طبع کندر چیست؟ طبع کندر سرد است یا گرم؟

ستاره | سرویس خواص شناسی – در روزهای شیوع ویروس کرونا باید بیش از هر چیز به فکر تقویت سیستم ایمنی بدن باشیم. خوشبختانه و با بهره‌گیری از تجربیات طب سنتی، گیاهان دارویی بسیاری وجود دارند که می‌توان از آن‌ها در این مورد کمک گرفت، یکی از این گیاهان مفید، کندر است. گیاهی خودرو و دارویی که در دو نوع خوراکی و غیرخوراکی قابل استفاده است. در این مقاله، اطلاعات کاملی درباره‌ طبع کندر، مصلح کندر، انواع کندر و… این گیاه دارویی مفید برای شما گرد آورده‌ایم. به علاوه، با خواندن این مطلب می‌توانید با طرز تهیه دمنوش کندر آشنا شده و از آن در صورت لزوم، برای پاکسازی ریه‌های خود استفاده کنید. با ما همراه باشید.

 

معرفی کندر

کُندُر(Olibanum) با نام علمی (Boswellia  thurifera) یا ( B.sacra ) و( B.carteriii)، یک گونه‌ی گیاهی خودرو با مصارف دارویی بسیار است. کندر در ابتدا از طریق ایجاد برش‌هایی در تنه درخت به شکل مایعی مانند شیر تراوش می‏‌کند و پس از آن، در اثر قرار گرفتن در معرض هوا سفت می‌شود. طبق تواریخ، این گیاه توسط ایرانیان، رومیان، یونانیان، مصریان و یهودیان برای اهداف عمومی و روحی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. در عربی به این گیاه «صمغ معنوی» می‌گویند.

در استان فارس به درختی که کندراز آن به دست می‌آید، بَنه می‌گویند و میوه کندر را زمانی که نرسیده و خام است، بنه شک می‌گویند. ترشی بنه شک هم از همین ماده تهیه می‌شود. میوه کندر به اندازه‌ی یک نخود است و پوسته‌ای چرب دارد. بعضی این میوه را به صورت خام می‌خورند و بعضی آن را کوبیده و با آن غذایی به نام آب بنه درست می‌کنند. علاوه بر این، با دانه‌های رسیده‌ی کندر می‌توان بنه شور درست کرد که یکی از انواع تنقلات است.

شیره یا عصاره کندر طعمی بسیار تلخ دارد و به عنوان خوشبو‌کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، هنگام دود کردن اسپند، می‌توان با سوزاندن مقداری شیره کندر، عطر آن را استشمام کرد.

این گیاه پس از جوشاندن، به ماده‌ای شبیه سقز تبدیل می‌شود که مانند آدامس حالت ارتجاعی دارد، اما دقت کنید که نباید آن را با سقز اشتباه گرفت، چون سقز پس از قرار گرفتن در مجاورت هوا، برای مدت طولانی، بافت نرم و روان خود را حفظ می‌کند و رنگ آن زرد روشن است، اما کندر، بلافاصله با قرار گرفتن در معرض هوا سفت می‌شود و تقریبا نارنجی رنگ است. به علاوه کاربرد این دو ماده هم با هم متفاوت است؛ سقز در صنعت داروسازی و ساخت چسب و لاک کاربرد دارد، در حالی که از کندر برای تولید صابون‌های عطری و مواد آرایشی استفاده می‌شود.

 

 

انواع کندر

به طور کلی این گیاه، به دو نوع خوراکی و غیرخوراکی تقسیم می‌شود. به کندر غیرخوراکی، کندر آتشی هم گفته می‌شود. هر دو نوع دارای خواص مفیدی بوده و به عنوان دارو در طب سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. معمولا کندر آتشی را می‌سوزانند و از دود آن برای ضدعفونی کردن محیط استفاده می‌کنند.

به علاوه، از لحاظ ظاهری، کندرها، شکل‌ها و رنگ‌های مختلفی دارند. از میان انواع آن‌ها، نوع گرد و سرخ رنگ آن را «کندر ذَکَر» گویند و آنچه را که سفید و سست است،«کندر اُنثی» می‌نامند. ارزان‌ترین نوع این محصول، کندر قهوه‌ای متمایل به زرد است و بهترین نوع، رنگی نقره‌ای و روشن دارد. اگر کندر تازه را در کیسه کرده و با حرکت مدور آن را پوسته پوسته کنند، پوسته‌های مذکوررا «قشار کندر» می‌گویند و آن چیزی که غیر از پوسته باشد را «دقاق کندر» می‌نامند.

در منابع طب سنتی آمده است که خواص کندر تا بیست سال باقی می‌ماند. بهترین کندر، نوع نرم، تازه و خالص آن است که ظاهری سفید و شفاف دارد، هر اندازه صمغ کندر، شفاف‌تر باشد، کیفیت بالاتری دارد. به علاوه یک کندر خالص، به راحتی شکسته نمی‌شود و وقتی آن را می‌شکنیم، داخل آن باید حالت چسبنده داشته و به رنگ زرد و طلایی باشد یا وقتی که آن را روی آتش بگیریم، باید زود مشتعل شود و بویی شبیه بوی مصطکی داشته باشد. 

به طور کلی، کندرهایی که هنگام سوختن، دود کمتر و اشتعال بیشتری ایجاد می‌کنند، ناخالصی کمتری دارند. معمولا کندرهای غیر‌خالص را به صورت مخلوط با صمغ عربی (که خوب شعله ور نمی‌شود) و صمغ صنوبر (که دود می‌کند) استفاده می‌کنند.

 

 

طبع کندر و مصلح آن

از دیدگاه طب سنتی، طبع کندر گرم و خشک است، بنابراین کسانی که دچار خشکی مزاج یا غلبه گرمی هستند، باید در مصرف این ماده حد اعتدال را نگهدارند و در کنار آن از موادی با طبع سرد و تر به عنوان مصلح استفاده کنند.

 

طرز تهیه دمنوش کندر

اگر به دنبال یک سپر قوی برای حفاظت از ریه‌های خود هستید، دمنوش کندر می‌تواند گزینه مناسبی برای شما باشد.

مواد لازم برای تهیه دمنوش کندر
کندر	یک قاشق چایخوری
آب جوش	یک لیوان

 

دستور تهیه:

• یک قاشق چایخوری کندر را به یک لیوان آب جوش اضافه کرده و هم بزنید.
• درب لیوان را بگذارید و اجازه دهید دمنوش برای مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه، به خوبی دم بکشد.
• در این مدت، هر یک دقیقه یکبار، محتویات لیوان را هم بزنید تا کندر کاملا در آب جوش حل شده و رنگ دمنوش، کرم رنگ شود.
• می‌توانید از این دمنوش برای بهبود سرفه و به مدت ۵ تا ۶ روز استفاده کنید.

 

👩‍🍳 چند نکته:

• همان‌طور که گفتیم، صمغ این گیاه، طعم بسیار تلخی دارد، بنابراین مزه‌ی این دمنوش هم بسیار تلخ است، اگر این تلخی برای شما قابل تحمل نیست، پس از اینکه دمنوش از حرارت افتاد، آن را با مقدار کمی عسل، شیرین کنید.
• بهترین زمان مصرف این دمنوش، شب هنگام یا اول صبح است.
• در صورت ابتلا به کرونا و درگیری ریه و همچنین در صورت ابتلا به سرماخوردگی‌های حاد، می‌توانید به جای یک قاشق چایخوری، از یک قاشق غذاخوری کندر استفاده کنید.

 

کندر در روایات دینی

جالب است بدانید که در روایات متعددی از این گیاه مفید و خواص درمانی آن نام برده شده است؛ برای مثال به این موارد توجه کنید:

حضرت رسول(ص) فرموده‌اند: «کندر بخورید؛ زیرا همان‌طور که انگشت، عرق را از پیشانی پاک می‌کند، این گیاه هم سوزش قلب را می‌برد، کمر را محکم و عقل را زیاد می‌کند و ذهن را ذکاوت و چشم را جلا می‌بخشد و فراموشی را از میان می‌برد.»

حضرت علی (ع) می‌فرمایند: «کندر زیاد بجوید که با جویدن، خواصش بهتر به بدن می‌رسد و دندان‌ها را محکم می‌کند.»

در حدیثی از حضرت رضا (ع) آمده است: «زنان باردار کندر بخورند. اگر جنین پسر باشد، باهوش و پاکدل و دلیر می‌شود و اگه دختر باشد، اخلاقش خوب می‌شود.»همچنین در حدیث دیگری می‌فرمایند: « کندر بخورید که در هضم غذا و گوارش کمک می‌کند.»

 

 

خواص درمانی کندر

کندر خواص بیشماری دارد که در ادامه به بعضی موارد اشاره می‌کنیم:

• یک قطره روغن کندر در کف دست‌ها بمالید و آن‌ها را به صورت روزانه و به مدت ۵ دقیقه، روی چشم باز قرار دهید. این کار بسیاری از مشکلات مربوط به بینایی را حل و رفع می‌کند.
• مصرف روزانه ۸۰۰ میلی‌گرم کندر بعد از هر وعده غذایی، به کم کردن چربی خون کمک می‌کند. از این طریق بر روی کاهش میزان قند خون هم اثرگذار است؛ در نتیجه کندر می‌تواند خوراکی خوبی برای مبتلایان به دیابت نوع ۲ باشد.
• به منظور تقویت حافظه، کندر را به صورت ناشتا و همراه با عسل یا مویز مصرف کنید.
• عصاره صمغ این گیاه، بدون تأثیرگذاری روی سلول‌های سالم بدن، سلول‌های سرطانی در مثانه را از بین می‌برد، همچنین این ماده، سرطان تخمدان پیشرفته  را هم درمان می‌کند.
• استنشاق دود کندر شادی آور است و می‌تواند مانع از خونریزی بینی شود. این دود، گرم کننده مغز، تقویت‌کننده حافظه و ضد آلزایمراست. همچنین به درمان سرفه، مشکلات تنفسی، برونشیت و آسم کمک کرده و خس خس سینه را برطرف می‌کند.
• افرادی که پوست خشک و زبری دارند می‌توانند از روغن کندر استفاده کنند. برای این منظور، ۲ نخود کندر را درون روغن بادام حرارت دهید تا کندر درون روغن حل شود. پس از سرد شدن این روغن، پوست دست یا بدن خود را با آن ماساژ دهید.

 

 

• یکی از برجسته‌ترین و قابل توجه‌ترین خواص کندر، تاثیر آن بر افزایش میل جنسی است. مصرف منظم کندر می‌تواند کیفیت و حتی تعداد اسپرم‌ها را افزایش دهد و در نتیجه، قدرت باروری مردان افزایش خواهد یافت. به علاوه، مصرف آن همراه با زرده تخم مرغ نیم برشته، برای تقویت میل جنسی و تولید منی مفید است.
• برای درمان ریزش مو باید کندر را به صورت موضعی بر روی موها و پوست سر مالید. این کار با افزایش گردش خون، فولیکول‌های مو را تقویت کرده و جلوی ریزش مو را می‌گیرد.
• برای داشتن موهای براق و سالم و براق، روغن این گیاه را به تنهایی یا با مقداری صمغ درخت مر، ترکیب کرده و استفاده نمایید. از این ۲ ماده به عنوان ژل حالت‌دهنده مو هم می‌توان استفاده کرد.
• خوردن روزانه ۳ گرم کندر خیسانده شده در آب به صورت ناشتا، بلغم‌های سینه را دفع می‌کند.
• تقریبا تمام روغن‌های معطر مانند روغن کندر، اگر به طور منظم استفاده شود به رفع شوره سر کمک می‌کنند.
• مصرف کندر، خونریزی‌های شدید قاعدگی را کاهش می‌دهد.
• ماساژ ستون فقرات با کمک روغن کنجدی که در آن کندر حل شده باشد برای ایجاد آرامش و تسکین اعصاب بیمار بسیار موثر است. برای تهیه این روغن کافی است به اندازه سرانگشت کندر را درون روغن کنجد انداخته و روغن را روی حرارت قرار دهید تا کندر حل شود. پس از خنک شدن این روغن، آن را روی ستون فقرات ماساژ دهید، این ماساژ، علاوه بر تسکین اعصاب، موجب بهبود تپش قلب هم می‌شود.
• برای دفع عفونت رحم، کندر را به نسبت مساوی با اسپند و مقل ارزق مخلوط کرده و دود کنید و دود را به روش کرسی به سمت رحم هدایت کنید؛ این کار را به مدت ۱۴ روز انجام دهید و اثرات مفید آن را ببینید.
• کندر را به نسبت مساوی با اسپند و مقل ارزق مخلوط کنید و در فضای خانه دود دهید و با مخاط بینی از راه دور بالا بکشید. این کار خلط سینوزیت و آب ریزش و چرک‌های مغز را خشک می‌کند.
• سوزاندن این گیاه و یا مخلوط کردن آن با اسپند باعث انتشار دودی سفید همراه با عطر مطبوعی در فضا می‌شود؛ این دود دارای خواص درمانی بوده و ضدعفونی‌کننده قوی هوا است.

 

 

• اثرات ضد‌التهابی کندر خوراکی می‌تواند از التهاب ناشی از پوکی استخوان و آرتروز جلوگیری کند. استفاده از کندر به همراه روغن زیتون و عسل، برای تسکین دردهای مفاصل و دردهای سرد مزمن استخوانی و همچنین مصرف آن همراه با روغن کنجد، برای کاهش خشکی مفاصل مفید است.
• مصرف کندر خوراکی موجب تعادل هورمون‌ها به ویژه هورمون‌های تیروئید می‌شود. این ماده، متابولیسم بدن را افزایش داده و به سم‌زدایی و پاکسازی بدن به ویژه روده‌ها کمک می‌کند.
• کندر خوراکی با افزایش چربی‌سوزی، باعث لاغری و کاهش وزن می‌شود، به علاوه، از کبد محافظت می‌کند.
• جویدن کندر میزان قند خون را کاهش می‌دهد.
• در صورتی که این گیاه دارویی با آب سرد خورده شود، می‌تواند اسهال را برطرف کرده و باعث قطع شدن استفراغ گردد.
• استفاده منظم یک یا دو قطره از این روغن بر روی شقیقه‌ها و قسمت پشت گردن، باعث افزایش تمرکز افراد می‌شود.
• مصرف کندر با آویشن و مویز، به صورت خوردن یا جویدن، برای رفع سنگینی زبان مفید است.
• مصرف کندر با شکر ، جهت رفع ضعف معده و تحلیل بادهای غلیظ و اسهال چرب مفید است.
• روغن کندر جای زخم صورت و بدن را بهبود می‌بخشد و آثار جوش، آکنه، آبله و… را برطرف می‌کند. به علاوه، افرادی که بدزخم هستند و زخم‌هایشان در مدت زمان طولانی‌تری خوب می‌شود، با مکیدن یا جویدن یک نخود کندر به صورت روزانه و به مدت ۳ تا ۴ روز، می‌توانند به درمان سریع‌تر زخم‌ها کمک کنند.
• استفاده از این گیاه برای جلوگیری از خونریزی بواسیر مفید است.
• روغن کندر برای درمان معده درد و ناراحتی­‌ها و دردهای شکمی مفید است. این ماده موجب هضم بهتر و کم کردن گازهای روده می‌شود.

 

سخن آخر

امیدواریم خواندن این مطلب برای شما مفید بوده باشد. توجه داشته باشید که مصرف بیش از اندازه‌ی این گیاه مفید، می‌تواند عوارضی مانند حساسیت یا تداخل‌های دارویی را به همراه داشته باشد. به علاوه، خانم‌های باردار و شیرده هم باید در مقدار مصرف این داروی گیاهی دقت کنند و از زیاده‌روی در مصرف آن بپرهیزند. در مجموع به منظور استفاده‌های درمانی، کمک گرفتن از راهنمایی‌های یک پزشک سنتی می‌تواند راهگشا باشد. شاد و سلامت باشید.