همه خواص صمغ عربی، کاربردها، نحوه مصرف و مضرات

ستاره | سرویس خواص شناسی- صمغ عربی نوعی محصول طبیعی و گیاهی است که خواص زیادی برای سلامتی و کاربردهای بسیاری در صنایع و مخصوصا صنایع غذایی دارد. با ما همراه باشید تا با خواص صمغ عربی، کاربرد آن در صنعت، استفاده از آن برای اپیلاسیون در موم عربی و مضرات احتمالی آن آشنا شوید.

صمغ عربی چیست؟

صمغ عربی با نام‌های آزودتازی، صمغ آکاسیا، کم عربیک، برغند و فرط هم شناخته می‌شود. زمانی که روی شاخه‌های درختچه آکاسیا خراش‌های سطحی ایجاد می‌شود، این درختچه به صورت طبیعی نوعی عصاره گیاهی ترشح می‌کند، این عصاره در مجاورت هوا خشک می‌شود و صمغ عربی به وجود می‌آید. رنگ صمغ عربی بین سفید تا قهوه‌ای متغیر است و هرچه رنگ این صمغ به سفید یا سفید مایل به زرد نزدیکتر باشد، مرغوبیت آن بیشتر است. این صمغ یک مکمل گیاهی پرخاصیت و پرکاربرد است و امتحان کردن آن بی‌فایده نخواهد بود.  

خواص دارویی صمغ عربی

از نظر بیشتر حکمای طب سنتی طبع صمغ عربی معتدل و خشک است. ترکیبات و مواد مغذی موجود در صمغ عربی باعث شده است که این مکمل گیاهی خواص فراوانی برای سلامتی داشته باشد، برخی از خواص صمغ عربی عبارتند از:

۱. تامین فیبر مورد نیاز بدن

فیبر یکی از مواد مورد نیاز بدن است و نقش موثری در پیشگیری از برخی بیماری‌ها مانند یبوست دارد. صمغ عربی یک منبع غنی از فیبر است، به طوری که ۶ گرم صمغ عربی می‌تواند ۲۱ تا ۲۹ درصد فیبر مورد نیاز زنان و ۱۶ تا ۲۰ در صد فیبر مورد نیاز مردان را تامین کند.

۲. کمک به کاهش وزن

نتایج برخی از تحقیقات نشان می‌دهد، مصرف روزانه سی گرم صمغ عربی به مدت ۶ هفته به کاهش وزن کمک می‌کند. خواص صمغ عربی برای کاهش وزن را می‌توان به فیبر موجود در آن نسبت داد. فیبر موجود در صمغ باعث می‌شود، احساس سیری کنید و اشتهایتان کاهش یابد. از دست دادن چربی اضافه بدن علاوه بر اینکه باعث می‌شود به تناسب اندام برسید، نقش مهمی در حفظ سلامت بدن و پیشگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی دارد.

۳. درمان و کاهش التهاب

صمغ عربی به دلیل خاصیت چسبندگی که دارد، التهاب را کاهش می‌دهد. در طب سنتی برای درمان گلودرد و ناراحتی معده که در اثر التهاب به وجود آمده‌اند، از صمغ عربی استفاده می‌شود.

۴. بهبود زخم

مصرف صمغ عربی به بهبود و التیام زخم کمک می‌کند. نتایج برخی از تحقیقات که بر روی موش‌ها و دیگر حیوانات انجام شده است، نشان می‌دهد مصرف صمغ عربی به بهبود زخم در حیوانات کمک می‌کند. البته تحقیقات کافی برای بررسی خواص صمغ عربی برای بهبود زخم در انسان‌ها انجام نشده است.

۵. حفظ سلامت دهان و دهان

از پودر صمغ عربی می‌توان برای تهیه خمیردندان‌های گیاهی استفاده کرد. این صمغ پلاک‌های دندانی را از بین می‌برد و نقش موثری در جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ و ایجاد جرم روی آن‌ها دارد.

۶. کمک به هضم غذا

فیبر محلول موجود در صمغ عربی باعث بهبود عملکرد دستگاه گوارش و تنظیم حرکات روده می‌شود، در نتیجه مصرف این صمغ به هضم غذا کمک می‌کند.

۷. کاهش کلسترول

خواص صمغ عربی در کاهش کلسترول را می‌توان به فیبر موجود در آن نسبت داد. بدن آنزیم‌های لازم برای تجزیه فیبر محلول را ندارد، این فیبر‌ها آب را جذب می‌کنند و در معده به شکل ژل در می‌آیند. فیبر، صفرا که برای کمک به گوارش چربی‌ها ترشح می‌شود را جذب می‌کند و در نهایت فیبر و صفرا طریق مدفوع دفع می‌شوند. صفرا از کلسترول ساخته شده و اگر کبد نیاز به تولید صفرا داشت، کلسترول را از خون جذب کرده و همین منجر به کاهش سطح کلسترول خواهد شد. 

۸. مبارزه با استرس اکسیداتیو

یکی دیگر از خواص صمغ عربی مبارزه با استرس اکسیداتیو است. استرس اکسیداتیو به معنی برهم خوردن تعادل بین رادیکال‌های آزاد و آنتی اکسیدان است. رادیکال‌های آزاد بسیار واکنش پذیر هستند و توسط آنتی اکسیدان‌ها خنثی می‌شوند. اما در صورتی که تعداد رادیکال‌های آزاد زیاد باشد، این رادیکال‌ها به بافت‌های چربی و DNA آسیب می‌رسانند و خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهند.

۹. درمان اسهال

اسهال در اثر باکتری، ویروس و یا انگل‌هایی که باعث ایجاد اختلال در عملکرد سیستم گوارشی می‌شوند، به وجود می‌آید. صمغ عربی از رشد این باکتری‌ها جلوگیری کرده و از این طریق به درمان این بیماری کمک می‌کند. برای بهره‌مندی از خواص صمغ عربی برای درمان خانگی اسهال روزانه ۱۰ تا ۱۵ گرم از این صمغ را با آب گرم مخلوط کرده و میل کنید.

۱۰. رفع چین چروک‌های پوستی

همیشه پیری پوست به دلیل افزایش سن نیست، گاهی اوقات این مشکل در اثر نور خورشید، آلودگی هوا، رژیم غذایی نامناسب، خشکی پوست و مصرف دخانیات به وجود می‌آید. مستقل از علت ایجاد چین و چروک پوست صورت، استفاده از ماسک صمغ عربی می‌تواند به درمان این عارضه کمک کند. برای تهیه این ماسک می‌توانید مطابق با یکی از دو روش زیر عمل کنید:

• روزانه یک مثقال کوبیده صمغ عربی را با مقداری آب هویج مخلوط کنید و روی صورتتان بمالید. ۱۵ دقیقه صبر کنید سپس آن را با آب گرم بشویید.
• مقداری صمغ عربی را با زرده تخم مرغ، آب ولرم و آب خیار مخلوط کنید و روی پوستتان بمالید. بعد از چند دقیقه آن را بشویید.

۱۱. درمان یبوست

از دیگر خواص صمغ عربی می‌توان به درمان خانگی یبوست اشاره کرد. یبوست در اثر اختلال در حرکات روده ایجاد می‌شود. مصرف صمغ عربی می‌تواند حرکت روده را بهبود بخشیده و در نتیجه به درمان یبوست کمک کند. همچنین شما می‌توانید از صمغ عربی برای تهیه ملین استفاده کنید. برای تهیه ملین ۳ پیمانه پودر صمغ عربی، ۲ پیمانه شیرین بیان و یک پیمانه قند را مخلوط کنید، سپس ۲۰ گرم از این مخلوط را در ۱ لیتر آب حل نمایید. این شربت خاصیت ملین دارد و به درمان یبوست کمک می‌کند.

۱۲. درمان گلودرد و سرفه

۱۳. حفظ سلامت کبد

خواص صمغ عربی در حفظ سلامت کبد کاملا اثبات شده است و از آن در ساخت بسیاری از دارو‌های مربوط به بیماری‌های مزمن کبدی استفاده می‌شود. فیبر موجود در صمغ عربی از انباشت چربی در کبد جلوگیری می‌کند، علاوه بر این برخی از ترکیبات موجود در صمغ عربی عملکرد کبد را بهبود بخشیده و به سم زدایی از بدن کمک می‌کنند.

۱۴. حفظ سلامت دستگاه گوارش

صمغ عربی یک مکمل پروبیوتیک است، به رشد باکتری‌های خوب روده کمک می‌کند و نقش موثری در پیشگیری از بیماری‌های روده و نفخ دارد.

۱۵. کمک به درمان دیابت

زمانی که گلوکز یا قند وارد جریان خون می‌شود، پانکراس برای کنترل و تنظیم قند خون انسولین تولید می‌کند، اما در افراد دیابتی تولید انسولین کاهش می‌یابد و یا مقاومت در برابر انسولین ایجاد می‌شود. مصرف صمغ عربی از افزایش قند خون در این افراد جلوگیری و به درمان دیابت کمک می‌کند.

کاربرد‌های صنعتی صمغ عربی

فواید صمغ عربی تنها به خواص دارویی آن محدود نمی‌شود، این صمغ کاربرد‌های فراوانی در صنعت دارد، برخی از این کاربرد‌ها عبارتند از:

۱. صمغ عربی در شرایط اسیدی پایدار است و از آن برای تهیه اسانس‌های پرتقالی و کولا برای تولید نوشابه‌های گازدار استفاده می‌شود.
۲. در صنایع غذایی از صمغ عربی برای افزایش ویسکوزیته مواد غذایی و تثبیت اجزا طعم دهنده استفاده می‌شود. همچنین این صمغ از جدا شدن چربی یا رشد بلور‌های شکر در محصولات قنادی جلوگیری می‌کند.
۳. در نقاشی‌های آبرنگ از صمغ عربی استفاده می‌شود. این صمغ به آبرنگ حجم می‌دهد و باعث شفافیت و درخشندگی رنگ می‌شود.
۴. از صمغ عربی به عنوان روان کننده جوهر چاپ استفاده می‌شود.
۵. از این محصول برای تهیه تمبر استفاده می‌شود؛ در واقع ماده چسبنده در تمبر پستی صمغ عربی است.
۶. برای تولید زغال از این صمغ استفاده می‌شود.
۷. یکی از ترکیبات مهم واکس است.
۸. در صنعت نساجی برای آهار دادن به پارچه از صمغ عربی استفاده می‌شود.
۹. برای تهیه محصولاتی همچون آدامس، پاستیل، مارشمالو و تافی از صمغ عربی استفاده می‌شود.

صمغ عربی برای اپیلاسیون

برای اصلاح صورت و اپیلاسیون کل بدن می‌توانید از صغ عربی استفاده کنید. این صمغ بر خلاف شمع و وکس نیاز به گرم کردن ندارد و بدون استفاده از پارچه یا پد می‌توانید از آن استفاده نمایید. صمغ عربی یک محصول گیاهی است که بدون ایجاد حساسیت مو‌های زائد را از بین برده و رشد آن‌ها را تا یک ماه به تاخیر می‌اندازد.

طرز استفاده از صمغ عربی برای اپیلاسیون

طرز تهیه

• ابتدا شکر را روی حرارت متوسط قرار دهید و با استفاده از یک قاشق چوبی آن را هم بزنید تا کاملا حل شود و به شکل کارامل درآید.
• سپس آبلیمو و عسل را اضافه کرده و مخلوط را هم بزنید تا غلظت آن افزایش یافته و به شکل خمیر کیک درآید.
• صمغ عربی را به مخلوط اضافه کنید و آن را هم بزنید تا کاملا حل شود.
• اگر مخلوط بیش از حد غلیظ و سفت شده است، می‌توانید کمی آب به آن اضافه کنید و هم بزنید تا به غلظت مناسب برسد.
• بعد از سرد شدن می‌توانید از این موم برای اپیلاسیون استفاده کنید.

نحوه مصرف صمغ عربی

معمولا صمغ عربی به صورت نیمکوب شده یا خیسانده شده در آب ولرم استفاده می‌شود. در صورتی که می‌خواهید از این صمغ استفاده کنید، قبل از مصرف در مورد مقدار مجاز آن با یک متخصص طب سنتی مشورت کنید. مقدار مجاز این صمغ به عواملی مانند سن، جنسیت، سلامتی و … بستگی دارد. همچنین مصرف صمغ عربی بیش از ۲ تا ۳ هفته توصیه نمی‌شود.

مضرات صمغ عربی و احتیاط در مصرف آن

برخی از عوارض احتمالی صمغ عربی عبارتند از:

• تحقیقات کافی در زمینه بررسی تاثیر صمغ عربی در دوران بارداری و شیردهی وجود ندارد، بنابراین از مصرف این صمغ در این دوران بپرهیزید.
• افراد مبتلا به آسم ممکن است به گرد صمغ عربی آلرژی داشته باشند.
• افرادی که به برخی گیاهان مانند چاودار آلرژی دارند، احتمالا در صورت مصرف صمغ عربی دچار واکنش‌های آلرژیک می‌شوند.
• صمغ عربی با آموکسی سیلین تداخل دارد و مانع جذب آن می‌شود، بنابراین باید حداقل ۴ ساعت قبل و بعد از مصرف آموکسی سیلین از مصرف این صمغ اجتناب کنید.

سخن آخر

صمغ عربی خواص فراوانی برای سلامتی دارد، اما در نظر داشته باشید که مصرف آن برای همه افراد ایمن نیست، بنابراین قبل از مصرف این صمغ با یک متخصص مشورت کنید. علاوه بر صمغ عربی، صمغ درخت کاج هم خواص دارویی دارد، برای آشنایی با خواص آن پیشنهاد می‌کنیم مطلب صمغ درخت کاج و فواید شگفت انگیز آن را در ستاره مطالعه کنید. شما چه کاربرد‌های دیگری از صمغ عربی را می‌شناسید؟ آیا از دیگر خواص صمغ عربی اطلاع دارید؟ فراموش نکنید نظرات و پیشنهادات خود را با ما و سایر همراهان ستاره در میان بگذارید.