نویسنده: نوید اسحاقیان
بروزرسانی: ۱۰ آذر ۱۴۰۰
ستاره | سرویس مذهبی – برگزاری مراسم عقد و عروسی در محرم و صفر چه حکمی دارد؟ دو ماه قمری محرم و صفر که به‌ترتیب تاریخ شهادت امام حسین (ع) و یاران باوفایشان در کربلا و ایام رحلت پیامبر اکرم (ص)، شهادت امام حسن (ع) وشهادت امام رضا (ع) است، ماه‌های اندوه و حزن مسلمانان و به‌ویژه شیعیان است. این نوشته قصد دارد برگزاری جشن عقد و عروسی در ایام محرم و صفر را از دیدگاه مراجع تقلید بررسی کند.
تبیین کلی مسئله به بیان احادیث
آنچه مسلم است، اندوه این ماه‌ها اقتضا می‌کند که از هر عمل یا مراسمی که شادی و سرور به‌دنبال دارد، احتراما پرهیز شود. ازدواج و برگزاری مراسم‌های مربوط به ازدواج نیز شامل همین مراسم‌های شادی می‌شود که بهتر است برگزار نشود، هرچند که ازدواج در این ماه‌ها تبصره‌های خاصی دارد. اکنون برای درک بهتر مسئله، به معرفی چند حدیث در این‌باره می‌پردازیم:
۱. حدیث امام رضا (ع) درباره ماه محرم
امام رضا (ع) می‌فرماید: از دنبال حوائج دنیوی رفتن در این ماه بپرهیزید که خدا حوائج شما را در دنیا و آخرت بر آورده می کند و در روز عاشورا اندوهگین باشید تا در روز قیامت شاد باشید.
۲. حدیث امام صادق (ع) درباره غم و اندوه شیعیان
تبیین دو حدیث
همانطور که در دو حدیث بالا اشاره شده‌است، شیعه واقعی کسی است که در ایام مصیبت و اندوه ائمه‌اطهار غمگین بوده و در ایام شادمانی و فرح آن‌ها شادی کند. همچنین اگرچه تمام روز‌ها و ماه‌های سال متعلق به خدا بوده و آنچه را که مباح است می‌توان انجام داد، اما در برخی روز‌ها و برخی ماه‌ها فضیلت‌هایی وجود دارد که در دیگر ماه‌ها و روز‌ها اینگونه نیست.
به طور مثال ماه رجب ماه با فضیلتی است و در همان ماه روز ۲۷ رجب که عید بعثت پیامبر است فضایل چندین برابری نسبت به دیگر روز‌ها دارد. فضیلت‌مند بودن برخی روز‌ها موجب مستحب شدن برخی اعمال مباح و گاهی حرام شدن برخی مثل روزه گرفتن در روز عید فطر می‌شود.
ازدواج در ماه محرم و صفر مطابق با کلام ائمه (ع)
وجوب ازدواج برای پیشگیری از گناه
به این نکته توجه داشته باشید که اگر تاخیر در ازدواج موجب به گناه افتادن زوج بشود، ازدواج آن‌ها واجب است و حتما باید در همین دو ماه صیغه‌ی محرمیت جاری بشود. پس از جاری شدن صیغه محرمیت، زوجین می‌توانند سایر مراسم‌های ازدواج را بعد از ماه محرم انجام دهند. مراجع تقلید نیز، انجام دادن صیغه ازدواج در ماه محرم را حرام نمی‌دانند و بیشتر آن‌ها تاکید خود را بر برگزاری جشن‌های عقد و عروسی گذاشته‌اند.
حکم برگزاری مراسم عقد و عروسی در ماه محرم
در این قسمت از مقاله، به معرفی نظر برخی از معروف‌ترین مراجع تقلید، درباره حکم برگزاری مراسم عقد و عروسی در ماه محرم و صفر می‌پردازیم:
۱. آیت‌الله خامنه‌ای
پرسش: حکم برگزاری مراسم عقد و عروسی در ایام محرم و صفر و دیگر ایام عزاداری ائمه (ع) چیست؟
پاسخ: مجرد انجام عقد در ایام عزاداری فی‌نفسه منعی ندارد، ولی برگزاری مجالس جشن و انجام کار‌هایی که موجب هتک و بی‌حرمتی گردد، در خصوص ایام عزا جایز نبوده و حرام است.
۲. آیت‌الله مکارم شیرازی
پرسش اول: آیا در ماه محرّم و صفر شادى کردن حرام و عزادارى واجب است؟
پاسخ: بهتر است دهه عاشورا و دهه اربعین به عزادارى بپردازند و در بقیّه آزادند؛ هر چند متعارف میان مردم این است که مراسم جشن عقد و عروسى را در تمام محرّم و صفر به عنوان احترام ترک کنند.
پرسش دوم: از نظر شرعى و قانونى حکم ازدواج دایم و موقّت در ماه هاى محرّم و صفر چیست؟
پاسخ: اشکالى ندارد.
۳. آیت‌الله سیستانی
پرسش: آیا ازدواج در ماه محرم یا در ماه صفر جایز است؟
پاسخ: اگر در این کار هتک [حرمت]باشد؛ حرام است.
۴. آیت‌الله شبیری زنجانی
پرسش: انجام مراسم جشن عروسی یا تولد در ماه محرم و صفر چه حکمی دارد؟
پاسخ: تصور کنید یکی از عزیزان شما بر اثر حادثه‌ای فوت کرده و همه فامیل را تحت تاثیر عزای خود قرار داده است؛ در چنین وضعیتی، آیا شما به عنوان یکی از وابستگان آن مرحوم، برگزاری تولد یا عروسی خود را اندکی به عقب می‌اندازید یا در همان هنگام برگزار می‌کنید؟ مطمئنا به عقب می‌اندازید. ائمه علیهم السلام نیز جزو عزیزان ما هستند. البته به این مسئله نیز توجه داشته باشید که اگر عرفاً مصداق هتک اهل بیت (علیهم السلام) باشد، جایز نیست. در غیر این صورت نیز شایسته است از انجام این گونه مراسم در ایام عزا و حزن اهل بیت علیهم السلام اجتناب شود.
سخن آخر
مسلمان و شیعه واقعی کسی‌ست که در ایام غم ائمه‌اطهار غمگین بوده و در ایام شادی آن‌ها شادمان باشد. محرم و صفر ماه‌های اندوه و مصیبت ائمه‌اطهار بوده و شیعیان باید حتی‌الامکان از انجام اعمالی که لازمه‌اش شادی و سرور است خودداری کنند. در نظر اسلام و مراجع‌تقلید، ازدواج و مراسم عقد و عروسی اگر موجب معصیت و هتک حرمت نشود جایز است، اما برکتی در پی ندارد. محرم احکام گاها پیچیده‌ای به خصوص در موضوع عزاداری دارد و هروله کردن یکی از آنهاست.
بر این اساس پیشنهاد می‌کنیم حکم هروله کردن در عزاداری براساس دیدگاه ۶ مرجع تقلید را نیز مطالعه کنید. همچنین شما می‌توانید سوالات و دیدگاه‌های خود را با ما و دیگر مخاطبان سایت ستاره، به اشتراک بگذارید.
