نویسنده: مهناز پیرزاده
بروزرسانی: 8 بهمن 1400
ستاره | سرویس گیاهان و حیوانات – کاکتوس‌ها از گیاهان پرطرفدار این روز‌ها هستند؛ زیرا اغلب آن‌ها فضای اندکی را شغال کرده و نیاز چندانی به مراقبت و آبیاری ندارند. با این وجود رعایت اصول نگهداری صحیح از جمله نوع خاک برای حفظ و شاداب ماندن این گیاهان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این مقاله خاک مناسب کاکتوس را معرفی و نکات مهم برای نگهداری و افزایش رشد این گیاهان را آموزش می‌دهیم.
خاک مناسب کاکتوس
یکی از معیار‌های مهم تعیین کننده خاک مناسب کاکتوس‌ها، توجه به آب و هوای محل نگهداری این گیاهان است. به طوری که در آب و هوای گرم، نیاز این گیاهان به خاک قابل نفوذ و سبک بیشتر احساس می‌شود. در حالی که در آب و هوای سرد که این گیاه به آبیاری چندانی نیاز ندارد، خاک نسبتا سنگین انتخاب بهتری برای پرورش این گیاه است. به طور کلی، خاک مناسب کاکتوس باید شرایط زیر را دارا باشد:
- خاک باید سبک، دارای زهکش کافی و قابلیت انتقال و خروج آب اضافی باشد.
- کاکتوس‌ها خاک‌هایی با پ هاش کمتر از ۷ تا نزدیک به ۷ را می‌پسندند؛ غیر از کاکتوس آستروفیتوم که لازم است پ هاش خاک آن کمی قلیایی و بالای ۷ باشد.
- اضافه کردن ۵ درصد خاک زغال به خاک مورد استفاده برای پروش کاکتوس‌ها، اثر ویژه‌ای در جلوگیری از پوسیدگی و دیگر بیماری‌های قارچی ریشه گیاه خواهد داشت.
- بهترین ماسه برای کاشت و نگهداری کاکتوس، ماسه رودخانه‌ای شسته شده است تا عاری از نمک، آهک و خاک باشد.
نکته: ماسه‌هایی که از معادن در کوه‌ها به دست می‌آیند و ماسه‌های بادی برای پرورش کاکتوس مناسب نیستند، زیرا آب را به خوبی تخلیه نمی‌کنند. - خاک‌هایی که از گودبرداری پی ساختمان‌ها بیرون آورده می‌شوند هیچ گونه ارزش غذایی نداشته وبه علت چسبندگی زیاد برای پرورش گیاهان و به‌ویژه کاکتوس‌ها توصیه نمی‌شوند. به طور کلی برای استفاده از خاک، باید از ۲۰ سانتیمتری خاک پوسته زمین که کاملا آفتاب خورده باشد، استفاده کنید.
ترکیب خاک مناسب کاکتوس
در بیشتر کتاب‌ها و نوشتار‌های علمی درباره پرورش این گیاهان گوشتی، ترکیب اصلی زیر برای خاک کاکتوس‌ها توصیه شده است:
- ترکیب پیشنهادی اول: ۱ قسمت خاک باغچه + ۱ قسمت شن و ماسه (به نسبت مساوی) + ۱ قسمت کمپوست (مواد پوسیده گیاهی و خاکبرگ)
- ترکیب پیشنهادی دوم: یک دوم قسمت خاک رسی + ۱ قسمت ماسه + ۱ قسمت خاک باغچه
- ترکیب پیشنهادی سوم: ۱ قسمت کمپوست + ۱ قسمت خاک پیت + ۱ قسمت ماسه
ترکیب خاک مناسب کاکتوس با توجه به شرایط آب و هوایی
- ترکیب مناسب برای مناطق مرطوب: ۲ پیمانه ماسه + یک چهارم پیمانه خاک باغچه + یک چهارم پیمانه کود پوسیده دامی + ۱ پیمانه کوکوپیت
- ترکیب مناسب برای مناطق خشک: ۲ پیمانه ماسه + یک دوم پیمانه خاک باغچه + یک چهارم پیمانه کود پوسیده دامی + ۲ پیمانه کوکوپیت
کاربرد خاک پیت ماس در پرورش و نگهداری کاکتوس
یکی از خاک‌هایی که در بازار و به مقدار فراوان برای نگهداری کاکتوس‌ها پیشنهاد می‌شود، خاک پیت ماس است ولی تجربه نشان داده که بهتر است پیت ماس استفاده نشود؛ زیرا اگر پیت ماس خشک شود خیس و مرطوب شدن مجدد آن سخت است و بیشتر رطوبت را به خود جذب می‌کند بدون اینکه ریشه‌ها از رطوبت استفاده کافی بکنند و همچنین مواد غذایی موجود در این خاک اندک است. بنابراین توصیه می‌کنیم به جای پیت ماس از خاک کوکوپیت (الیاف نارگیل) استفاده کنید.
نکته: خاک پیت ماس تنها هنگامی برای کاکتوسی مفید است که قصد انتقال (صادرات یا واردات) آن را داشته باشید.
نکات مهم برای افزایش رشد کاکتوس‌ها
۱- علاوه بر انتخاب خاک مناسب کاکتوس، برای تقویت و کمک به رشد کاکتوس‌ها باید از کود‌های مناسب استفاده کرد. کود مناسب برای کاکتوس، کود NPK با نسبت پایین‌تر ازت و میزان بیشتر پتاسیم است.
۲- استفاده از کود مایع و یا کود‌های محلول کامل موجود در بازار نیز برای افزایش رشد این گیاهان مفید است.
۳- استفاده از کود حیوانی زمانی به رشد کاکتوس‌ها کمک خواهد کرد که کشت این گیاه به صورت زمینی و بیرون از گلدان انجام شود. توصیه می‌شود کود دامی کاملا پوسیده و کهنه استفاده شود و قبل از دادن کود، با قارچ‌کش‌ها ضدعفونی و گندزدایی شود.
۴- اگر قصد پرورش کاکتوس در گلدان را دارید، قبل از ریختن خاک مناسب کاکتوس، برای بهبود زهکش از چند لایه سنگریزه یا تکه‌های سفالین در ته گلدان استفاده کنید.
۵- برای بهبود و افزایش رشد کاکتوس‌ها، گلدان‌های کاکتوس را در گلدانی بزرگ‌تر و دارای سنگریزه جای می‌دهند.
سخن پایانی
جالب است بدانید بیشتر پرورش دهندگان کاکتوس و کلکسیونرداران این گیاه تمایل دارند خودشان خاک مناسب کاکتوس‌هایشان را تهیه و آماده کنند. پیشنهاد ما نیز تهیه خاک توسط خودتان است. زیرا اگر چه امروزه در فروشگاه‌های گل و گیاه انواع خاک کاکتوس به صورت بسته‌بندی و آماده به فروش می‌رسد، اما شما می توانید با بهره‌گیری از فرمول‌های پیشنهادی این مقاله و با در نظر گرفتن شرایط محیطی نگهداری گیاه‌تان، ترکیب ارزان‌تر و بهتری را برای کاکتوس خود فراهم کنید.
در صورت علاقه به اطلاعات بیشتر درباره نگهداری کاکتوس‌ها، می‌توانید مجموعه مطالب کاکتوس را در سایت ستاره مطالعه کنید. تجربیات و سوالات خود در زمینه خاک مناسب کاکتوس و ترکیب کودی مناسب برای افزایش رشد این گیاه را از طریق بخش نظرات و پرسش‌ها با ما در میان بگذارید.
برگرفته از: کتاب جهان کاکتوس‌ها (پرورش کاکتوس در باغ، خانه و آپارتمان) و کتاب دنیای شگفت انگیز کاکتوس‌ها
