ستاره | سرویس فرهنگ و هنر – دوست دارید شما را با هنرهایی آشنا کنیم که علاوه بر سرگرمی، حس شادی و نشاط را برایتان به ارمغان میآورند؟ طنز و کمدی از جمله این هنرها هستند که باعث ایجاد خنده میشوند؛ اما هر یک از این هنرها ویژگی و تفاوتهایی دارند. در این مقاله قصد داریم هر کدام را به زبان ساده تعریف کرده، ویژگیهای مشترک هر کدام را بیان کنیم و در نهایت به بررسی تفاوت طنز و کمدی بپردازیم. با ما همراه شوید.
طنز چیست؟
طنز بیان هنرمندانه یک موضوع است که به قصد اصلاح آن موضوع بیان میشود نه به قصد تخریب. طنز در لغت به معنی طعنه زدن و در ادبیات به نوع خاصی از آثار ادبی گفته میشود که رفتارهای نامطلوب افراد را به شکل خندهداری به چالش میکشد. همچنین طنز را تیغ جراحی نیز مینامند که با برش دادن قسمتی باعث بهبود آن میشود. این نکته به این موضوع برمیگردد که طنز با گفتن اشکالات سعی به اصلاح و رفع آن مشکل دارد.
کمدی چیست؟
به اجرای طنز به صورت تصویری در تئاتر، سینما یا تلویزیون کمدی میگویند. هدف کمدی در ظاهر خنده است اما کمدی قصد دارد مسائل جدی را در پردهای از شوخی برای مخاطب بازگو کند و بیشتر شخصیت قهرمانان داستان موجب خنده مخاطب میشود و هیچ آزار و گزندی به کسی نمیرساند.
ویژگیهای طنز
از مهمترین ویژگیهای طنز میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. کوتاهی و فشردگی جملات
یک طنزپرداز قصد دارد جملهای که بیان میکند، بسیار کوتاه و پرمعنا باشد تا مفهوم را به صورت واضح و مستقیم به مخاطب برساند نه اینکه مخاطب دچار سردرگمی شود.
۲. سادگی و روشنی بیان
یک طنزنویس هنگام نوشتن اشعار یا نوشتههای خود به حالت طنز میکوشد تا مطلب خود را به سادگی و بسیار رسا بیان کند تا خواننده موقع مطالعه، به درک و مفهوم طنز پی ببرد. نوشتههای یک طنزنویس باید به گونهای باشد که خواننده احتیاجی به سابقه مطالعه متون ادبی نداشته باشد.
۳. بازی با کلمات
گاهی یک طنزنویس در نوشته خود از کلماتی استفاده میکند که هم معنای دور دارد هم معنای نزدیک (چندمعنایی). استفاده از این معنای دور و نزدیک گیرایی خاصی به نوشته میبخشد.
۴. تأثیرگذاری در جامعه
اگر در نوع طنزی که بیان میشود جایگاه فرد یا مخاطب به درستی بازگو شود، میتوان شاهد اتفاقات خوبی در جامعه بود. وقتی یک طنزنویس ذائقه مردم را بشناسد و آن را به شکل شوخی مطرح کند، حتما مورد استقبال مردم قرار میگیرد. این موضوع احتیاج به نوآوری دارد تا آن طنز تأثیر بیشتری در مخاطب ایجاد کند.
ویژگیهای کمدی
از مهمترین ویژگیهای کمدی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. بیهوده خندیدن
برخی از پدیدهها آنگونه که باید باشند نیستند و هنگامی که حقیقت آن برای ما آشکار میشود ما را به خنده میاندازد و این بیهوده خندیدن یکی از ویژگیهای کمدی محسوب میشود.
۲. انتظار مسئله کوچکی را داشتن و با مسئله بزرگی مواجه شدن
در این مورد که به نظریه ناهماهنگی معروف است، گاهی در حین انجام کاری، مسئلهای دیگر حس تعجب ما را برمیانگیزد و سبب خنده ما از انجام کار میشود.
۳. آزاد و مستقل بودن
- در اکثر فیلمهای کمدی که به نمایش گذاشته میشود، سعی میشود که فرد شخصیتی طنز، آزاد و مستقل داشته باشد.
- کمدی باعث تأثیرگذاری عاطفی و تفکر لحظهای میشود
- کمدی یکی از نیازهای جامعه است و مسائل، مفاهیم اجتماعی و مشکلات روز را به شکل طنز به گوش مسئولان و مردم میرساند.
تفاوت طنز و کمدی
مهمترین تفاوت طنز و کمدی را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد:
۱. نوع بیان
مهمترین تفاوت طنز و کمدی این است که طنز سعی دارد مشکلات و کاستیهایی را که ممکن است یک فرد یا یک جامعه داشته باشد با زبانی رسا و شیرین بیان کند. به گونهای که فرد به اصلاح آن بپردازد؛ اما کمدی نوعی بیان مطایبه آمیز به صورت تصویری است که ممکن است در سینما، تئاتر یا تلویزیون انجام شود. در انجام کمدی میتوان از همه شاخههای شوخ طبعی و مطایبه مانند طنز، هجو و…استفاده کرد.
۲. فلسفه خندیدن
در کمدی خنده به خاطر خنده مطرح میشود؛ اما در طنز خنده برای استهزاء بیان میشود.
۳. طنز؛ یک وسیله نه یک هدف!
دیگر تفاوت طنز و کمدی این است که طنز یک وسیله است نه هدف. گاهی فرد طنزپرداز قهرمان یک اثر را به سخره میگیرد اما مقصود او آن قهرمان نیست بلکه مقصود کسانی است بیرون از آن هستند؛ اما در کمدی اینگونه حالاتی وجود ندارد و هر چیز کوچکی ممکن است سبب ایجاد خنده شود.
مثال از طنز
نوعی از طنز وجود دارد که از قدرت بالایی برخوردار است و توانسته در میان ادبیات عامه شهرت پیدا کند که به آن طنز شفاهی میگویند؛ مانند جک، لطیفه، مثلها، حکایت و … از مشهورترین طنزپردازان میتوان لوییجی بولچی، سروانتس و رابله را نام برد. همچنین طنز ادبی و سرودن اشعار طنز مانند شعر طنز ازدواج یا خواستگاری نیز امروزه شهرت و طرفداران خاصی پیدا کرده و مورد استقبال مخاطبان زیادی قرار گرفته است.
مثال از کمدی
چند نمونه از بهترین فیلمهای کمدی ایران عبارتاند از مدرسه موشها، کلاه قرمزی، ازدواج به سبک ایرانی، آتشبس و… مواردی که ذکر شد، از جمله فیلمهایی هستند که نویسنده در تلاش است حتی از کوچکترین حرکات نیز استفاده مطلوب را ببرد و حس خنده را برای مخاطب به ارمغان بیاورد. این فیلمها توانستهاند مورد استقبال شدید مخاطبان زیادی قرار بگیرند.
نتیجهگیری
انسان موجودی خندهآور است و تا پای انسان در میان نباشد، امکان خنده وجود ندارد. این موضوع ثابت شده که رفتار و حرکات انسانها است که خنده را به وجود میآورد. یک حیوان نیز زمانی خندهدار است و باعث خنده میشود که حرکات و رفتارهایی همچون انسان از خود نشان دهد. طنز و کمدی از جمله هنرهایی هستند که برای خندیدن بشر شکل گرفتهاند. جامعهای که در آن مزاح و خنده وجود نداشته باشد آن جامعه بیمار خواهد بود و مردمان آن به انواع بیماری و افسردگی مبتلا میشوند و کمکم آن جامعه را به زوال و نابودی میکشانند. اگر به داستان طنز علاقهمند هستید پیشنهاد میکنیم با ۱۴ رمان طنز جذاب و پرفروش آشنا شوید. شما عزیزان میتوانید نظرات و پیشنهادات خود را در پایین همین صفحه با ما به اشتراک بگذارید. از اینکه تا پایان همراه ما بودید از شما سپاسگزاریم.