ستاره | سرویس فرهنگ و هنر –گری اولدمن از بزرگترین بازیگران نسل خود و از مشهورترین و برجستهترین بازیگران بریتانیایی تئاتر و سینمای جهان، خالق نقشهای متنوع، متفاوت و به یادماندنی در هنر هفتم است. با این همه، یک نامزدی و یک جایزه اسکار، یک جایزه گلدن گلوب، دو نامزدی و سه جایزه بفتا، یک جایزه اکتا و نامزدی جشنواره فیلم کن، تنها رهاورد او از جشنوارههای معتبر سینمایی به شمار میآید. در این مطلب تعدادی از بهترین فیلمهای گری اولدمن و نقشهای درخشان او را مرور خواهیم کرد.
بیوگرافی گری اولدمن
رویای بازیگری، تحسین منتقدان و محبوبیت بین تماشاچیان بریتانیایی، گری را به آمریکا رساند و در ۱۹۸۹ در اولین فیلم آمریکایی کارنامهاش با عنوان «حقوق جنایی» به ایفای نقش پرداخت. سال ۱۹۹۲ همکاری با «فرانسیس فورد کوپولا» یکی از بزرگترین کارگردانان سینما و فیلمساز محبوب اولدمن، در رمنس ترسناک «دراکولای برام استوکر» و ایفای شخصیت کنت دراکولا، جایزه بهترین بازیگر مرد آکادمی فیلمهای فانتزی ترسناک آمریکا را نصیب او کرد. اما یکی از ماندگارترین و بهترین فیلمهای گری اولدمن در ۱۹۹۴ به روی پرده رفت؛ کاراکتر او در «لئون حرفهای» را یکی از بهترین شرورهای سینمایی معرفی میکنند.
در سال ۱۹۹۷ اولدمن با نویسندگی و کارگردانی فیلمی تحت عنوان «نکبت» (Nil by Mouth) تنها اثر خود در مقام فیلمساز را به روی پرده برد. نکبت یکی از صد فیلم برتر بریتانیایی در بنیاد فیلم بریتانیا معرفی شد و گری اولدمن را نامزد جشنواره کن و برنده دو جایزه بفتای بهترین فیلمنامه و بهترین فیلم بریتانیایی کرد. حضور او به عنوان بازیگر مهمان در دو قسمت از سریال محبوب دوستان (Friends) هم، نامزدی جایزه اِمی در بخش بهترین بازیگر مهمان مجموعه کمدی را در پی داشت.
عمده شهرت و محبوبیت گری اولدمن در دهه اول قرن ۲۱ رقم خورد. دو مجموعه فانتزی پرطرفدار «هری پاتر» و «بتمن» نام اولدمن را در میان مخاطبان سینما، بیش از پیش برجسته کرد. با این وجود، تریلر تحسین شده «بندزن خیاط سرباز جاسوس» در ۲۰۱۱ بود که بازی درخشان اولدمن را مورد توجه منتقدان قرار داد و نخستین نامزدی اسکار بهترین بازیگر مرد نقش اول و چهارمین نامزدی بفتا را برایش به ارمغان آورد.
اتفاق درخشان زندگی حرفهای گری اولدمن در سال ۲۰۱۷ به وقوع پیوست. او در اجرایی برجسته، متفاوت و چشمگیر «وینستون چرچیل» را در قاب تصویر فیلمی با عنوان «تاریکترین لحظات» روبروی نگاه تماشاگران قرار داد. گری برای این نمایش خیره کننده، بالاخره موفق شد داوران آکادمی اسکار و گلدن گلوب را تسلیم تواناییهای خود ساخته و اولین جایزه اسکار و گلدن گلوب بهترین بازیگر نقش اول مرد را با خود به خانه ببرد. در ادامه مروری خواهیم داشت بر ده اثر برتر این هنرمند برجسته، محبوب و بااستعداد، که بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
بهترین فیلمهای گری اولدمن بر مبنای دیدگاه مخاطبان IMDB
ترتیب فیلمها بر اساس امتیاز IMDB از کمترین به بیشترین فهرست شده است.
۱۰.بندزن خیاط سرباز جاسوس (Tinker Tailor Soldier Spy 2011)
- کارگردان: توماس آلفردسن
- IMDB ۷.۱/۱۰
این اثر تحسینشده که منتقدان آنرا “بازی خطرناک شطرنجی برای یافتن جاسوس” وصف کردهاند، یک تریلر رازآلود جاسوسی است. داستان پیچیده فیلم به اوایل دهه هفتاد میلادی و زمان جنگ سرد برمیگردد، جورج اسمایلی (گری اولدمن) جاسوس بازنشستۀ کارکشته، بار دیگر به خدمت سرویس اطلاعات جاسوسی بریتانیا درمیآید تا اطلاعات سرّی لازم را برای انگلستان کسب کند. فارغ از فیلمنامه قوی، کارگردانی خوب و موسیقی متن شنیدنی، بازی درونگرای آرام و قدرتمند اولدمن یکی از نقاط قوت فیلم محسوب میشود. اجرایی دلچسب و به یادماندنی که اولین نامزدی اسکار بهترین بازیگر مرد را در کارنامه او ثبت کرد. نامزدی بهترین بازیگر نقش اول مرد بفتا و ستلایت، برنده جایزه بهترین بازیگر مرد جوایز امپایر، نامزد بهترین بازیگر مرد جشنواره بین المللی فیلم دوبلین و نامزدی بهترین بازیگر انجمن منتقدان ملی فیلم، تنها بخشی از دستاوردهای یکی از بهترین فیلمهای گری اولدمن برای او بود.
۹.دراکولای برام استوکر (Bram Stoker’s Dracula 1992)
- کارگردان: فرانسیس فورد کوپولا
- IMDB ۷.۴/۱۰
رمنس ترسناک دراکولا –برنده جایزه ساترن بهترین فیلم ترسناک– بر اساس رمانی نوشته «برام استوکر» نویسنده ایرلندی به تصویر درآمد و با سه جایزه اسکار به عنوان یک اثر اقتباسی، پرفروشترین فیلم تا به آن زمان نام گرفت. این فیلم خوشساخت را بعضا بهترین اثر خونآشامی سینما و از بهترین آثار ژانر وحشت معرفی میکنند. داستان یک شاهزادهٔ رومانیایی موسوم به ولاد یا همان کنت دراکولا (با بازی گری اولدمن) را در دو بازه زمانی مختلف، شاهد هستیم که پس از شکست ترکهای عثمانی و خودکشی همسرش، با نوشیدن خون ماهیت وجودی خود را به خون آشام تغییر میدهد. اولدمن برای یکی از بهترین اجراهای عمر هنریاش، جایزهٔ بهترین بازیگر مرد را از آکادمی فیلمهای علمی تخیلی، فانتزی و ترسناک امریکا دریافت کرد.
۸. تاریکترین ساعت (Darkest Hour 2017)
- کارگردان: جو رایت
- IMDB ۷.۴/۱۰
این درام تاریخی بیوگرافی محور، به زندگی سیاسی «وینستون چرچیل» نخست وزیر اسبق بریتانیا و آغاز صدارت او در ابتدای دهه چهل میلادی میپردازد که همزمان با بحبوحه جنگ جهانی دوم بود. او در دوراهی جنگ یا توافق با هیتلر، به سبک و سیاق خود، کشورش را از چنگال آلمان نازی نجات داده و در پایان دهه چهل، به انتخاب مجله تایم “مرد نیمهٔ اول قرن بیستم” لقب میگیرد. نقش این سیاستمدار زیرک و مرموز را در فیلم، گری اولدمن با مهارت و هنری مثال زدنی زیر گریمی سنگین به تصویر میکشد. اجرایی قوی و ماندگار که یک تنه همه ضعفهای فیلم را پوشش داده و قابلیتهای گری رابه عنوان بازیگری تراز اول، بیش از پیش به نمایش گذاشت. پس از سالها تلاش، او بالاخره موفق شد تندیس اسکار و گوی طلای گلدن گلوب را با خود به خانه ببرد. علاوه بر جایزه اسکار و گلدن گلوب بهترین بازیگر نقش اول مرد، اولدمن توانست با این اجرای خیرهکننده، جایزه بهترین بازیگر مرد اکتا، بفتا و ستلایت، انجمن صنفی بازیگران، انجمن منتقدان برادکست و لس آنجلس و هاوایی و جوایز بسیار دیگری را هم از آن خود کند.
۷.معشوق جاودان (Immortal Beloved 1994)
- کارگردان: برنارد رز
- IMDB ۷.۵/۱۰
شخصیت و زندگی خصوصی رازآلود «لودویگ وان بتهوون» موسیقیدان و آهنگساز شهیر و برجسته آلمانی، دستمایهٔ این درامای موزیکال زندگینامهای قرار گرفته و داستان فیلم به جریان نامهای میپردازد که پس از مرگ بتهوون پیدا میشود. این نامه خطاب به شخصی نوشته شده که بتهوون از او با عنوان معشوق حقیقی/جاودان یاد میکند و سونات مهتاب (از مشهورترین قطعات پیانو در تاریخ موسیقی) را به او تقدیم کرده است. گری اولدمن در یک اجرای متفاوت، درخشان و به یادماندنی و با بهرهگیری از آموزههای کلاسیک تئاتری خویش، یکی از زیباترین و تاثیرگذارترین بازیهای عمر هنریاش را به روی پرده میبرد. علاوه بر نمایش قدرتمند رفتارهای خشک و خشن این نابغه، اولدمن حتی نواختن قطعات موسیقی فیلم را هم خود به عهده گرفت و به بهترین شکل ممکن از پسش برآمد تا این اثر دیدنی هم، در زمره یکی از بهترین فیلمهای گری اولدمن برای همیشه ثبت شود.
۶. طلوع سیاره میمونها (Dawn of the Planet of the Apes 2014)
- کارگردان: مت ریوز
- IMDB ۷.۶/۱۰
سری فیلمهای سیاره میمونها (Planet of the Apes) با اقتباس از کتاب «پیر بول» از ۱۹۶۸ تاکنون به روی پرده رفت و معمولا مورد توجه تماشاچیان قرار گرفت. طلوع سیاره میمونها، هشتمین اثر این درامای اکشن علمی تخیلی و ماجراجویانه است که بعد از افول نسبی این فرانچایز، بار دیگر نظر منتقدان و مخاطبین را به خود جلب کرد. فیلم، رویارویی دو گونهٔ انسان و میمونهای سخنگو را به مدد شخصیتپردازی عمیق و جلوههای بصری قدرتمند و چشمنواز در روایتی ژرف و سمبلیک، به نمایش میگذارد. اولدمن در این اثر فانتزی پادآرمانشهری خوشساخت، ایفاگر نقش «درایفوس» رهبر جامعهٔ انسانیست که در مقابل «سزار» رهبر میمونها، سعی در نجات گونهٔ رو به زوال انسانی و تامین انرژی لازم برای بقا دارند.
۵.عنصر پنجم (The Fifth Element 1997)
- کارگردان: لوک بسون
- IMDB ۷.۷/۱۰
ماجراجویی میانسیارهای اکشن و علمی تخیلی عنصر پنجم، در آیندهای دور اتفاق میافتد. ۲۵۰ سال از عصر کنونی پیشتر رفته و با آیندهٔ سیاهی لبالب از شرارت و تباهی مواجه میشویم. تنها راه حل نجات زمین به قرار گرفتن لوحهای چهارگانهای است که چهار عنصر حیات (خاک، باد، آب، آتش) را شامل میشوند، اما در لحظه آخر پای عنصر پنجمی هم به میان میآید. در این میان «زورگ» کارخانهداری که در بازار سیاه اسلحه هم فعالیت دارد، شخصیت منفی داستان است که با سوءاستفاده از شرایط پیش آمده، سعی دارد اوضاع را به نفع خود تغییر دهد. شخصیتی که اولدمن با ترکیب چند کاراکتر به آن رسید، برنده بهترین بازیگر مرد علمی تخیلی ترسناک انجمن آنلاین فیلم و تلویزیون معرفی شد.
۴.سری فیلمهای هری پاتر (Harry Potter, film series)
- کارگردانان: آلفونسو کوارون ، مایک نیوول ، دیوید ییتس
- IMDB(Average) ۷.۸/۱۰
- هری پاتر و زندانی آزکابان (Harry Potter and the Prisoner of Azkaban 2004)
- هری پاتر و جام آتش (Harry Potter and the Goblet of Fire 2005)
- هری پاتر و محفل ققنوس (Harry Potter and the Order of the Phoenix 2007)
- هری پاتر و یادگاران مرگ(قسمت دوم) (Harry Potter and the Deathly Hallows:Part 2 2011)
مجموعه فیلمهای فانتزی و ماجراجویانه هری پاتر برگرفته از دنیای جادویی «جی.کی.رولینگ» نویسندهٔ کتاب به نمایش درآمده و به یکی از موفقترین و پرفروشترین فیلمهای سینمای انگلستان و صد فیلم پرفروش تاریخ سینما بدل شده است. حضور در سومین قسمت این مجموعه و اجرای نقش «سیریوس بلک» پدرخوانده هری پاتر به نوعی بازگشت گری به روزهای اوج بود. او که حتی طراحی چهره سیریوس بلک را هم خود انجام داده، با قدرت نمایشیاش تغییرات مثبت این شخصیت به ظاهر جنایتکار را به تصویر کشید و نقش را در کارنامهاش ماندگار کرد. نامزدی بهترین بازیگر نقش مکمل آکادمی فیلمهای علمی تخیلی فانتزی ترسناک آمریکا دستاورد گری برای اولین حضورش در این سری از فیلمهاست.
۳.جیافکی (JFK 1991)
- کارگردان: الیور استون
- IMDB ۸.۰/۱۰
این تریلر تاریخی مهیج با هدف قرار دادن ماجرای ترور «جان اف کندی» جوانترین رئیس جمهور تاریخ ایالات متحده که یکی از اسرارآمیزترین ماجراهای تاریخ سیاسی آمریکا محسوب میشود، به روی پرده رفته است. درامای خوشساخت و پرفروشی که مبدل به مشهورترین اثر در باب این ماجرا و اولین فیلم پرفروش کارنامه اولدمن و نامزد دریافت هشت جایزه اسکار و برنده دو تندیس اسکار شد. گری اولدمن ایفاگر نقش «لی هاروی اسوالد» است که در این ماجرا مظنون به ترور کندی بوده و دو روز بعد از ماجرا و قبل از محاکمه کشته میشود و نامش به عنوان قاتل کندی در تاریخ به ثبت میرسد. اولدمن برای نقشی با کمترین اطلاعات ممکن، دست به تحقیقات گستردهای زد و در نهایت با اجرایی باورپذیر، موقعیت خود را در سینما تثبیت کرد. او در دو انجمن نامزد دریافت بهترین بازیگر مرد نقش مکمل شناخته شد.
۲.سه گانه بتمن/ شوالیه تاریکی (The Dark Knight Trilogy)
- کارگردان: کریستوفر نولان
- IMDB(Average) ۸.۴/۱۰
- بتمن آغاز میکند (Batman Begins 2005)
- شوالیه تاریکی (The Dark Knight 2008)
- شوالیه تاریکی برمیخیزد (The Dark Knight Rises 2012)
در ادامه بازی در دنبالههای محبوب و پرفروش، سهگانه بتمن نولان کاراکتر تازهای از اولدمن را به تماشاگر معرفی کرد، شخصیت مثبتی که با نقش آفرینیهای قبلی او تفاوتی آشکار داشت. «جیمز گوردون» کمیسر پلیس گاتهام سیتی و اولین شخصیت پشتیبان بتمن در کامیک بوکها معرفی شده است. بازی ستودنی اولدمن در این تریلوژی محبوب، به زعم منتقدان بهترین اجرای این نقش در میان بازیگران معرفی شده، اجرایی که چون همیشه در فصل جوایز همواره مورد بیمهری قرار گرفت. پلیس قهرمان و درستکاری که آقای بازیگر با توانمندی به نمایشش میگذارد، این سه فیلم برتر IMDB را هم در فهرست بهترین فیلمهای گری اولدمن قرار میدهد.
پیشنهاد میکنیم مطالب زیر را در ستاره مطالعه کنید:
- بهترین فیلمهای کریستوفر نولان از نگاه مخاطبان سایت IMDB
- بهترین فیلمهای ناتالی پورتمن؛ ۱۰ فیلم برتر بر اساس رتبه IMDB
۱. لئون: حرفهای (Léon: The Professional 1994)
- کارگردان: لوک بسون
- IMDB ۸.۵/۱۰
لئون یکی از شاهکارهای سینمایی در ژانر اکشن جنایی و سی امین فیلم برتر تاریخ، در فهرست ۲۵۰ فیلم برتر IMDB است. اثری عمیق، جذاب و عاطفی که یکی از ماندگارترین و درخشانترین روابط سینمایی را در تاریخ ثبت کرد. رابطهای در نگاه اول عجیب و از دو نسل و دنیای متفاوت، که در نهایت به کمال میرسد. از ارتباط به ظاهر عجیب لئون (ژان رنو) قاتل حرفهای و ماتیلدا (ناتالی پورتمن) دخترک نوجوان و انتقامجوی داستان و اجراهای هنرمندانه آن که بگذریم؛ گری اولدمن در قامت بدمن فیلم (استنسفیلد) که پلیسی فاسد، تبهکار و روانیست، یکی از درخشانترین بازیهای عمر هنریاش را به تصویر میکشد. تاثیری که اولدمن با جان بخشی به این شخصیت سادیستیک در ذهن مخاطب به جا گذاشت، استنسفیلد را در فهرست برترین شرورهای تاریخ سینما (محبوبترین شخصیتهای منفی) و فیلم را در صدر بهترین فیلمهای گری اولدمن قرار داد.
سخن آخر
گری اولدمن بازیگری توانمند، جسور و با تجربه در دنیای تئاتر و سینماست. بازیگری که به جرئت میتوان گفت هرگز خود را تکرار نکرده و همواره حتی در نمایش مکرر آنتاگونیستها (ضد قهرمان) هم متفاوت و استادانه وارد میشود. مهارتهای اجرایی و تطبیق پذیری عمیق او در هر نقشی، یکی از ویژگیهای بارز این هنرمند شهیر بریتانیایی به حساب میآید؛ اما چیزی که همواره باعث تعجب بوده، کمتوجهی و بعضا بیتوجهی جشنوارههای مهم جهانی به بازیهای متفاوت و درخشان اوست.
این روزها همکاری او با «دیوید فینچر» از بزرگترین کارگردانان قرن حاضر، بر سر زبانهاست. گفته میشود «منک» (Mank) فیلم جدید فینچر، بر اساس زندگی «هرمن منکیویچ» فیلمنامهنویس اثر ماندگار «همشهری کین» و با اجرای شخصیت او توسط گری اولدمن به روی پرده خواهد رفت. دیگر آثار این کارگردان برجستهٔ سینما را میتوانید در بهترین فیلمهای دیوید فینچر مطالعه کرده و لطفا فراموش نکنید که دیدگاههای خود را درباره سبک بازی و بهترین فیلمهای گری اولدمن با ما به اشتراک بگذارید.
صالحه
باتشکر از مقاله مفیدتون
کلا نقشهای گری اولدمن فیلم به فیلم متفاوت هست که حکایت از توانایی و تبحر بالای او در اجرای شخصیتهای مختلف هست. بخصوص لئون و تاریکترین ساعت