۲۳ آبان؛ روز جهانی دیابت

فدراسیون بین‌المللی دیابت و سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۹۱ و در پاسخ به رشد روز افزون دیابت در تمامی جوامع بشری، روز ۱۴ نوامبر (۲۳ آبان) را به نام روز جهانی دیابت نامگذاری کردند. این روز در سال ۲۰۰۶ توسط سازمان ملل متحد به عنوان یک روز رسمی در تقویم جهان ثبت گردید.

روز جهانی دیابت، بزرگترین کمپین اطلاع‌رسانی در مورد دیابت است که هر ساله با محوریت مشخص و با شعاری که فدراسیون بین‌المللی دیابت انتخاب می‌کند، در بیش از ۱۶۰ کشور دنیا برگزار می‌گردد.

اهداف اصلی که این کمپین دنبال می‌کند عبارتند از:

1. اطلاع‌رسانی گسترده به جوامع، سیاستمداران و ذینفعان در سراسر دنیا برای توجه ویژه به دیابت
2. اطلاع‌رسانی گسترده از فعالیت‌های فدراسیون بین‌المللی دیابت و نقشی که این نهاد در جهت ارتقای آگاهی دنیا ایفا می‌کند

برنامه‌ها، شعارها و پیام‌های آموزشی روز جهانی دیابت هر ساله با توجه به حساس‌ترین موضوع بهداشتی مرتبط با دیابت، توسط فدراسیون بین‌المللی دیابت انتخاب می‌گردند. وزارت بهداشت جمهوری اسلامی ایران و نهادهای دیابت در ایران نیز در راستای شعار اعلام شده، هر ساله شعار فارسی و محورهای روز جهانی دیابت را برای برنامه‌های بومی تدوین می‌نمایند.

شعارهای روز جهانی دیابت در ۵ سال اخیر عبارتند از:

• سال ۲۰۱۳: از آینده محافظت کنیم: آموزش دیابت و پیشگیری از دیابت
• سال ۲۰۱۴: تغذیه سالم با صبحانه آغاز می‌شود
• سال ۲۰۱۵: تغذیه سالم
• سال ۲۰۱۶: چشم‌ها به دیابت
• سال ۲۰۱۷: زنان و دیابت: آینده سالم حق ماست
• سال ۲۰۱۸: دیابت نگرانی هر خانواده

 

دیابت چیست؟

اشکال در سیستم سوخت رسانی بدن را که به دلیل کمبود انسولین به وجود می‌آید “دیابت” می‌خوانند. انسولین هورمونی است که توسط پانکراس – اندام تولید کننده آنزیم گوارش – ساخته می‌شود و برای جذب انرژی مواد غذايی ضروری است.

 

انواع دیابت

• دیابت وابسته به انسولین یا نوع یک :در این نوع بیماری دیابت، بیمار یا مقدار کمی انسولین تولید می کند و یا اصلاً تولید انسولین ندارد و در نتیجه فقدان انسولين، کنترل قند خون غير ممکن است. معمولاً اين نوع ديابت قبل از ۴۰ سالگی بروز می کند و اوج ميزان وقوع آن در حدود ۱۴ سالگی است.
• دیابت غیر وابسته به انسولین یا نوع دو : در این نوع بیماری دیابت، لوزالمعده انسولین تولید می کند اما نه به اندازه ای که قند خون را تنظیم کند و از طرف دیگر سلولهای بدن در برابر انسولین مقاومت نشان می دهند. این نوع ديابت معمولاً در افراد بالای ۴۰ سال بروز می کند.
• دیابت دوران بارداری :دیابت حاملگی معمولاً بین هفته‌های ۲۴ و ۲۸ بارداری ظاهر می شود و عموماً پس از زایمان از بین می رود، چون در همه انواع دیابت، میزان قند یا گلوکز خون بسیار بالا می رود علائم و نتايج همه آنها يکسان است.

 

 

حلقه آبی دیابت

حلقه آبی رنگ دیابت در سال ۲۰۰۷ و پس از تأیید سازمان ملل متحد به عنوان نماد رسمی دیابت انتخاب گردید تا نشان واحدی برای افزایش آگاهی دنیا در مورد اپیدمی دیابت باشد.

 

 

اصلی ترین اقدامات پیشگیرانه از دیابت

• غذای سالم بخورید.
• فعالیت بدنی داشته باشید.
• مراقب باشید چاق نشوید.
• قند خون خود را چک کنید.
• چکاپ های پزشکی را سالانه یک بار جدی بگیرید.

 

 

حقایقی درباره دیابت

1. سالانه بیش از ۱.۵ میلیون نفر به دلیل بیماری  دیابت جان می‌بازند. بخش عمده‌ای از جانباختگان در کشورهایی با درآمد کم و متوسط هستند.
2. تعداد مبتلایان به دیابت در ایران در سال ۲۰۰۰ حدود ۲ میلیون نفر بوده که این رقم تا سال ۲۰۳۰ به حدود ۶.۵ میلیون نفر خواهد رسید.
3. مرگ در اثر دیابت در ۱۰ سال آینده به میزان ۵۰ درصد افزایش خواهد یافت.
4. حدود ۹۰ درصد از مبتلایان به دیابت، به بیماران دیابتی نوع ۲ تعلق دارد.
5. حدود ۷۰ درصد از موارد دیابت نوع ۲ قابل پیشگیری است. ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی روزانه همراه با رژیم غذایی مناسب می‌تواند خطر ابتلاء به این بیماری را تا حد زیادی پایین بیاورد.
6. عدم آگاهی در مورد دیابت و همچنین دسترسی نداشتن به امکانات دارویی و درمانی می‌تواند بیماران مبتلا به دیابت را در خطر نابینایی، قطع عضو، نارسایی کلیوی و سکته قلبی و مغزی قرار دهد.
7. چاقی مهمترین علت ابتلا به دیابت است. از هر ۳ فرد بالای ۱۸ سال ۱ نفر دارای اضافه وزن و از ۱۰ فرد بالای ۱۸  سال ۱ نفر مبتلا به چاقی است.

 

 

هدف از برگزاری این روز، شناساندن دیابت و تشویق و ترغیب جامعه جهانی به پیشگیری و مراقبت از این پدیده روز افزون است همچنین آگاه‌سازی مردم دنیا از این بیماری، پیشگیری از دیابت و راه‌های درمان دیابت است. در جهان، در هر ۱۰ ثانیه، یک نفر به دلیل دیابت فوت می کنند و ۲ نفر نیز به دیابت مبتلا می شوند. هر سال، هفت میلیون نفر در جهان به عده دیابتی ها افزوده می شود به طوری که تا سال ۲۰۳۰ جهان بیش از ۵۰۰ میلیون نفر دیابتی رادر خود جای خواهد داد، بخصوص در قاره آسیا! تعداد ۸۰% مبتلایان به دیابت متعلق به کشورهایی خواهند بود که وضع اقتصادی متوسط رو به پایین داشته باشند.

برنامه‌های رادیو تلویزیونی، رخدادهای ورزشی، غربالگری رایگان برای تشخیص ابتلا به دیابت و عوارض آن، گردهمایی های عمومی، تهیه پوستر و پمفلت ،برگزاری کارگاه‌های دیابت، ‌کنفرانس‌های خبری، چاپ مقالات در روزنامه‌ها و مجلات و فعالیت‌های مختلف دیگر برای کودکان و نوجوانان برخی از مهمترین برنامه هایی هستند که در این روز اجرا می شوند. هرساله یک شعار برای روز جهانی دیابت انتخاب می شود و فعالیت‌ها عمدتاً حول محور شعار سال است.