همه چیز درباره مدیریت مالی؛ تعریف، رشته تحصیلی و کتابشناسی

 

مدیریت مالی، یعنی دخل ما (جذب نقدینگی و درآمد) با خرج ما (هزینه‌ها) متناسب باشد. افرادی که دخل و خرج متناسبی دارند، کمتر وام می‌گیرند، قرض کمتری به اشخاص و موسسات مالی و اعتباری داشته و ریسک زندگی آن‌ها پایین است. مدیریت مالی، نیاز به هوش تجاری (BI: Business Intelligence) و به اطلاعات و تحلیل درست داده دارد. قرن ۲۱، قرن اطلاعات است و در قرن اطلاعات، آن‌چه بیش از همه اهمیت دارد، کسب اطلاعات درست از منابع درست و تحلیل درست بر اساس اصول کسب و کار هدف محور است.

در همه اقتصادهای دانش بنیان (KNOWLEDGE BASED ECONOMY)، مدیریت مالی بر اساس شفافیت در اطلاع رسانی، رونق کسب و کار سبز (GREENBUSIENSS)، توسعه پایدار (SD)، کاهش فساد اقتصادی و پولشویی و توسعه مسئولیت اجتماعی (CSR) صورت می‌گیرد؛ تا اقتصاد سالم، شکوفایی صنعتی و رشد جامعه را به ارمغان آورد.

مدیریت مالی در کشورهای جهان اول، قابل مقایسه با کشورهای جهان سوم یا در حال توسعه نیست. مصداق‌های مدیریت مالی عالی، بازار بورس و اوراق بهادار که ابزار نوین مالی (leverage) محسوب می‌شود هستند که مردم، بخشی از درآمد و پس از انداز خود را صرف سرمایه گذاری در این بازارهای متنوع با ابزارهای مالی گسترده می‌کنند.

---

در این مطلب درباره مدیریت مالی می‌خوانید:

• مدیریت امور مالی در ایران!
• اهداف 
• وظیفه یک مدیر مالی
• رشته کارشناسی‌ ارشد
• مدیریت مالی شخصی
• کتابشناسی
• قابل توجه دانشجویان

---

مدیریت امور مالی در بین خانوارهای ایرانی!

در ایران، فقط ۱۰ میلیون نفر از جمعیت کشور تا خرداد ۹۸، کد بورس از ۱۰۶ کارگزاری در ۳۱ استان کشور دریافت کرده و کمتر از ۱ درصد جامعه، به صورت فعال در بازار سرمایه حضور دارد. فقط ۴۰۸ هزار نفر در اردیبهشت ۹۸، درخواست شرکت در عرضه اولیه سهام تاصیکو را داشتند.

 

این به آن معنا است که مدیریت مالی در بین خانوارهای ایرانی، بیش از آنکه مبتنی بر بازار سرمایه و بورس باشد، مبتنی بر بازارهای سنتی مثل ارز و سکه و خودرو و طلا و زمین است. در حالی که سودآوری بورس ایران در نیم قرن اخیر، از همه این بازارها بیشتر بوده است!

مدیریت امور مالی، به شما کنترل و هدایت صحیح پولی که در اختیار دارید (نقدینگی) را آموزش می‌دهد. چگونه پس انداز کنیم؟ روی چه مواردی پس انداز کنیم؟ چه سبدی از دارایی‌های مختلف تشکیل دهیم؟ روی چه سهامی سرمایه گذاری کنیم؟ چه بخشی از سرمایه ما به دید بلندمدت، روی طلا و سکه و اوراق مشارکت باشد؟ چه بخشی از پول خود را صرف سفر داخلی یا خارجی کنیم؟ چه بخشی از سرمایه را خرج رستوران‌گردی و کافه‌گردی و لوکس‌گردی کنیم؟ با دنیای اپ ها، با مدیریت مالی خود آشتی کنیم.

 

با مدیریت مالی دنبال چه چیزی هستیم؟

در واقع اهداف مدیریت مالی عبارتند از:

• تخصیص درست منابع مادی و غیر مادی به اهداف اقتصادی در زندگی و کار
• مدیریت اثربخش منابع
• افزایش سودآوری و کاهش ریسک
• اطمینان بخشی از امنیت سرمایه گذاری
• افزایش بازدهی بنگاه های تولیدی کالا و خدمات
• ارتقا نرخ بازگشت سرمایه
• برنامه ریزی درست منابع به منظور کسب سود در کوتاه‌ترین زمان ممکن
• تلقیق خلاقیت و نوآوری در بازارهای مالی و سبک زندگی روزمره است.
• کمینه کردن هزینه‌ها
• شناخت بازارها و فهم کارکرد آن و شیوه حضور درست در آن
• پیدا کردن سبدی از دارایی‌ها (PORTFOLIO MANAGEMENT)

همه این موارد فوق الذکر، از جنبه شخصی و سبک زندگی خصوصی و از جنبه شرکتی و سازمانی و کلان، قابل بررسی و هدف گیری است. یعنی هم شما به عنوان هموطن ایرانی، باید مدیریت مالی در زندگی خود را بدانید، هم یک مدیرمالی در موسسه یا شرکت یا سازمان، باید، قادر به مدیریت منابع مالی مجموعه باشد.

 

وظیفه یک مدیر مالی چیست؟

اگر به دنبال تحصیل در رشته مدیریت مالی هستید، باید بدانید که مدیر مالی یا کارشناسان این واحدها، بایستی در حوزه‌های زیر، نقش آفرینی کنند:

• برآورد سرمایه هر پروژه را به درستی و بر اساس واقعیت‌ها، پیش بینی کنند.
• روش تامین نقدینگی و سرمایه در گردش پروژه‌ها را بررسی کنند. از بورس یا خارج بورس.
• مدیر مالی، ساختار سرمایه یک شرکت را طراحی و برنامه‌ریزی می‌کند.
• مدیر مالی، باید حسابداری و حسابرسی و ممیزی را به خوبی در یک سازمان یادگیرنده بشناسد.
• تصمیم گیری در مورد شیوه تخصیص وجوه نقد به معاملات سودآور، وظیفه مدیر مالی است.
• این‌که چه زمان و چه وقت و از چه منابعی هزینه‌های سربار پرداخت شود، برنامه مدیر مالی است. شاید یک مدیر مالی تصمیم بگیرد، فیش آب و برق و گاز مجموعه را از سود ماهانه سرمایه شرکت در خرید واحدهای صندوق های سرمایه‌گذاری مشترک یا اوراق مشارکت، پرداخت کند.

 

رشته کارشناسی‌ ارشد مدیریت مالی

جمع تعداد واحدهای درسی این رشته ۳۲ واحد بوده و ۴ واحد از آن مربوط به پایان نامه می باشد. تمامی درس‌های این گرایش دو واحدی است. درس های این رشته شامل موارد زیر است که دانش‌اموختگان رشته‌های مهندسی هم علاقمند به تحصیل در این گرایش هستند:

• تئوری های مدیریت پیشرفته
• اقتصاد مدیریت
• بررسی موارد خاص در مدیریت مالی
• مدیریت سرمایه گذاری پیشرفته
• تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی
• سازمان‌های پولی و مالی
• سیمنار مالی
• مدیریت مالی پیشرفته
• حسابداری مدیریت
• بازار پول و سرمایه
• مدیریت سرمایه گذاری و ارزیابی اوراق بهادار
• سیستم‌های اطلاعات مدیریت
• پژوهش عملیاتی پیشرفته

اما مدیریت مالی در زندگی ما هم که نقش پر رنگی دارد. به  خصوص در سبک زندگی دیجیتالی مردمان این روزگار.

 

مدیریت مالی شخصی یعنی چه؟

• یعنی این‌که شما بخشی از دارایی خود را به صورت سبدی از سهام درآورید.
• یعنی همه دارایی شما به صورت ارز و سکه و زمین نباشد.
• به جای خرید جزء کالاهای مصرفی روزانه، خرید هفتگی و ماهانه با تخفیف از فروشگاه‌های زنجیره‌ای دریافت کنید. 
• یعنی مدیریت درست پول. یعنی خرج پولی که نیاز است و اجتناب از خرج‌های الکی مثل خرید تی‌شرت یا کفش برند چند میلیون تومانی!
• اهمیت به اولویت‌های زندگی (مثل درس و خرید خانه و کسب گواهی‌های صلاحیت حرفه‌ای که شانس بورسیه و مهاجرت و دریافت ویزای شما را افزایش می‌دهد)
• یعنی ارزش خالی دارایی‌ها را همیشه حساب کنید.
• یعنی صبوری در سرمایه گذاری با توجه به فاکتور سود آتی.
• یعنی یک تقوم مالی درست کنید.
• یعنی روانشناس بازارها باشید. از حرکت‌های شتابزده (خرید ارز چون همه ارز خریداری می‌کنند)، پرهیز کردن و سرمایه گذاری علمی هوشمندانه.
• یعنی خداحافظی با کارت کشیدن‌های بیجا و بدون حساب و کتاب هفتگی و ماهانه.
• چشم انداز مالی داشتن و به بیمه، در هر رده ای (تکمیلی، اجباری و آتش‌سوزی) اهمیت دادن.
• زیاد مطالعه کردن و خوب مطالعه کردن کتاب‌های خوب (آن‌چه هاروارد به شما نمی‌‌‌‌آموزد)
• یعنی مثبت اندیشی و آگاهانه زیستن (مطالعه کتاب هنر شفاف اندیشیدن را توصیه می‌کنیم)

 

کتابشناسی مدیریت مالی

فهرستی که در زیر می‌آید، شما را با بخشی از صدها کتابی که در حوزه مدیریت مالی در سال‌های اخیر در بازار نشر ایران منتشر شده است، آشنا می‌کند. برای آشنایی با هزاران کتاب تالیفی و  ترجمه و پایان نامه این حوزه در گرایش‌های مختلف، به سایت کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران مراجعه فرمایید. عضویت در کتابخانه، متعلق به دانشجویان مقطع ارشد به بالا است.

 

• کتاب مدیریت مالی، نوشته محمد مقیمی و مجید رمضان، نشر سازمان مدیریت صنعتی، سال ۱۳۹۲
• کتاب تحلیل مدیریت مالی (۲)، ویژه دانشجویان رشته مدیریت، نوشته امید بلوری، نشر راه- سال ۱۳۹۱
• کتاب مدیریت ریسک موسسات مالی، نوشته جان هال،ترجمه عباس بخشیانی. نشر سازمان مدیریت صنعتی. سال ۱۳۹۱
• کتاب مدیریت مالی برای مدیران ، نوشته پرویز بختیاری، نشر سازمان مدیریت صنعتی ایران. سال ۱۳۹۲
• کتاب مدیریت مالی پیشرفته، نوشته کاظم فروزنده و حمید نبی لو، نشر گسترش علوم پایه، سال ۱۳۹۳
• کتاب کاربرد اکسل در مدیریت مالی، سرمایه گذاری و مدل سازی مالی، محمد سیرانی و محمد کریم آبادی، نشر کیومرث، سال ۱۳۹۵
• کتاب آموزش مدیریت مالی فهیم ۱ (قابل استفاده برای کلیه داوطلبان دانشگاه‌های سراسر کشور)، نوشته فهیمه  حق لطفی، نشر گیوا سال ۱۳۹۵
• کتاب مبانی مدیریت مالی، تالیف استنلی بلاک، جفری هارت، بارتلی دانیلسن، ترجمه رضا مجید زاده، نشر همراه علم، سال ۱۳۹۶

• کتاب مبانی مهندسی مالی و مدیریت ریسک، نوشته رضا راعی و علی سعیدی، نشر سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها، سال ۱۳۸۳
• کتاب استراتژی شرکت‌های چند کسب و کاری (رویکرد مبتنی بر منابع در شرکت های هلدینگ)، نوشته دیوید کالیس،  سینتیا مونتگومری، ترجمه مهدی شاهسوند و سعید خدامرادی، نشر سازمان مدیریت صنعتی، سال ۱۳۹۴
• کتاب اقتصاد مالی (بورس و بازار مشتقات)، نوشته انوشیروان تقی پور، نشر سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، سال  ۱۳۹۵
• کتاب تجزیه و تحلیل سرمایه گذاری و مدیریت سبد اوراق بهادار و مهندسی مالی، نوشته فرانک کلی-رایلی و کیت سی، ترجمه فریدون رهنماپشتی، فرشاد هیبتی، نشر ترمه سال ۱۳۹۶
• کتاب مبانی پوشش ریسک و کاربردهای آن در حوزه های مختلف مدیریت مالی، نوشته فریدون رهنمای رودپشتیو منصوره غلامرضا، نشر ترمه، سال ۱۳۹۸
• کتاب مدیریت مالی (تصمیم گیری در امور مالی)، نوشته ابوالفضل ابوالفضلی، فرج الله فرجی نیا، رامین ابوالفضلی، نشر سهیل کوشا، سال ۱۳۹۰
• کتاب کسب مهارت در حوزه مدیریت مالی، راهنمای گام به گام استراتژی ها، کاربردها و مهارت ها، مرجعی برای مدیران مالی کارآفرینان و دانشجویان رشته MBA، نوشته اکبر حمزه، نشر سازمان مدیریت صنعتی، سال ۱۳۹۳
• کتاب مدیریت مالی بخش عمومی، نوشته اندریاس برگمن، ترجمه بتول زارعی، نشر سازمان حسابرسی . سال ۱۳۹۳

 

قابل توجه دانشجویان

اگر به دنبال تحصیل در رشته‌های مدیریت به خصوص گرایش مدیریت مالی هستید، باید الفبای اقتصاد خرد، کلان،‌حسابداری و حسابرسی و استانداردها و اصول آن را بشناسید. برای تحصیل در مقطع ارشد و دکترای مدیریت مالی با بورسیه، بایستی GRE و IELTS-TOEFL با نمره خوب داشته باشید. یک دانش‌آموخته مدیریت مالی، شایسته است که گواهی‌های صلاحیت حرفه‌ای هم کسب کند.

 

مثل گواهینامه‌های فعالیت در بازار بورس ایران. عضویت در انجمن‌ها و موسسات مالی و حسابداری مثل انجمن حسابداران خبره یا انجمن مدیریت مالی حرفه ای ایران سیا انجمن مهندسی مالی ایران توصیه می‌شود. چارت درسی مقطع کارشناسی تا دکترا مدیریت مالی در ایران را اینجا ببینید.

 

همراه گرامی

اگر قصد فعالیت در این رشته در داخل یا خارج از کشور را دارید یا به دنبال فرصت‌های اشتغال در اروپا و آسیا در این حوزه هستید، با ذکر رزومه‌ای مختصر، سوالات خود را کامنت کنید. دانشجویان متقاضی تحصیل در این رشته نیز، سوالات خود را در صورتی‌که مدرک زبان (آیلتس ۶.۵ آکادمیک) دارند، مطرح  کنند.