اعمال ماه صفر؛ اعمال مشترک و اعمال روزهای خاص این ماه

ماه صفر اعمال و آداب مذهبی گوناگونی دارد؛ از دعای مخصوص ماه صفر تا زیارت اربعین، همه اعمالی هستند که شایسته‌ است مسلمانان برای نزدیک شدن به خداوند در این ماه انجام دهند. در این مقاله به معرفی مهم‌ترین اعمال ماه صفر که به‌طور مشترک در روزهای مختلف آن قابل انجام است، خواهیم پرداخت.

 

اعمال مشترک ماه صفر

اعمال ماه صفر، شامل دعا، نماز، ذکر و آدابی نظیر پیاده روی اربعین است. در این قسمت از مقاله، بصورت دسته‌بندی شده، به معرفی اعمال ماه صفر می‌پردازیم.

۱. قرائت قرآن در ماه صفر

از جمله اعمال ماه صفر، هفت مرتبه قرائت سوره حمد است. برخی از بزرگان، این عمل را برای هر هفته از ماه صفر سفارش کرده‌اند.

 

۲. روزه در ماه صفر

روزه گرفتن در ماه صفر، اجر و ثواب مخصوص به خود را دارد. از مرحوم علامه مجلسی در کتاب “زادالمعاد” نقل شده که می‌گویند در ماه صفر، این سه روز را روزه بگیرید:

• پنج‌شنبه اول ماه؛
• پنج‌شنبه آخر ماه؛
• چهارشنبه اول در دهه دوم ماه.

 

۳. دعا برای بدشگونی ماه صفر

مشهور است که پیامبر (ص) در آغاز ماه صفر به اصحاب خود می‌گفتند که اگر کسی مژده پایان ماه صفر را به من بدهد، من مژده بهشت را به وی خواهم داد. ماه صفر در باور بزرگان صدر اسلام، ماهی شوم و بدشگون بوده‌است. به سبب این مسئله، بزرگان دین همواره توصیه کرده‌اند که صدقه ماه صفر را فراموش نکنید و برای ایمنی از بلا، هر روز ده مرتبه دعای زیر را بخوانید:

یا شَدیدَ الْقُوی وَ یا شَدیدَ الْمِحالِ یا عَزیزُ یا عَزیزُ یا عَزیزُ
ای سخت‌نیرو و‌ ای سختگیر!‌ ای عزیز،‌ ای عزیز،‌ ای عزیز!

ذَلَّتْ بِعَظَمَتِک جَمیعُ خَلْقِک فَاکفِنی شَرَّ خَلْقِک یا مُحْسِنُ یا مُجْمِلُ
 خوارند از بزرگی ات همه خلقت. پس کفایت کن از من شر خلق خودت را،‌ ای احسان‌بخش!‌ای نیکوکار!‌

یا مُنْعِمُ یا مُفْضِلُ یا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ سُبْحانَک
ای نعمت‌بخش!‌ ای عطا دِه!‌ ای که معبودی جز تو نیست! منزهی تو! 

اِنّی کنْتُ مِنَ الظَّالِمینَ
به راستی من از ظالمانم.

فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَنَجَّیناهُ مِنَ الْغَمِّ وَکذلِک
 اجابت کردیم برایش و نجاتش دادیم از غم

نُنْجِی الْمُؤْمِنینَ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِهِ الطَّیبینَ الطَّاهِرینَ!‌
 و همچنین نجات دهیم مؤمنان را، و رحمت کند خدا بر محمد و آل پاک و پاکیزه اش!

 

 

اعمال ماه صفر در روزهای خاص

۱. رویت هلال ماه صفر

در زمان رصد کردن هلال ماه صفر مناسب است که اذکار زیر خوانده شود:

• اللّهُ اَکْبَر: سه مرتبه
• لا إلهَ الَّا الْلّه: سه مرتبه

سپس بگو:

«اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذی أذْهَبَ شَهْرَ محرم وَ جاءَ به شهرِ صفر.»

 

۲. اعمال روز اول ماه صفر

در شب اول ماه

• دو رکعت نماز بجا آورید. در هر رکعت سوره حمد و سوره انعام را قرائت کنید.
• سپس از خداوند بخواهید که ترس‌ها و بدبینی‌ها را از شما دور کند.

در روز اول ماه

• نماز اول ماه را که دو رکعت است، بجا آورید.
• در رکعت اول پس از قرائت سوره حمد، سی مرتبه سوره توحید را بخوانید
• در رکعت دوم پس از قرائت سوره حمد، سی مرتبه سوره قدر را بخوانید
• سپس مقداری پول در راه خداوند صدقه دهید.

 

۳. اعمال روز سوم ماه صفر

در روز سوم ماه

• ابتدا نمازی بجا آورید.
• در رکعت اول سوره حمد و سوره فتح و در رکعت دوم سوره حمد و سوره اخلاص را قرائت کنید.
• پس از نماز صد مرتبه صلوات بر محمد و آل محمد بفرستید.

سپس صد مرتبه بگویید:

«اَللَّهُمَّ الْعَنْ آلَ اَبی سُفْیانَ»

• صد مرتبه استغفار کنید و از خداوند طلب آمرزش کنید.

 

۴. اعمال روز بیستم ماه صفر

امام حسن عسکری در حدیثی می‌فرمایند: خواندن دعای اربعین، از نشانه‌های مومنان است. در روز بیستم ماه صفر، زیارت اربعین را فراموش نکنید. برای خواندن این دعا به صفحه «زیارت اربعین» به همراه متن کامل به فایل صوتی مراجعه کنید.

 

۵. اعمال روز بیست و هشتم ماه صفر

رحلت پیامبر گرامی اسلام، در این روز اتفاق افتاده‌است. مسلمانان سرتاسر جهان، روز بیست‌وهشتم صفر را به عزاداری و سوگواری می‌گذرانند. شما نیز از این عزاداری غافل نشوید.

 

 

وقایع ماه صفر

ماه صفر، دومین ماه در سال‌شمار اسلامی (هجری قمری) به شمار می‌آید. این ماه پس از ماه محرم می‌آید و یکی از مهم‌ترین مناسبت‌های آن، اربعین حسینی و پیاده‌روی زائران امام حسین به سمت کربلا است. دیگر اتفاقات تاریخی این ماه، این موارد هستند:

• آغاز جنگ صفین
• ولادت امام باقر (ع) در روز سوم
• ولادت امام موسی کاظم (ع) در روز هفتم
• اربعین حسینی و انتقال اسرا از کربلا به کوفه در روز بیستم
• رحلت پیامبر گرامی اسلام (ص) در روز بیست و هشتم
• شهادت امام حسن مجتبی (ع) در روز بیست و هشتم
• شهادت امام رضا (ع) در روز سی‌ام (بنا به قولی)

 

سخن آخر

ماه صفر یکی از ماه‌های بسیار مهم برای شیعیان به شمار می‌رود. از ولادت امام باقر تا رحلت پیامبر (ص)، همه در ماه صفر اتفاق افتاده‌ است. اعمال این ماه، اعم از دعا و نماز و روزه است که در برخی از روز‌های این ماه باید انجام شود.

از دیگر مناسبات ماه صفر که با اعمال ویژه‌ای همراه است، می‌توان به اربعین حسینی اشاره کرد. در پایان، پیشنهاد می‌کنیم دعای ماه صفر برای دفع بلا و گرفتاری را نیز در این ماه بخوانید. شما چه اعمال دیگری را برای ماه صفر پیشنهاد می‌کنید؟ از طریق قسمت “نظرات و پرسش‌ها” پیشنهادات خود را با ما به اشتراک بگذارید.