِكَ فَلا تَهْتِكْهُ،
وَ ما عَلِمْتَهُ مِنْ قَبيحِ فِعْلى فَاغْفِرْهُ،
اِلهى اِسْتَشْفَعْتُ بِكَ اِلَيْكَ، وَ اسْتَجَرْتُ بِكَ مِنْكَ،
اَتَيْتُكَ طامِعاً فى اِحْسانِكَ، راغِباً فِى امْتِنانِكَ،
مُسْتَسْقِياً وابِلَ طَوْلِكَ،
مُسْتَمْطِراً غَمامَ فَضْلِكَ،
طالِباً مَرْضاتَكَ، قاصِداً جَنابَكَ،
وارِداً شَريعَةَ رِفْدِكَ، مُلْتَمِساً سَنِىَّ الْخَيْراتِ مِنْ عِنْدِكَ،
وافِداً اِلى حَضْرَةِ جَمالِكَ، مُريداً وَجْهَكَ،
طارِقاً بابَكَ، مُسْتَكيناً لِعَظَمَتِكَ وَ جَلالِكَ،
فَافْعَلْ بى ما اَنْتَ اَهْلُهُ مِنَ الْمَغْفِرَةِ وَ الرَّحْمَةِ،
وَ لا تَفْعَلْ بى ما اَنَا اَهْلُهُ مِنْ الْعَذابِ وَ النِّقْمَةِ،
بِرَحْمَتِكَ يا اَرْحَمَ الرَّاحِمينَ.
ترجمه مناجات الراغبین
خدایا اگر توشهام براى پیمودن راه به سوى تو اندک است ولى گمانم به توکل و اعتماد بر تو نیکو است،
و اگر جرم و گناهم مرا از کیفر تو ترسناک کرده ولى امیدم به من نوید ایمنى از انتقامت را مىدهد،
و اگر گناهم مرا در سر راه کیفرت قرار داده ولى اعتماد خوبى که به تو دارم مرا به پاداش نیکت آگاه کرده،
و اگر غفلت و بىخبرى مرا از آمادگى براى شرفیابى درگاهت به خواب عمیقى فرو برده ولى معرفت و آگاهى از کرم و بخششات مرا بیدار کرده،
و اگر زیادهروى در نافرمانى و سرکشى میان من و تو را تیره ساخته ولى مژده آمرزش و خشنود شدنت مرا به همدمى و انس با تو کشانده،
از تو میخواهم به تابشهاى جمالت و به انوار ذات مقدست،
و زارى میکنم به درگاهت براى جلب عواطف مِهرت و دقایق احسانت،
که حقیقت بخشى به گمانم در آنچه از تو آرزومندم،
از بخشش فراوان و احسان نیکو در مورد تقرب به تو،
و نزدیکى به حضرتت و بهرهمند شدن از تماشاى جمالت،
و اینک من خود را در معرض نسیم جانبخش لطف و توجهت درآورده،
و خواهان باران جود و احسانت هستم و از خشمت به سوى خوشنودیات گریخته،
و از خودت به درگاه خودت فرار کردهام و امید بهترین چیزى را که نزد تو است دارم،
و بر بخششهاى تو اعتماد و توکل کردهام و نیازمند به سرپرستى و نگهدارى توام،
خدایا بدانچه از فضل خود درباره من دست زدى به پایانش رسانؤ
و آنچه از کرمت بر من بخشیدى آن را از من مگیر،
و آنچه را به بردبارى خویش بر من پوشاندهاى آشکارش مکن،
و کارهاى زشتى را که من انجام دادهام برایم بیامرز،
خدایا خودت را به درگاهت شفیع آورم و از تو به خودت پناه میبرم.
به درگاهت آمدهام در حالى که آزمندم و به احسانت مشتاقم،
به دریافت بخششت تشنهام به باران رحمتت باران جویم،
از ابر فضل و احسانت جویاى اسباب خشنودیات هستم و عازم تشرف به آستانت گشتهام.
در جویبار عطایت وارد گشته و خواهشمند بهترین نیکیهاى تو هستم.
بار نیاز به درگاه حضرت تو فرود آورده و ذات تو را خواهانم.
کوبندهام در رحمتت را و خوارم در برابر عظمت و جلالت،
پس انجام ده دربارهام آنچه را تو شایسته آنى از آمرزش و مهربانى،
و انجام مده دربارهام آنچه را من سزاوار آنم از عذاب و انتقام.
به مهربانیات اى مهربانترین مهربانان.
سخن پایانی
درست است که انسانها در زندگی دچار کوتاهیهایی در قبال خداوند میشوند و ترس از عقوبت الهی را در وجود خویش احساس میکنند، اما این خوف نباید موجب از بین رفتن امید به رحمت الهی شود و همواره باید توازنی میان این خوف و رجاء وجود داشته باشد. همان طور که دیدیم، امام سجاد (ع) در مناجات الراغبین به اهمیت این موضوع اشاره میکند.
خواندن این مناجاتها علاوه بر اینکه ثواب اخروی دارند، راه و رسم بندگی را نیز به ما میآموزند. اگر علاقهمندید که با دیگر مناجاتهای امام سجاد (ع) نیز آشنا شوید، خواندن مطالب «مناجات الراجین» و «مناجات الخائفین» را به شما توصیه میکنیم. اگر شما نیز دعای دیگری با این مضامین میشناسید، آن را با ما و دیگر همراهان ستاره به اشتراک بگذارید.