معرفی مختصر همسران و فرزندان امام رضا (ع)

ستاره | سرویس مذهبی – همسران و فرزندان امام رضا (ع) چه کسانی بوده‌اند؟ امام علی بن موسی الرضا، هشتمین امام شیعیان و فرزند امام موسی کاظم هستند. امام رضا (ع) در دوران پر فراز و نشیب زندگی خود، همسران و فرزندان متعددی داشته‌اند. در این مقاله، سعی داریم اسامی و تعداد همسران و فرزندان ایشان را مورد بحث قرار دهیم.

 

همسران امام رضا (ع)

متاسفانه تاکنون پژوهش‌های چندانی درباره همسران حضرت رضا (ع) انجام نشده‌ است. بر اساس اطلاعاتی که از منابع اسلامی بجای مانده‌، امام رضا سه همسر و چندین فرزند داشته‌اند. در این قسمت، به همسران امام می‌پردازیم و اسامی فرزندان امام را در قسمت بعد، ذکر خواهیم کرد:

 

۱. سبیکه

برخی نام این بانوی بزرگوار را “خیزران” و برخی “ریحانه” دانسته‌اند. سبیکه یا ریحانه از نظر نسب، به خانواده ماریه قطبیه که همسر پیامبر گرامی اسلامی بوده اند، می‌رسد. شیخ عباس قمی در جایی درباره جایگاه این بانو می‌فرماید: در جلالت و عظمت ایشان همین کافی است که امام موسی بن جعفر (ع) به یزید بن سلیط گفتند که سلام من را به آن بانو برسان. سبیکه مادر امام جواد (ع) است که پس از امام رضا به امامت نائل می‌شود.

 

۲. ام حبیبه

ام حبیبه دختر مامون عباسی بوده‌است. گفته می‌شود زمانی که امام رضا (ع) به اصرار مامون به دربار عباسیان مهاجرت می‌کنند، مامون یکی از دختران خود را به دلایل سیاسی به عقد امام رضا درمی‌آورد؛ آن دختر ام حبیبه نام داشته‌ است. البته در روایات اسلامی چنین بیان شده که ام حبیبه تا روز شهادت امام رضا، دوشیزه باقی مانده و هیچ‌گاه به خانه امام راه نیافته است.

 

۳. کنیزان ام ولد

در سنت اعراب، چنین رایج بوده که مالکان با برخی از کنیزان خود ازدواج می‌کرده‌اند و از آن کنیزان صاحب فرزندانی می‌شده‌اند. کنیزانی که از مالک خود صاحب فرزند می‌شده‌اند، “ام ولد” نامیده می‌شدند. کنیزان ام ولد دیگر قابل خرید و فروش نبودند. معروف است که امام رضا کنیزان زیادی داشتند، ولی فقط از یکی از آن‌ها صاحب فرزند شدند. متاسفانه از آن کنیز اطلاعاتی در دست نیست، اما ظاهرا نام فرزند آن، ابراهیم بوده‌ است.

 

فرزندان امام رضا (ع)

درباره فرزندان امام رضا، اقوال متفاوتی وجود دارد. برخی از علما نظیر شیخ مفید و ابن شهر آشوب، فرزندی بجز امام جواد برای امام رضا ذکر نکرده‌اند و گفته‌اند که یگانه فرزند امام رضا، امام جواد (ع) بوده‌است. برخی دیگر از علما، شش فرزند به امام نسبت داده‌اند.

• محمد (امام جواد علیه السلام)
• حسن
• جعفر
• ابراهیم
• عایشه
• حسن بن رضا

همچنین مرحوم محدث قمی در کتاب انساب می‌نویسد: امام رضا (ع) دختری به نام فاطمه داشته‌اند که به ازدواج محمد بن جعفر بن قاسم بن اسحاق بن عبدالله بن جعفر ابوطالب درآمده‌است.

جالب است بدانید گروهی دیگر از تاریخ‌نویسان معتقد هستند که امام رضا صاحب دو فرزند بوده‌اند:

• محمد
• جعفر

 

آیا اسامی همسران و فرزندان امام رضا قابل‌استناد است؟

درین‌باره چنین باید گفت که اقوال متفاوتی درباره تعداد همسران و فرزندان امام رضا وجود دارد که هرکدام از میزان اعتبار خاصی برخوردار هستند؛ پس بصورت دقیق نمی‌توان مشخص کرد که کدام‌یک صحیح و کدام‌یک غلط هستند.

 

سخن آخر

امام رضا (ع)، فرزند بزرگوار امام موسی کاظم و هشتمین پیشوای شیعیان جهان هستند. درباره همسران و فرزندان امام رضا، گفته‌های زیادی وجود دارد. گروهی معتقد هستند که امام دست‌کم سه همسر و شش فرزند داشته اند. معروف‌ترین فرزند امام رضا، امام جواد (ع) هستند که پس از ایشان به امامت نائل شدند. اگر امکان رفتن به مشهد و زیارت امام رضا (ع) را ندارید، با شماره تلفن حرم امام هشتم تماس بگیرید و از راه دور عرض ادب کنید. کارشناسان مذهبی سایت ستاره، منتظر دریافت نظرات شما درباره این مقاله هستند.