خواص ترنجبین و کاربرد آن در طب سنتی چیست؟

ترنجبین شیرابه گیاه خارشتر است که برای نخستین بار در ایران تولید شد. از خواص ترنجبین می‌توان به درمان لک و جوش، کمک به درمان انگل، درمان سرفه و کنترل قند خون اشاره کرد.

خواص ترنجبین

ستاره| سرویس خواص شناسی – آیا می‌دانستید که در دنیا ترنجبین را با نام ایران می‌شناسند؟ ترنجبین از ساقه‌ها و برگ‌های گیاه خارشتر بیرون می‌آید و احتمالا به دلیل فعالیت‌های حشرات روی این گیاهان تولید می‌شود. ترنجبین به شکل قطرات رزی مانند نیمه جامد و شفافی است که روی بوته‌ها ایجاد می‌شود. به این گیاه در دنیا «مانا‌ی فارسی» یا «مانای ایرانی» گفته می‌شود و مهم‌ترین خواص آن ملین و مسهل صفرا بودن است. تاریخچه استفاده از ترنجبین در ایران به هزاران سال قبل بازمی‌گردد، ساسانیان از خواص دارویی این عصاره به خوبی آگاه بودند. در غرب ترنجبین برای اولین بار توسط لئونارد روفولف وارد بازار شد. براساس نوشته‌های قدیمی، از ترنجبین در گذشته به عنوان یک ماده‌ تقویت کننده سیستم ایمنی استفاده می‌شده است. اگر شما هم کنجکاو شدید که در مورد خواص این شیرابه بیشتر بدانید، با ما همراه باشید. در ادامه تمتم خواص ترنجبین را معرفی خواهیم کرد.

خواص ترنجبین در طب سنتی

 

کاربرد ترنجبین در طب سنتی

طب سنتی طبع ترنجبین را گرم و مرطوب می‌داند. این ماده تسکین دهنده‌ی مجاری دستگاه تنفسی فوقانی، مسهل صفرا، ادرارآور، ضد عفونی کننده‌ مثانه، ضد اسپاسم، خلط‌آور و گرم کننده‌ بدن است. ترنجبین همچنین یک ملین ملایم محسوب می‌شود و بیشتر برای کودکان مناسب است. بزرگسالان بیشتر از آن به عنوان یک شیرین کننده استفاده می‌کنند. 
ترنجبین همچنین توسط اطباء‌ سنتی برای حفظ سلامت کلی بدن، درمان سرفه، درد‌های پوستی، تب گرم، استفراغ و رفع تشنگی استفاده می‌شود. در بیماران مبتلا به سوزش ادراری، مصرف ترنجبین با کره گوزن تجویز می‌شود. نوشیدن ترکیب ۳۷/۵ گرم از ترنجبین همراه با شیر تازه‌ گاو قوای جنسی را تقویت می‌کند و خوردن آن همراه با آب زیره‌ سیاه برای نفخ شکم ناشی از تب توصیه می‌شود.

تذکر: لازم به ذکر است که بر اساس طب سنتی، ترنجبین در تب حاد، سرخک، آبله، اسهال خونی، هماچوری (وجود خون در ادرار) و بواسیر منع مصرف دارد. ترنجبین همچنین برای افراد گرم مزاج و افرادی که طحال آن‌ها مشکل دارد، مناسب نیست. بنابراین باید همرا با تمر هندی، عناب یا ماء‌الشعیر مصرف شود. برای عبور سریع‌تر از دستگاه گوارش، می‌توان ترنجبین را با عناب یا آب آلو مصرف کرد.

 

خواص ترنجبین

امروزه از ترنجبین عمدتا به عنوان یک ملین و یک درمان خانگی برای زردی نوزادان استفاده می‌شود، اگرچه مطالعات انجام شده روی موش‌ها این ادعا را ثابت نکرده‌اند. بنابراین در صورتی که نوزاد شما به زردی مبتلا است، حتما باید او را نزد پزشک ببرید.
به علاوه ترنجبین در ایران برای درمان تب و سرخجه مصرف می‌شود. برای این کار می‌توانید ترنجبین را با روغن بادام بجوشانید و مصرف کنید. در تهیه‌ این محلول ۲۰ تا ۳۰ گرم از ترجبین خام را با آب گرم ترکیب کنید و پس از تصفیه نوش جان نمایید.

برخلاف باور عموم هیچ شواهدی از مفید بودن ترنجبین برای درمان زردی نوزادان به دست نیامده است. در مطلب ترنجبین برای نوزاد، باوری غلط برای درمان زردیکاملا به این موضوع پرداخته ایم.

 

۱. درمان لک و جوش

گفته می‌شود ترنجبین توانایی تصفیه کردن خون را دارد. بنابراین مصرف ترکیبی از خاکشیر با ترنجبین، به صورت روزانه و به مدت سه هفته می‌تواند به درمان جوش‌ها و بسیاری از عارضه‌های پوستی از جمله اگزما، کهیر و التهابات کمک کند. برای اینکار کافی است ترنجبین را در آب بخیسانید و سپس آب آن را با خاکشیر بنوشید. این نوشیدنی شیرین همچنین برای درمان شوره و خارش سر مفید است.

 

معرفی خواص ترنجبین - درمان جوش و لک

 

۲. کمک به درمان انگل

بر اساس گزارشات ترنجبین حاوی ماده‌ای به نام «سانتونین» است. ساتونین ترکیبی قدرتمند برای درمان و از بین بردن انگل و کرم‌ها در بدن انسان است.

 

۳. کمک به درمان یبوست

همانطور که گفته شد، درمان یبوست از مهم‌ترین خواص ترنجبین است. این ماده‌ ملین را می‌توانید بسته به شرایط و سن بیمار روزانه به مقدار ۱۰ تا ۷۰ گرم مصرف نمایید.

 

۴. کنترل قند خون و دیابت

ترنجبین طعم شیرینی دارد و می‌تواند جایگزین مناسبی برای قند باشد. مصرف آن همچنین قند موجود در ادرار را می‌کاهد.

 

خواص ترنجبین - کنترل قند خون

 

۵. کمک به درمان سرفه

ترنجبین برای درمان سرفه و گلودرد نیز مناسب است.

تذکرمهم: از آنجا که هیچ‌یک از این خواص توسط تحقیقات پشتیبانی نمی‌شوند، توصیه می‌شود همواره قبل از مصرف هرگونه دارو، حتی گیاهی، با پزشک مشورت نمایید.
 

سخن پایانی

ترجبین مهم‌ترین محصول صادراتی از ایران است و پتانسیل خوبی نیز در درمان بیماری‌ها دارد. متاسفانه مطالعات کمی روی خواص این گیاه انجام شده است، بنابراین نمی‌توان با قاطعیت در مورد این خواص صحبت کرد. اگرچه معمولا گیاهان دارویی مشکلی را برای افراد به وجود نمی‌آورند، اما در صورتی‌که بدون توجه به طبع آن، از ترنجبین استفاده کنید احتمال دارد با مشکلاتی مواجه شوید. از این‎‌رو توصیه می‌کنیم مطلب آشنایی با طبع ترنجبین + خواص ترنجبین برای پوست را حتما مطالعه فرمایید. نظر شما در مورد خواص ترنجبین چیست؟ آیا تا به حال از ترنجبین برای درمان یک بیماری استفاده کرده‌اید؟ لطفا نظرات و تجربیات خود را با ما و سایر همراهان ستاره به اشتراک بگذارید.

برگرفته از: ژورنال علم داروشناسی

یادتون نره این مقاله رو به اشتراک بگذارید.
وب گردی:
مطالب مرتبط

نظر خود را بنویسید