کارگردان قطب مرکزی تولید هر فیلم است. اوست که با انتخاب و رهبری یک تیم فنی و هنری و اجرای تکنیک، فرم و محتوا در قالب یک اثر نمایشی، محصول نهایی را به مخاطب عرضه میکند. از این روست که برخی کارگردان را معمار یک بنای هنری نمایشی لقب میدهند. با ما همراه باشید تا با چند تن از بهترینهای این حوزه بیشتر آشنا شویم.
تاریخچه برترین کارگردانان سینما
تاریخ سینمای جهان تا به امروز فیلمسازان شاخص و صاحب سبک بسیاری را به خود دیده است. فیلم سازانی که عمدتا تسلیم بُعد تجاری سینما نشدند و با تفکر و خلاقیت بالا، دیدگاه خود را در هنر تصویر ثبت و ضبط کردند.
پس از «برادران لومیر» که پدران سینما نامیده میشوند، اولین شخصی که به نوعی کارگردانی را در سینمای داستانی بنیان نهاد و پدر اقتباس ادبی لقب گرفت، «جورج ملیس» (ژرژ ملی یس) فیلمساز خلاق فرانسوی است. «دیوید وارک گریفیث» آمریکایی را از پیشگامان کارگردانی و پدر هنر سینما میدانند که با ابداعات فراوانش جایگاه خاصی در میان بزرگترین کارگردانان تاریخ سینما دارد.
در سینمای کمدی، «چارلز چاپلین» بی تردید بزرگترین و نام آشناترین کارگردانی است که تاریخ این ژانر به خاطر میآورد. نبوغ او در نویسندگی، کارگردانی، تهیه کنندگی و بازیگری آثارش همواره مورد ستایش قرار گرفته است. زبان طنز چاپلین در فیلم هایش، زبانی انتقادی سرشار از کنایات ظریف بود که تاثیرش بر زندگی و تفکر مدرن همچنان باقی است. شاخصترین اثر چاپلین «جویندگان طلا» در ۱۹۲۵، «روشناییهای شهر» اولین فیلم ناطق و از مهمترین آثارش در ۱۹۳۱ و «دیکتاتور بزرگ» اولین فیلم کاملا ناطق چاپلین در ۱۹۴۰ به روی پرده رفت و نامزد دریافت سه جایزه اسکار برای او شد.
نام سینمای وحشت هم با «آلفرد هیچکاک» پیوند خورده است. کارگردان بزرگ و صاحب سبکی که سایه نگاهش هنوز هم بر آثار برخی از کارگردانان عصر حاضر، سنگینی میکند. او را تاثیرگذارترین کارگردان تاریخ سینما و بهترین کارگردان تاریخ سینمای انگلستان لقب داده اند. از مهمترین فیلمهای هیچکاک میتوان از «سرگیجه» «شمال از شمال غربی» و «روانی» نام برد. جالب است بدانید، «ساموئل خاچیکیان» کارگردان فقید ارمنی تبار ایرانی و از بهترین کارگردانان کشورمان نیز استاد دلهره سینمای ایران نام داشت و به او لقب «هیچکاک ایران» داده بودند. او برای فیلم «شب نشینی در جهنم» در ۱۹۵۸ نامزد دریافت خرس طلایی جشنواره فیلم برلین شد.
«جان فورد» «آکیرا کوروساوا» «اینگمار برگمان» «استنلی کوبریک» «فرانسیس فورد کوپولا» «بیلی وایلدر» «اورسون ولز» «سرجو لئونه» «کلینت ایستوود» «رومن پولانسکی» و «آندری تارکوفسکی» از جمله دیگر کارگردانان مطرح و تاثیرگذار سینما هستند که هریک به نوعی دیدگاه خود را در سینما تثبیت کردند.
قرن حاضر هم از حضور افرادی خلاق و صاحب ایده در هنر هفتم بی بهره نمانده و شاهد نمایشهای شگفت انگیزی از بزرگان این عرصه و استعدادهای نوظهور آن هستیم. در ادامه فارغ از اولویت بندی و بدون هیچ آداب و ترتیبی به معرفی چند تن از بهترین کارگردانهای معاصر در سینمای جهان میپردازیم.
بهترین کارگردانان حال حاضر در تاریخ سینمای جهان
۱. وودی آلن (Woody Allen)
وودی آلن پرکارترین و قدیمیترین کارگردان این لیست است که بیش از نیم قرن فعالیت مستمر در حوزه سینما دارد. هنرمندی که با عبور از سینمای کلاسیک قرن بیستم به تولیدات مدرن عصر حاضر رسیده و اشتیاق و سرعتش در تولید فیلم، کارنامهای پربار برایش رقم زده است. این کارگردان مؤلف که فیلمنامه آثارش هم خود مینویسد، در فهرست یک نشریه سینمایی لقب بهترین کارگردان تاریخ سینما در ژانر کمدی را به خود اختصاص داده است.
حضور آلن در فصل جوایز اسکار هم از دیگر اتفاقات درخشان کارنامه اوست. هفت کاندیداتوری بهترین کارگردانی، چهارده نامزدی بهترین فیلم نامه، یک جایزه اسکار بهترین کارگردانی و سه جایزه اسکار بهترین فیلم نامه غیر اقتباسی رهاورد او از این آکادمی تا به امروز است. بهترین فیلم وودی آلن «آنی هال» بهترین فیلم کمدی رمانتیک سینما شناخته شده و از دیگر فیلمهای شاخصش این عناوین قابل ذکر است:
- منهتن
- فضاهای داخلی
- نیمه شب در پاریس
- ویکی کریستینا بارسلونا
- یاسمین غمگین
- امتیاز نهایی
- جرمها و بزهکاری ها
۲.استیون اسپیلبرگ (Steven Spielberg)
شاید اسپیلبرگ را موفقترین کارگردان تجاری معرفی کنند، اما آثار او همواره مورد تمجید منتقدان هم قرار گرفته است. اسپیلبرگ با قدرت و تسلط در میان رئالیسم و سورئالیسم قدم برمی دارد و فیلم هایش را در دو جهت مخالف، اما به موازات هم در جاده موفقیت به پیش میبرد.
بیش از نیم قرن تجربه در صنعت سینما، او را به یکی از تاثیرگذارترین و مهمترین کارگردانان حال حاضر تبدیل کرده که تاکنون شش بار نامزد جایزه اسکار شده و سه جایزه اسکار بهترین کارگردانی را از آن خود کرده است. نه فیلم او هم تا به امروز نامزدی بهترین فیلمهای اسکار را به خود اختصاص داده اند. «فهرست شیندلر» ششمین فیلم برتر تاریخ سینما، مهمترین اثر اسپیلبرگ و برنده جایزه بهترین فیلم اسکار، فیلمی سیاه و سفید است که به واقعه هولوکاست میپردازد. از دیگر آثار برجسته این کارگردان بزرگ از این عناوین میتوان نام برد:
- آروارهها
- نجات سرباز رایان
- لینکلن
- پارک ژوراسیک
- ایتی موجود فرازمینی
- برخورد نزدیک از نوع سوم
- مهاجمان صندوق گمشده
۳.مارتین اسکورسیزی (Martin Scorsese)
اسکورسیزی را یکی از سه کارگردان برتر دنیا و بهترین کارگردان زنده معاصر پس از جنگ جهانی دوم معرفی میکنند. کارگردانی که گویی سینما را نفس میکشد و به نوعی نماد سینمای معاصر شناخته میشود. او به خوبی دو وجهی هنری و سرگرم کننده سینما را با هم آمیخته و آثاری جذاب و ماندگار خلق کرده است. کارگردان تاثیرگذاری که به همه جوایز معتبر سینمایی دست یافته و پرچم دار نامزدی اسکار در میان کارگردانان دیگر است، اما تنها یک جایزه اسکار کارگردانی را برای فیلم «رفتگان» به دست آورد.
او در بیش از پنج دهه فعالیت در عرصه سینما، نه تنها فیلم بد نساخته، بلکه همواره آثارش مورد تحسین و تمجید توامان تماشگران و منتقدان واقع شده است. تعدادی از آثار او از جمله فیلمهای برتر تاریخ سینما به شمار میرود. عناوین زیر تنها بخشی از بهترین فیلمهای این کارگردان شهیر تاریخ سینماست:
- راننده تاکسی
- گاو خشمگین
- رفقای خوب
- گرگ وال استریت
- جزیره شاتر
- هوگو
- هوانورد
- دار و دسته نیویورکی
۴. ریدلی اسکات (Ridley Scott)
ریدلی اسکات، کارگردانی با متنوعترین آثار تولیده شده است. تقریبا در همهی ژانرها طبع آزمایی کرده و هنوز هم نمیدانیم فیلم بعدی اش میتواند یک درامای کمدی باشد یا یک اکشن حماسی و یا یک اثر فانتزی و علمی تخیلی؟! ماهیت وجودی این کارگردان تنوع طلب سینما، شاهکارهایی را بوجود آورده که توجه مخاطبین را در هر حوزهای به خود معطوف میکند؛ اما اگر قرار باشد به یک موضوع خاص در سینمای اسکات بپردازیم، قطعا او یکی از بزرگترین کارگردانان ژانر علمی تخیلی است.
«بیگانه» دومین ساختهی این کارگردان بریتانیایی، یک فیلم علمی تخیلی ترسناک بود که هم اینک در فهرست ۲۵۰ فیلم برتر تاریخ سینما خودنمایی میکند. او تا به امروز سه نامزدی بهترین کارگردانی جوایز اسکار و چهار نامزدی گلدن گلوب را با همین عنوان در کارنامه خود ثبت کرده است. از دیگر آثار برتر او به این موارد میتوان اشاره کرد:
- مریخی
- گلادیاتور
- هانیبال
- تلما و لوئیز
- گنگستر آمریکایی
- سقوط شاهین سیاه
- بلید رانر
۵.تیم برتون (Tim Burton)
در میان کارگردانهای بزرگ دنیا، «تیم برتون» در فانتزی سازی حرف اول را میزند. این کارگردان صاحب سبک و خلاق آمریکایی، بیشتر بواسطه تخیل حاکم بر فیلمها و انیمیشن هایش و طراحی کاراکترهای خاص و فضاهای سرد و تاریک، متفاوت و محبوب شناخته میشود. از این روی داستان پردازی و خلق محتوای ناب، انتظاری نیست که به طور کامل در سینمای برتون برآورده شود؛ اما شگفتی که او با آثارش خلق میکند همواره ذهن مخاطب را تا مدتها به خود مشغول کرده و شخصیتهای عجیب و غریبش از معدود کاراکترهای سینمایی هستند که در عین عجیب یا ترسناک بودن، دلنشین و دوست داشتنی اند.
برتون از جمله افرادی است که فارغ از دیدگاه و قضاوت دیگران، فیلم شخصی خود را رویاپردازانه به روی پرده میبرد و رویاهای زیبایی هم برای مخاطبینش میسازد. نامزدی نخل طلای جشنواره کن، دو جایزه اسکار، یک جایزه گلدن گلوب و سه جایزه بفتا بخشی از دستاوردهای سینمایی او در طی بیش از سی سال فعالیت هنری است. از مهمترین و مشهورترین فیلمهای تیم برتون میتوان از این عناوین نام برد:
- ادوارد دست قیچی
- سوئینی تاد
- اسلیپی هالو
- چارلی و کارخانه شکلات سازی
- عروس مرده
- کابوس قبل از کریسمس
- بتمن
- اِد وود
۶. کریستوفر نولان (Christopher Nolan)
کریستوفر نولان بی تردید یکی از اتفاقات خوشایند سینمای قرن بیست و یک است. کسی که به قول خودش، آمادگی انجام همه کارهای فیلمش را به تنهایی دارد و در عمل هم ثابت کرده که این چنین است. نبوغ، تسلط و توجه نولان در خلق اثری در خور تامل -حتی در فیلمهای گیشه پسند- تاثیر بسیاری بر ماهیت این فیلمها گذاشته و به عقیده بسیاری از منتقدین، سینمای آینده متاثر از نگاه و دیدگاه هنری او تغییرات مثبت چشم گیری را تجربه خواهد کرد.
فیلمنامهی قوی و متفاوت و غیر خطی، شخصیت پردازیهای عمیق و باورپذیر و درون مایهی پیچیدهی روان شناختی و فلسفی، آثار این کارگردان مولف صاحب سبک را از دیگران متمایز میکند. او یکی از مهمترین کارگردانان این عصر است که تا به حال پنج بار نامزد جایزه اسکار شده و هفت فیلم از میان ده فیلم بلند منتشر شده اش در لیست بهترین فیلمهای تاریخ سینما قرار دارند. این هفت فیلم برتر به ترتیب رتبه در فهرست، از این قرارند:
- شوالیه تاریکی
- تلقین
- میان ستاره ای
- پرستیژ
- یادگاری
- شوالیه تاریکی برمیخیزد
- بتمن آغاز میکند
۷.جیمز کامرون (James Cameron)
جیمز کامرون از مهمترین و تاثیرگذارترین کارگردانان سینماست که علم و هنر و نبوغش در جلوههای ویژه همواره مورد تحسین قرار گرفته است. جاه طلبیهای فنی و تکنیکی و هنری او به خصوص در ساخت فیلمهای علمی تخیلی، یک انقلاب صنعتی در سینما بوجود آورد و راه را برای دیگر همکارانش در این حیطه هموار کرد.
دو اثر این کارگردان بزرگ و صاحب سبک کانادایی (آواتار و تایتانیک) عنوان پرفروشترین فیلمهای تاریخ سینما را به خود اختصاص داده اند. او تا به حال سه بار برنده جایزه اسکار شده که یک مرتبه اش برای بهترین کارگردانی بود. دو جایزه گلدن گلوب بهترین کارگردانی را هم در کارنامه خود دارد. از بهترین فیلمهای جیمز کامرون به این موارد میتوان اشاره کرد:
- آواتار
- تایتانیک
- ترمیناتور
- بیگانه ها
- ورطه
- دروغهای حقیقی
۸.کوئنتین تارانتینو (Quentin Tarantino)
تارانتیونوی صاحب سبک و خاص، خالق بخشی از خوش ساختترین آثار سینمایی معاصر است. فیلمهای او ترکیبی از خشونت، جنون و کمدی را یکجا دارد. بی جهت نیست که به تارانتینو لقب دیوانهی جهان سینما را میدهند، جنون سینما به واقع در رگهای او جاریست.
او خود معتقد است “پیش از اینکه یک فیلم ساز باشد یک خوره فیلم است.” ساختار روایی غیر خطی، شخصیت پردازی دقیق، فضای خشونت بار و دیالوگهای طنازانه، مشخصههای اصلی آثار این کارگردان مولف و مستعد و تاثیرگذار سینماست. کارگردانی که در آخرین کنفرانس مطبوعاتی اش عنوان داشت که با ساخت دهمین اثرش، واگن قطار فیلم هایش را به نقطه پایان خواهد رساند.
او تاکنون برنده دو جایزه اسکار و برنده نخل طلای جشنواره کن برای بهترین کارگردانی شده است. این اسامی نمونهای از آثار این نابغهی افراطی سینماست:
- داستان عامه پسند
- سگهای انباری
- جانگوی رهاشده
- حرامزادههای لعنتی
- بیل را بکش
- هشت نفرت انگیز
- روزی روزگاری در هالیوود
۹.دیوید فینچر (David Fincher)
لقب کارگردان وسواسی و کمال گرا برای «دیوید فینچر» شاید بهترین تعریف از سینمای خاص او باشد. فینچر هم از معدود فیلمسازانی است که هیچ فیلم بدی در بین آثار محدودش، وجود ندارد. سردی و تاریکی حاکم بر فضای کارهای او و خلق آثاری معناگرا و ترسناک و تعلیقی، لقب هیچکاک سینمای معاصر را برایش به همراه آورده است.
فضاسازیهای فوق العاده، فیلم برداری نما به نما، پیچیدگیهای رازآلود محتوایی، توجه به ابعاد روانشناسی و جامعه شناسی و البته اختتامیه ناخوشایند از جمله مواردی هستند که سینمای این کارگردان مدرنِ صاحب سبک را متمایز میکند.
دو نامزدی اسکار بهترین کارگردانی، نامزدی نخل طلای جشنواره کن، یک جایزه گلدن گلوب و یک بفتای بهترین کارگردانی بخشی از افتخارات کارنامهی دیوید فینچر است. و این فیلمها بخشی از بهترینها از میان ده فیلم بلند اوست:
- شبکه اجتماعی
- دختر گمشده
- زودیاک
- بازی
- هفت
- باشگاه مبارزه
- سرگذشت عجیب بنجامین باتن
پیشنهاد میکنیم مطالب زیر را نیز در ستاره مطالعه کنید:
- بهترین فیلمهای دیوید فینچر طبق رتبه بندی IMDB
- بهترین فیلم های کریستوفر نولان از نگاه مخاطبان IMDB
- بهترین فیلمهای وودی آلن بر اساس دیدگاه مخاطبان سایت IMDB
۱۰.الخاندرو گونسالس اینیاریتو (Alejandro González Iñárritu)
اینیاریتو اولین فیلمنامه نویس و کارگردان مکزیکی تباری است که برنده فستیوال کن و نامزد جایزه اسکار شده و سومین کارگردانی است که دو سال متوالی، عنوان بهترین کارگردان جوایز اسکار را بدست آورد.
در معرفی این کارگردان برتر قرن ۲۱ همین بس که با وجود تعداد کم فیلم هایش، همواره به خلق یک شاهکار رسیده است. اینیاریتو در شش فیلم بلندی که تاکنون ساخته، چهار جایزه اسکار، دو جایزه گلدن گلوب و سه جایزه بفتا را از آن خود کرده است. فیلمهای او به ترتیب سال انتشار عبارتند از:
- عشق سگی
- ۲۱ گرم
- بابل
- زیبا
- بردمن
- بازگشته
سخن آخر
انتخاب ده تن از میان انبوه کارگردانان بزرگ سینمای جهان قطعا کار آسانی نیست. این تعداد تنها بخش کوچکی از هنرمندانی هستند که امضای خود را در گوشهای از پرده نقرهای ثبت کردهاند. نامهایی چون «دیوید لینچ» «پل توماس اندرسن» «پیتر جکسون» «برادران کوئن» «آلفونسو کوارون» «دارن آرونوفسکی» «ران هاوارد» «هایائو میازاکی» «وس اندرسن» «کاترین بیگلو» و بسیاری دیگر هم میتوانستند در ادامه این فهرست حضور داشته باشند.
در میان کارگردانان ایرانی هم «عباس کیارستمی» و «اصغر فرهادی» دو نام آشنا در جشنوارههای معتبر جهانی اند که آثارشان همواره مورد توجه قرار گرفته است.
نکته حائز اهمیتی که در فهرست بزرگترین فیلمسازان سینما وجود دارد این است که کارگردان مولف و صاحب سبک قرار نیست الزاما فیلمنامه نویس خوبی هم باشد، هرچند اکثر کارگردانان برتر فیلمنامه نویسان خوبی هم هستند. برای درک بیشتر تفاوت این دو عنوان، مطلب کارگردان یا فیلمنامه نویس، دو شغل مجزا میتواند به شما کمک کند.
در پایان لطفا برایمان بگویید؛ شما اگر بخواهید اسامی دیگری به این فهرست اضافه کنید، از چه اشخاصی نام خواهید برد؟! و کدامیک از کارگردان یا کارگردانان محبوب تان در این لیست وجود دارند؟!
یه نفر
قابل توجه دوستان عزیز اون بالا نوشته بهترین کارگردان های حال حاضر بنابراین هیچکاک برگمان و… در لیست جایی ندارند
ف
بیشتر لیست کارگردان های معاصر هست(به غیر از وودی آلن)
امیر
عجیبه که هیچ اسمی از الفرد هیچکاک و جناب کیشلوفسکی نیاوردین 🤐🤌
Alireza
سلام با تشکر فهرست خوبی بود، دوستانی که میگند جیمز کامرون توی ده تا نباید باشه صرفا جهت اطلاع شون الان 4 فیلم پرفروش دنیا سه تاش از جیمز کامرون هست اواتار 1 و 2 و تایتانیک، من خودم نولان رو بخاطر سبک خاصش از همه بیشتر دوست دارم بعدش اسکورسیزی و بعدشم دیوید فینچر که همه فیلم هاشون عالی هست، تارانتینو هم فیلم هاش خوبه مخصوصا فیلم مافیایی هشت نفرت انگیز، در کل با این که پیتر جکسون فیلم های زیادی نساخته ولی من خیلی دوسش دارم، چرا که بهترین سه گانه تاریخ سینما ارباب حلقه ها رو ساخت ازش ممنونم امیدوارم با سیلماریلیون به دنیای میانه دوباره برگرده، ارادت
ف
شما درست میگین ولی باید کارگردان های کلاسیک هم در نظر گرفت
Alireza
واقعا پیتر جکسون توی ده باید باشه با شاهکارش در ارباب حلقه ها حداقل 6 تا فیلم خوب داره، و من عاشق نولان اسکورسیزی و فینیچر هستم
سعید
بدون تعصب ملیتی و با اون امکانات محدوی که داشته جای کیارستمی تو لیست خالیه
کاوه
جیمز کامرون اخه کجا کارگردان مطرحیه؟
Ali
عالی همشون خیلی خوب و سخته انتخاب کردن
فرزاد
با سلام:
تشکر برای معرفی این کارگردانان بزرگ سینما؛به نظر من وقتی هم کارگردان باشی هم فیلمنامه نویس فیلم کاملا توی دست قرار میگیره و عالی میشه و اگر کارگردان فیلم نامه نویس خودش نباشه باید حتملا رابطه بسیار صمیمانه و عمیقی با فیلمنامه نویس داشته باشه تا بتونه فیلم بسیار عالی بسازه. و در آخر ممنونم نام خالق آرنولد هم بود آقای جیمز کامرون هنوز که هنوزه سرگرمم با ترمیناتور دو و سه.با سپاس فراوان
Rezoo
کامرون احمق بجز یکی دو تا فیلم خوب
اسپیلبرگ سفارشی ساز
نولان بدون فرم و تکنیک
ایناریتو و برتون؟
تو این لیست دوتا فیلمساز خوب پیدا میشه یکی مارتین اسکورسیزی یکی هم آقای اسکات
که جفت اینا هم تو لیست ۱۰ فیلمساز برتر معاصر جایی ندارن
Sahar
چی؟نولان بدون فرم و تکنیک؟ فیلم سازی و اهمیت نولان به شعور بیننده رو توی اکثر فیلم هاش میتونی ببینی چون سناریو آبکی نداره.
Soheil
هایایو میازاکی هم شاید
سید اکبر بنی جمالی
نام استیون دالدری هم می تواند در بین کارگردان های بزرگ قرار گیرد.