اصطلاح میان متنی بودن در سینما و تاریخچه آن

ستاره | سرویس فرهنگ و هنر – در این مطلب با شما خواهیم بود با اصطلاح میان متنی بودن در سینما و تاریخچه آن.

ریشه اصطلاح میان – متنی در هنر

اصطلاح میان متنی بودن یک اثر را نخستین بار “ژولیا کریستوا”، نظریه پرداز بلغاری فرانسه نویس در سال ۱۹۷۱ در کتاب “متن رمان” به کار برده است. کریستوا به طور ضمنی عنوان کرد که هیچ چیز خارج از میان‌متنی بودن وجود ندارد: 

هر متنی به صورت چیدمانی از نقل قول‌ها شکل می‌گیرد و عبارت است از جذب و دگردیسی سایر متن‌ها (کریستوا، ۱۹۶۹)

 اما اگر از این اصطلاح بگذریم، این اندیشه که آثار هنری فرآورده ای ناب بومی و ملی صرف نیستند، اولین دفعه از قول “گوته” نقل شده است. او صد و پنجاه سال پیش از “کریستوا” یک بار بیان کرد:

درست است که روی همه ی این کتاب ها نام گوته نوشته شده است، اما این انباشته از افکار مردم یونان، بریتانیا، ایتالیا و فرانسه است

در سینما اصطلاح میان متنی بودن به این شکل وارد می شود که سینماگر در اثر خود وام دار سینما گران شاخص سابق در تاریخ سینما است و نقل قول هایی از آنها در شاخه های مختلف فیلم سازی خود، اعم از فیلم نامه نویسی و کارگردانی داشته باشد که به طور مستقیم به این نقل قول ها اشاره نمی شود.

بی‌شک، فیلم‌ها نه تنها از منابع ادبی، بلکه از منابع سینمایی نیز نقل قول می‌کنند؛ برای مثال در فیلم تسخیر ناپذیران (The untouchables) (۱۹۸۷)، کالسکه یک بچه در حین تبادل آتش میان افراد خوب و بد از پله‌های یک ایستگاه راه‌آهن به پایین کج می‌شود. در اینجا کارگردان فیلم، برایان دی‌پالما، سکانس پله‌های مشهور اودسا را از فیلم رزمناو پوتمكین (سرگئی آیزنشتاین، ۱۹۲۵) استفاده می‌کند؛ سکانسی که محققان سینما گاهی اوقات به عنوان یک بزرگداشت به آن اشاره می‌کنند.

سکانس پله و کالسکه در فیلم The Utouchables – سال ۱۹۸۷ – کارگردان: برایان دی پالما