عاشورا و تاسوعای حسینی از مهمترین روزها در تاریخ اسلام برای شیعیان است که در آن حماسه کربلا و شهادت حضرت امام حسین (ع) اتفاق افتاده است. مطالب و نکات واقعه عاشورا بسیار زیاد است که ما در اینجا تنها به شرح مختصری از آن میپردازیم. پیش از این به ذکر تاریخ تاسوعا عاشورا ۱۴۰۳ میپردازیم.
تاریخ تاسوعا عاشورا ۱۴۰۳
دوشنبه و سه شنبه، ۲۵ و ۲۶ تیر سال ۱۴۰۳ مصادف با تاسوعا و عاشورای حسینی [ ۹ و ۱۰ محرم ] است.
تاریخ تاسوعای ۱۴۰۳
دوشنبه ۲۵ تیر ۱۴۰۳= ۹ محرم ۱۴۴۶ هجری قمری = ۱۵ جولای ۲۰۲۴ میلادی
تاریخ عاشورای ۱۴۰۳
سه شنبه ۲۶ تیر ۱۴۰۳= ۱۰ محرم ۱۴۴۶ هجری قمری = ۱۶ جولای ۲۰۲۴ میلادی
پیشینه تاریخی سوگواری برای امام حسین (ع)
سابقه سوگواری و برپایی عزاداری برای حسین بن علی به اولین روزهای بعد از عاشورا، در محرم سال ۶۱ هجری میرسد. اولین مراسم سوگواری را زینب (س) خواهر حسین در زندان برگزار کرد. همچنین دختر سه سالهٔ امام حسین(ع)، حضرت رقیه، در زندان اغلب برای پدرش گریه میکرد تا این که دستور دادند سر بریدهٔ پدر را به حضورش ببرند که این عمل باعث مرگ دختر شد. مرگ حضرت رقیه باعث بلوایی در شام شد که عاقبت یزید مصلحت دید اسرای کربلا را آزاد کرده آنها را به مدینه بفرستد.
همچنین از امام سجاد (ع) روایت شده که تا بیست سال پس از مرگ پدرش هر وقت میخواست غذا بخورد به گریه میافتاد. روزی خدمتکاری از او پرسید “ای پسر رسول خدا! آیا وقت آن نرسیده است که اندوهتان به پایان برسد؟”
نقل شدهاست که امام سجاد پاسخ داد: “وای بر تو! یعقوب پیامبر دوازده پسر داشت و خداوند یکی از آنها را از چشمش پنهان کرد. از گریه زیاد چشمانش کم سو و از غصه سرش سفید شد و پشتش خمیده گشت. اگر چه پسرش زنده بود، اما من با چشم خود دیدم که پدر و برادر و عمو و هفده تن از اعضای خانوادهام در اطرافم قربانی شدند. چگونه اندوهم به پایان رسد؟
روز تاسوعا
تاسوعا، نهمین روز محرم، یکی از روزهای مهم برای شیعیان که مرتبط با واقعه کربلا در سال ۶۱ قمری است. در وقایع روز تاسوعا یعنی روز نهم محرم سال ۶۱ هجری قمری ذکر شده است که شمر با نامهای از طرف عبیدالله بن زیاد، وارد کربلا شد که در آن از عمر بن سعد خواسته شده بود یا در برخورد با امام حسین(ع) جدیت به خرج دهد یا فرماندهی لشکر را به شمر واگذار کند. عمر سعد از واگذاری فرماندهی به شمر خودداری کرد و آماده جنگ با امام حسین(ع) شد. با هجوم لشکریان در عصر این روز، امام حسین(ع) با فرستادن برادرش حضرت ابالفضل (ع)، از آنها خواست که شب را به آنها مهلت دهند و در این حین وقایع شب عاشورا به وقوع پیوست.
همچنین در این روز شمر اماننامهای برای حضرت عباس و دیگر فرزندان ام البنین فرستاد، اما حضرت عباس نپذیرفت. اگرچه روز شهادت حضرت عباس همان روز عاشورا است، اما شیعیان، تاسوعا را روز حضرت عباس(ع) نامگذاری کرده و آن را مانند روز عاشورا گرامی میدارند و به ذکر فضائل و سوگواری آن حضرا میپردازند. این روز در ایران در کنار روز عاشورا تعطیل رسمی است.
روز عاشورا
اهمیت این روز برای شیعیان به دلیل واقعه عاشورای سال ۶۱ قمری است. امام حسین(ع) در روز عاشورا به همراه یارانش در سرزمین کربلا در جنگ با سپاه کوفه به فرماندهی عمر بن سعد به شهادت رسید.
شیعیان همهساله با آغاز ماه محرم به عزاداری میپردازند. مراسم عزاداری در بیشتر مناطق تا روزهای ۱۱ و ۱۲ محرم و در بعضی مناطق تا پایان ماه صفر ادامه مییابد. اوج این عزاداریها در روز عاشوراست. این روز در تقویم رسمی ایران، عراق، افغانستان، پاکستان و هند، تعطیل است. امیدواریم با انجام اعمال مخصوص روزهای تاسوعا و عاشورا از فضائل این ماه بهره زیادی ببرید.