۳۰ شهریور؛ روز جهانی آلزایمر

ستاره | سرویس عمومی – روز جهانی آلزایمر همه ساله روز ۲۱ سپتامبر (۳۱ شهریور) به مناسبت روز جهانی آلزایمر در دنیا مراسم و همایش‌های مختلفی برگزار می‌شود. شعار سال ۲۰۰۸ (No time to lose) بود، به این معنی که زمانی برای تلف کردن نداریم.

 

روز جهانی آلزایمر
تاریخ	۲۱ سپتامبر مصادف با ۳۰ شهریور ماه
علت نامگذاری	تجلیل از آلویز آلزایمر پزشک آلمانی در کشف و ارائه تعریفی علمی از بیماری آلزایمر

 

 

تاریخچه روز جهانی آلزایمر

در سال ۱۹۰۱، روان‌شناس و عصب‌شناس آلمانی «آلویز آلزایمر» اولین مورد این بیماری را کشف و در مورد آن نوشت، که بعدها به بیماری آلزایمر معروف شد. بیمار یک زن ۵۰ ساله بود به اسم «آگوست دتر». آلویز آلزایمر این زن را از زمان بستری شدنش در آسایشگاهی در شهر فرانکفورت تا زمان مرگ او در سال ۱۹۰۶ همراهی کرد.

 

تعریفی از آلزایمر

بیماری آلزایمر (به انگلیسی: Alzheimer’s disease) یا بیماری فراموشی که به اختصار آلزایمر خوانده می‌شود، یک نوع اختلال عملکرد مغزی است که بتدریج توانایی‌های ذهنی بیمار تحلیل می‌رود. بارزترین نوع از انواع مختلف زوال عقل اختلال حافظه‌است. اختلال حافظه معمولاً بتدریج ایجاد شده و پیشرفت می‌کند. در ابتدا اختلال حافظه به وقایع و آموخته‌های اخیر محدود می‌شود ولی بتدریج خاطرات قدیمی هم آسیب می‌بینند. بیمار پاسخ سئوالی را که چند لحظه قبل پرسیده‌است فراموش می‌کند و مجدداً همان سؤال را می‌پرسد. بیمار وسایلش را گم می‌کند و نمی‌داند کجا گذاشته‌است. در خرید و پرداخت پول دچار مشکل می‌شود و نمی‌تواند حساب دارائیش را نگه دارد. بتدریج در شناخت دوستان و آشنایان و نام بردن اسامی آنها نیز مشکل ایجاد می‌شود. کم‌کم مشکل مسیر یابی پیدا شده و اگر تنها از منزل بیرون برود ممکن است گم شود. در موارد شدیدتر حتی در تشخیص اتاق خواب، آشپزخانه، دستشویی و حمام در منزل خودش هم مشکل پیدا می‌کند. بروز اختلال در حافظه و روند تفکر سبب آسیب عملکردهای اجتماعی و شخصی بیمار شده و در نتیجه ممکن است سبب افسردگی، عصبانیت و پرخاشگری بیمار شود.

یکی از مشکلات زوال عقل بروز توهم و هذیان است. مثلاً بیمار فکر کند همسرش به وی خیانت کرده‌است و یا همسایگان و پرستارش قصد آسیب رساندن و توطئه علیه وی را دارند. بیمار ممکن است به فرزندانش بدبین شود. گاهی اوقات بیمار افرادی را مثلاً والدین فوت شده یا اقوام را که نیستند و حضور ندارند می‌بینند.

 

 

در موارد شدید بیمار برای انجام کارهای اولیه شخصی نیاز به کمک پیدا می‌کند و ممکن است توانایی کنترل ادرار و مدفوع را هم از دست دهد. بیمار دچار زوال عقل ممکن است در تکلم و یافتن کلمات مناسب مشکل پیدا کند و در نتیجه کم حرف و گوشه گیر شود. در موارد پیشرفته تر بیمار آگاهیش را نسبت به بیماری از دست داده و نمی‌داند دچار ناتوانی در انجام برخی کارها است و ممکن است کارهای خطر ساز انجام دهد. بتدریج ممکن است توانایی حرکتی بیمار هم دستخوش آسیب شده و مکرراً تعادلش را از دست داده زمین بخورد.

آلزایمر رایج‌ترین شکل زوال عقل است. علائم این بیماری با از دست دادن قدرت حفظ اطلاعات بخصوص حافظهٔ موقت در دوران پیری آغاز شده و به‌تدریج با از دست دادن قدرت تشخیص زمان، افسردگی، از دست دادن قدرت تکلم، گوشه‌گیری و سرانجام مرگ در اثر ناراحتی‌های تنفسی به پایان می‌رسد. مرگ پس از پنج تا ده سال از بروز علائم اتفاق می‌افتد؛ اما بیماری حدود بیست سال قبل از ظهور علائم آغاز شده‌است. این بیماری با از دست رفتن سیناپسهای نورونها در برخی مناطق مغز، یک‌روزه شدن سلول‌های مغز در مناطق مختلف سیستم عصبی، ایجاد ساختارهای پروتئینی کروی شکلی به نام پلاک‌های پیری (SP) در خارج نورون‌های برخی مناطق مغز و ساختارهای پروتئینی رشته‌های به نام NFT در جسم سلولی نورون‌ها، مشخص می‌شود.

این بیماری علاج‌ناپذیر را اولین‌بار روانپزشک آلمانی به نام آلویز آلزایمر در سال ۱۹۰۶ میلادی معرفی کرد. غالباً این بیماری در افراد بالای ۶۵سال بروز پیدا می‌کند؛ گر چه آلزایمر زودرس (با شیوع کمتر) ممکن است زودتر از این سن رخ دهد. در سال ۲۰۰۶ میلادی ۲۶٫۶ میلیون نفر در جهان به این بیماری مبتلا بودند و پیش‌بینی می‌شود که در سال ۲۰۵۰ میلادی از هر ۸۵ نفر یک مبتلا به آلزایمر وجود داشته باشد. 

پنج درصد از جمعیت ۶۵ ساله و بالاتر به بیماری آلزایمر متوسط تا شدید مبتلا هستند و این در حالیست که ۱۰ تا ۱۵ درصد سالمندان در همین گروه سنی از بیماری آلزایمر خفیف رنج می‌برند.

 

 

دلیل به وجود آمدن آلزایمر

دلیل اصلی ایجاد آلزایمر خواب است، شاید سوال پیش بیاید چرا ؟ رویا دیدن یکی از بهترین روش ها برای از دست ندادن حافظه است، اغلب برای شما سوال پیش می‌آید چرا رویا هایمان را پس از بیداری فراموش می کنیم ؟ جواب این است تا خاطرات و حافظه اصلی مان با مشکل مواجه نشود ؛ شما در نظر بگیرید اگر تمام خواب ها به عنوان خاطره در حافظه‌مان ذخیره شوند ما دچار اختلال در برگزیدن واقعیت ها می شویم. حال انسان ها در دوره ی جوانی حافظه منعطف تری دارند و رویا های بیشتری می بینند هرچند همین هم بین افراد فرق می کند و با افزایش سن به دلیل زوال عقل، رویا بینی کم می شود. انسان ها تا قبل از دوره ی میانسالی فرصت دارند از این رویا استفاده کنند، ساختار کلی مغز افراد یکی است اما خاطرات ذخیره شده فرق میکند پس کیفیت فراموشی هم در افراد مختلف فرق خواهد کرد.

اما از نظر عرفا و راهبان شرقی خواب دروازه عبور به دنیای دیگری، رویا هایی دروغین که که با شکستن رمز آن راه ورود به دنیایی دیگر است. تا الان شده که مثلاً در فیلمی ببنید که از کلمه ی رمز شب استفاده شده باشد و فرد با گفتن رمز شب اجازه ورود بگیرید .هرچند در اینجا منظور دقیقاً یک کلمه یا جمله نیست منظور انجام دادن کاری است. این‌گونه است که می‌گویند اگر از دروازه ی خواب وارد می‌شوید باید رویای خود را در دست بگیرید و از آن خارج شوید در اصلاح به رویای آگاهانه که فرد در آن هشیار است رؤیای شفاف می‌گویند. هر چند خارج شدن از خواب کار آسانی نیست. از دلایل دیگر هم می توان به ضربه های محکم به سر نام برد.

از جمله علائم آلزایمر، می توان موارد زیر اشاره کرد:

• اختلال در حافظه کوتاه مدت
• اختلال در انجام کارهای روزانه
• سردرگمی در زمان و مکان
• کاهش قدرت تصمیم گیری و قضاوت
• تغییر رفتار
• مشکل در تکلم و برقراری ارتباط
• تغییرات شخصیتی
• جابجا گذاشتن اشیا
• بی انگیزگی

 

هدف از روز جهانی آلزایمر

از آنجایی که ۲۱ سپتامبر مصادف با ۳۰ شهریور ماه به عنوان سالروز جهانی آلزایمر منظور شده است. امید است بتوانیم با ارتقا دانش افراد در راستای پیشگیری از آلزایمر و آگاهی از علائم ونشانه‌های آن قدم‌های مؤثر برداریم. این روز به منظور تجلیل از زحمات چندین ساله الویس آلزایمر، روانپزشک آلمانی در ارائه تعریف علمی از این بیماری و همچنین بالا بردن آگاهی عمومی و حمایت از بیماران مبتلا به فراموشی، برگزار می شود. در این روز تلاش می شود با اطلاع رسانی در مورد بیماری آلزایمر و شیوع آن، توجه مسئولان به مشکلات افراد مبتلا جلب شود و زمینه برای ایجاد امکانات مناسب و سرمایه گذاری درارتباط با این بیماری فراهم گردد.