شایع‌ترین علائم مسمومیت دارویی و روش‌های درمان آن

ستاره | سرویس سلامت – استفاده بی اندازه و کنترل نشده از داروها، سبب ایجاد مسمومیت‌های دارویی می‌شود. مسموم شدن به وسیله داروهای مختلف، از رایج‌ترین انواع مسمومیت‌هاست که گاهی افراد را با خطرات غیرقابل جبرانی مواجه می‌کند. در این مقاله قصد داریم به شکل گسترده درباره علائم مسمومیت دارویی سخن بگوییم و شما را با روش‌های درمان این مسمومیت نیز آشنا سازیم.

 

هنگام مصرف دارو باید به چه نکاتی توجه کرد؟

گاهی ممکن است داروهایی که به تجویز پزشک با دوز مناسب مصرف می‌شوند، به دلیل حساسیت و واکنشی که به طور طبیعی در بدن افراد به وجود می‌آید و نیز به خاطر ترکیب شدن با داروهای دیگر، مشکل ساز شده و مسمومیت دارویی ایجاد کنند.

به همین دلیل، باید در تجویز داروهای مختلف باید به نوع بیماری، عملکرد بدن در دفع مواد دارویی و همچنین سن و موقعیت بیمار توجه شود. البته لازم به ذکر است که مصرف طولانی مدت و بیش از حد داروهایی که بعضی افراد آن‌ها را ساده و بی‌خطر می‌دانند نیز می‌تواند به مرور زمان سبب تجمع مواد دارویی در بدن و از حد طبیعی خود بیشتر شود و بعد از مدتی فرد را دچار مسمومیت دارویی کند.

 

 

انواع مسمومیت‌های دارویی

۱) مسمومیت دارویی تعمدانه

در این نوع مسمومیت، اراده و خواست فرد است که باعث ایجاد مسمومیت می‌شود. هنگامی که شخص با میل و اراده خود بدون تجویز پزشک، در مصرف داروهای مختلف افراط می‌کند و دوز دارو را به خواست خود افزایش می‌دهد، به مرور زمان دچار مسمومیت دارویی خواهد شد. دسته‌ای از افراد، داروهای مسکن، داروهای ضدافسردگی و یا داروهای اعصاب را بدون مشورت با پزشک متخصص خریداری می‌کنند و به میزان دلخواه مورد استفاده قرار می‌دهند. تاثیر این داروها بر روی دستگاه گوارش و دیگر سیستم‌های بدن به مرور زمان هویدا شده و فرد را دچار مسمومیت دارویی خواهد کرد.

 

۲) مسمومیت دارویی غیرتعمدانه

این نوع مسمویت در کودکان یا افراد کهن سالی که به نحوه صحیح مصرف دارو توجه کافی ندارند، متداول‌تر به نظر می‌رسد. همانطور که از عنوان این مسمومیت مشخص است، فرد به شکل سهوا و غیرعمد، با مصرف دوز بالاتری از داروی مورد نظر، دچار مسمومیت خواهد شد.

 

 

شایع‌ترین علائم مسمومیت دارویی

گرچه مسمومیت با داروها، در اکثر مواقع با نمایان شدن علامت‌ها و نشانه‌های انحصاری همراه نیست و معمولا بروز نشانه‌ها، نوع دارویی که باعث مسمومیت شده‌اند را نشان نمی‌دهند، اما برخی از علائم مسمومیت دارویی که از آن‌ها اطمینان داریم را عنوان می‌کنیم.

 

۱. فراخ شدن مردمک چشم‌ها

 مسمومیت دارویی که مصرف بیش از حد داروهای خانواده آتروپین یا داروهای مشابه آن ایجاد می‌کنند، با علامت فراخ شدن مردمک چشم خودنمایی می کند. البته معاینه چشم به شکل واضح‌تری از وجود این نوع مسمومیت خبر خواهد داد.

 

۲. درد در ناحیه قفسه سینه

 ممکن است بعد از مصرف دارویی ناشناخته و یا استفاده زیاد از دارویی تجویز شده، در ناحیه قفسه سینه خود احساس درد کنید. در این صورت می‌توانید این درد را جزء علامت‌های مربوط به مسمومیت دارویی بدانید.

 

۳. بالا رفتن دمای بدن به شکل غیرعادی

 وقتی به مصرف یک دارو، بیش از حد مجاز اقدام می‌کنید، ممکن است مدتی بعد از خوردن یا استفاده از آن، دچار تب شوید و در این صورت یکی دیگر از نشانه‌های مربوط به مسمومیت دارویی را تجربه کرده‌اید.

 

۴. تحرک و قدم زدن زیاد

 بالا بودن دوز مصرف بعضی داروها باعث بی‌قراری در افراد می‌شود و ممکن است بعد استفاده از آن‌ها به شکل غیر ارادی فعالیت فیزیکی شما افزایش پیدا کند. لذا در این حالت ممکن است به راه رفتن زیاد و تحرک‌هایی از این دست، روی بیاورید و این یکی از نشانه‌های مربوط به مسمومیت دارویی است.

 

۵. حالت تهوع و استفراغ

بعد از مصرف داروهای غیر مجاز یا استفاده مقدار زیادی از داروهای دیگر، سیستم گوارش با حالت تهوع و استفراغ واکنش نشان می‌دهد و مکانیسم آن سعی در خارج کردن این مقدار غیرطبیعی دارو از بدن و ایجاد تعادل در آن را دارند. پس ایجاد حالت تهوع و همچنین استفراغ را نیز می‌توان از دیگر علائم مسمومیت دارویی دانست.

 

۶. لرزش و تشنج

بروز این حالات مربوط به زمانی است که مقدار مصرف دارو به حد خطرناک و نگران کننده رسیده است و بدن واکنش‌های شدیدتری از قبیل تشنج و ارتعاش های محسوس نشان می‌دهد.

 

۷. کبود و تیره شدن لب‌ها یا انگشت‌ها

از دیگر علائم مسمومیت دارویی، نشانه‌هایی است که در برخی قسمت‌های پوست نظیر لب یا انگشت ها نمود می یابد. چنانچه پس از مصرف خودسرانه دارو یا استفاده بیش از حد داروهای تجویز شده و یا خوردن داروهای تاریخ مصرف گذشته، متوجه وجود لکه‌های کبودی و تیره رنگ بر روی لب‌ها و انگشتان خود شدید، احتمال مسمومیت دارویی بسیار زیاد است.

 

۸. سرگیجه‌های شدید و کلافگی

چنانچه بعد از مصرف غیرعادی دارو دچار سرگیجه و سردرگمی شوید، یکی دیگر از نشانه‌های مسمومیت دارویی در شما به وجود آمده است.

 

۹. منقطع شدن تنفس

اگر بعد از مصرف دارو دچار نفس تنگی، ضعف در تنفس و دیگر مشکلات مربوط به نفس کشیدن شوید و به هنگام عمل دم و بازدم احساس ناراحتی کنید، مسمومیت دارویی شما را با یکی دیگر از نشانه‌های خود مواجه کرده است. همچنین گاهی نفس کشیدن با ایجاد صداهای نامفهومی مثل خرخر همراه بوده و همین اصوات، تبادل هوا در مجاری تنفسی را با مشکل روبرو می‌کنند.

 

۱۰. عدم تسلط بر رفتار عمومی

از کف دادن اختیار و انجام کارهای غیر ارادی پس از خوردن داروهایی با دوز نامناسب، از دیگر علامت‌های مربوط به مسمومیت دارویی است که گاهی فرد به آن دچار خواهد شد.

گرچه نمودار شدن نشانه‌های ذکر شده به هنگام مسمومیت دارویی چشمگیر نیست و حتی در اکثر مواقع فرد تنها یک یا دو نشانه را نشان می‌دهد، اما پس از بروز این علائم مسمومیت دارویی می‌بایست اقدامات احتیاطی لازم رعایت شود و برای رفع آن به پزشک مراجعه کنید.

 

 

درمان مسمومیت‌های دارویی

۱. استفراغ و دفع ماده دارویی

در صورتی که بعد از مصرف دارو متوجه دوز خطرناک مصرف آن یا حساسیت‌های ناشی از ورود این دارو به بدن شدید، به وسیله استفراغ، مواد دارویی مضر را از بدن خارج کنید تا بیش از این جذب نشوند.

 

۲. خوردن آب

پس از خوردن داروی غیر مجاز، برای کاستن از تاثیر آن می‌توانید غلظت دارو را کم کنید. چرا که هرچقدر دارو غلیط‌تر باشد اثرات منفی ناشی از آن بیشتر خواهد بود؛ خوردن آب می‌تواند به رقیق کردن مواد دارویی کمک کند و از تاثیر آن بکاهد.

 

۳. شست و شو دادن معده و روده

وقتی دارو وارد بدن شده و بخشی از تاثیر خود را اعمال کرده، شست و شوی دستگاه گوارش و خارج کردن مواد دارویی از بدن باعث می‌شود که تاثیر این مواد در بخش های دیگر بدن متوقف شود.

 

۴. خارج کردن مواد دارویی از جریان خون به وسیله دارو

استفاده از داروهایی نظیر هموپرفیوژن‌ها و همودیایزها سبب تصفیه خون و خروج و حذف مواد دارویی از آن می‌شوند.

 

سخن پایانی

همان‌طور که گفته شد، مصرف بی رویه، خودسرانه و نادرست داروها، شما را مسموم می‌کند و می‌تواند مشکلات جدی را برای شما به وجود آورد. بهتر است در صورت مواجه شدن با علائم مسمومیت دارویی که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم، به سرعت به پزشک مراجعه کرده و اقدامات درمانی را آغاز کنید. همچنین لازم به ذکر است که مطالعه مطلب “انواع مسمومیت و روشهای درمان آن” به شما کمک می‌کند با سایر مسمومیت‌ها و اقدامات لازم برای رفع آن‌ها آشنا شوید. شما چه تجربه‌ای از مسمومیت دارویی دارید؟ دیدگاه‌ها و تجربیاتتان را با ما و دیگر مخاطبان ستاره درمیان بگذارید.