متن شعر باز این چه شورش است، متن کامل شعر و فایل صوتی

گزافه نیست اگر بگوییم که برخی شعرا، عمده یا حتی تمام شهرت خود را مدیون شعرهای عاشورایی و شعر زیبا در مدح امام حسین خود هستند. محتشم کاشانی از جمله‌ این شعرای دلسوخته است که هنوز هم با خواندن شعر محرم معروف او، با آن مطلع بی‌نظیر که «باز این چه شورش است که در خلق عالم است…» آه از نهاد دلدادگان امام حسین (ع) برمی‌خیزد.

در این مطلب متن شعر باز این چه شورش است و مختصری از زندگینامه این شاعر والامقام آورده شده‌است. پیش از خواندن این شعر به شما پیشنهاد می‌کنیم اگر علاقه‌مند به اشعار حسینی و عاشورایی هستید، مجموعه تک بیتی امام حسین (ع) و شعر عاشورایی را نیز مطالعه کنید.

 

فایل صوتی باز این چه شورش است

 

باز این چه شورش است؛ که در خلقِ عالم است؟
باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است؟
سرهای قدسیان؛ همه بر زانوی غم است
گویا عزای اشرفِ اولادِ آدم است
زینب به سر زنان؛ بهر چه میدود؟
با ناله و فغان؛ سوی که میدود؟
او را چه میشود؟
نامِ که میبرد؟

میرود کنارِ نورِ دو عینش؛ حسینش
میرود ببیند نعشِ حسینش، حسینش…
دم به دم میزند فریاد؛ وای حسینم

وای حسینم! وای حسینم! وای حسینم!

باز این چه شورش است؛ که در خلقِ عالم است؟
باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است؟
این کشته ی فتاده به هامون؛ حسین توست
وین صید دست و پا زده در خون؛ حسین توست
این ماهیِ فتاده به دریای خون؛ که هست؟
زخمِ ستاره بر تنش افزون؛ حسین توست
باز این چه شورش است؛ که در خلقِ عالم است؟
باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است؟

متن شعر باز این چه شورش است (متن کامل)

باز این چه شورش است که در خلق عالم است
باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است

باز این چه رستخیز عظیم است کز زمین
بی نفخ صور خاسته تا عرش اعظم است

این صبح تیره باز دمید از کجا کزو
کار جهان و خلق جهان جمله در هم است

گویا طلوع می‌کند از مغرب آفتاب
کاشوب در تمامی ذرات عالم است

گر خوانمش قیامت دنیا بعید نیست
این رستخیز عام که نامش محرم است

در بارگاه قدس که جای ملال نیست
سر‌های قدسیان همه بر زانوی غم است

جن و ملک بر آدمیان نوحه می‌کنند
گویا عزای اشرف اولاد آدم است

خورشید آسمان و زمین نور مشرقین
پروردهٔ کنار رسول خدا حسین

کشتی شکست خوردهٔ طوفان کربلا
در خاک و خون طپیده میدان کربلا

گر چشم روزگار بر او زار می‌گریست
خون می‌گذشت از سر ایوان کربلا

نگرفت دست دهر گلابی به غیر اشک
زآن گل که شد شکفته به بستان کربلا

از آب هم مضایقه کردند کوفیان
خوش داشتند حرمت مهمان کربلا

بودند دیو و دد همه سیراب و می‌مکید
خاتم ز قحط آب سلیمان کربلا

زان تشنگان هنوز به عیوق می‌رسد
فریاد العطش ز بیابان کربلا

آه از دمی که لشگر اعدا نکرد شرم
کردند رو به خیمهٔ سلطان کربلا

آن دم فلک بر آتش غیرت سپند شد
کز خوف خصم در حرم افغان بلند شد

کاش آن زمان سرادق گردون نگون شدی
وین خرگه بلند ستون بی‌ستون شدی

کاش آن زمان درآمدی از کوه تا به کوه
سیل سیه که روی زمین قیرگون شدی

کاش آن زمان ز آه جهان‌سوز اهل بیت
یک شعلهٔ برق خرمن گردون دون شدی

کاش آن زمان که این حرکت کرد آسمان
سیماب‌وار گوی زمین بی‌سکون شدی

کاش آن زمان که پیکر او شد درون خاک
جان جهانیان همه از تن برون شدی

کاش آن زمان که کشتی آل نبی شکست
عالم تمام غرقه دریای خون شدی

گر انتقام آن نیفتادی بروز حشر
با این عمل معاملهٔ دهر، چون شدی

آل نبی چو دست تظلم برآورند
ارکان عرش را به تلاطم درآورند

بر خوان غم چو عالمیان را صلا زدند
اول صلا به سلسلهٔ انبیا زدند

روزی که شد به نیزه سر آن بزرگوار
خورشید سر برهنه برآمد ز کوهسار

موجی به جنبش آمد و برخاست کوه کوه
ابری به بارش آمد و بگریست زار زار

گفتی تمام زلزله شد خاک مطمئن
گفتی فتاد از حرکت چرخ بی‌قرار

عرش آن زمان به لرزه درآمد که چرخ پیر
افتاد در گمان که قیامت شد آشکار

آن خیمه‌ای که گیسوی حورش طناب بود
شد سرنگون ز باد مخالف حباب‌وار

جمعی که پاس محملشان داشت جبرئیل
گشتند بی‌عماری و محمل شترسوار

با آن که سر زد آن عمل از امت نبی
روح‌الامین ز روح نبی گشت شرمسار

وانگه ز کوفه خیل الم رو به شام کرد
نوعی که عقل گفت: قیامت قیام کرد

بر حربگاه، چون ره آن کاروان فتاد
شور و نشور و واهمه را در گمان فتاد

هم بانگ نوحه غلغله در شش جهت فکند
هم گریه بر ملایک هفت آسمان فتاد

هرجا که بود آهوئی از دشت پا کشید
هرجا که بود طایری از آشیان فتاد

شد وحشتی که شور قیامت ز یاد رفت
چون چشم اهل بیت بر آن کشتگان فتاد

هرچند بر تن شهدا چشم کار کرد
بر زخم‌های کاری تیغ و سنان فتاد

ناگاه چشم دختر زهرا در آن میان
بر پیکر شریف امام زمان فتاد

بی‌اختیار نعرهٔ هذا حسین او
سر زد چنانکه آتش از او در جهان فتاد

پس با زبان پر گله آن بضعه‌الرسول
رو در مدینه کرد که یا ایهاالرسول

این کشتهٔ فتاده به هامون حسین توست
وین صید دست و پا زده در خون حسین توست

این نخل‌ تر کز آتش جان سوز تشنگی
دود از زمین رسانده به گردون حسین توست

این ماهی فتاده به دریای خون که هست
زخم از ستاره بر تنش افزون حسین توست

این غرقه محیط شهادت که روی دشت
از موج خون او شده گلگون حسین توست

 

حکایت سرودن شعر باز این چه شورش است 

قصه‌ سرودن این ترکیب بند معروف محتشم کاشانی شنیدنی است؛. مرحوم حاج ملاعلی آقا واعظ تبریزی در کتاب وقایع الأیام آورده است: “گویند، چون پسر مولانا محتشم درگذشت، مرثیه‌ای به جهت او گفت. شبی امام علی (ع) را در خواب دید. فرمود: «ای محتشم! از برای فرزند خود مرثیه گفتی، چرا برای قرة‌العین من نگفتی؟!» محتشم صبح بیدار شده و در اندیشه این خواب بود که شبی دیگر باز در خواب دید که فرمود: «مرثیه به جهت فرزندم حسین بگو!» عرض کرد که فدایت شوم! چه بگویم؟! فرمودند که بگو: «باز این چه شورش است که در خلق عالم است»!

محتشم بیدار شد؛ مصرع دیگر در خاطرش بود و همان ساعت به یُمن توجّه امیرالمؤمنین (علیه السلام) شروع کرد، تا به این مصرع رسید: «هست از ملال گر چه بری ذات ذوالجلال»؛ اما مصرع دیگر به خاطر او نمی‌رسید.