نویسنده: فاطمه زاهدی
بروزرسانی: 11 آذر 1400
ستاره | سرویس روانشناسی – بیماری‌ها به دو دسته جسمی و روحی تقسیم‌بندی شده و امروزه بیماری‌های روحی روانی، بسیار گسترش پیدا کرده‌اند. همه ما اسم روانشناس و روانکاو را به کرات شنیده‌ایم؛ اما آیا تاکنون به تفاوت‌های بین این دو دقت کرده‌اید؟ نداشتن علم در رابطه با حیطه کاری روانشناس و روانکاو باعث شده که گاهی افراد برای درمان، راه اشتباهی انتخاب کنند. به‌طور کلی می‌توان گفت که روانکاو همان روانشناس بوده با این تفاوت که با رویکردی متفاوت از روانشناس به درمان اختلالات روانی مانند فوبیا، اختلال شخصیت پارانوئید، اختلال شخصیت مرزی و … می‌پردازد. در ادامه به بررسی فرق روانکاو و روانشناس می‌پردازیم؛ با ما باشید.
تعریف روانشناسی و روانشناس
روانشناسی شاخه‌ای از علم بوده که به بررسی سلامت روان و مشکلات آن می‌پردازد.
روانشناس با گذراندن دوره کارشناسی ارشد و دکتری در رشته روانشناسی، می‌تواند شروع به کار کند؛ او با گوش دادن دقیق به گفته‌های فرد، با توجه به روش‌های روان‌درمانی مانند رفتاردرمانی و طرحواره‌درمانی و … به درمان مشکلات فرد می‌پردازد. فرد پس از اتمام دوره مراجعه به روانشناس، شاهد بهبود در سبک زندگی و مشکلات خواهد بود.
تعریف روانکاوی و روانکاو
در حقیقت روانکاوی یکی از زیرمجموعه‌های روانشناسی بوده و فروید پدر علم روانشناسی و بنیان‌گذار این شاخه از روانشناسی است.
روانکار یک روانشناس بوده که برای درمان مشکلات مربوط به سلامت روان از رویکردهای روانکاوی استفاده می‌کند. فردی که عنوان روانکاو به خود می‌گیرد، علاوه بر تحصیل در رشته روانشناسی و کسب مدرک روانشناسی، دوره‌های تخصصی روانکاوی را نیز می‌گذراند؛ پس از گذراندن این دوره تخصصی فرد قادر بوده تا به عنوان یک روانکاو به درمان اختلالات روانی بپردازد. اغلب روانکاوها طبق نظریه روانکاوی فروید عمل می‌کنند.
در واقع کاری که روانکاو انجام می‌دهد فراتر از گوش دادن به گفته‌هاست؛ این فرد به‌طور دقیق افکار، تمایلات، رفتار و … را در شخص بررسی کرده و سپس به کاوش در این مورد می‌پردازد. در نهایت روانکاو به درمان مشکلات و اختلالات فرد اقدام می‌کند.
در واقع کاری که روانکاو انجام می‌دهد فراتر از گوش دادن به گفته‌هاست؛ این فرد به‌طور دقیق افکار، تمایلات، رفتار و … را در شخص بررسی کرده و سپس به کاوش در این مورد می‌پردازد. در نهایت روانکاو به درمان مشکلات و اختلالات فرد اقدام می‌کند.
اصولا روانکاو معتقد است که آسیب‌ها و مشکلات روانی که فرد با آن‌ها سر و کار داشته، به سن ۵ تا ۶ سالگی مربوط می‌شود. نگاه یک روانکاو به روان انسان ریشه‌ای، عمیق و ریزبینانه است. او به بررسی ناهشیار افکار و هیجانات سرکوب‌شده فرد و گذشته‌های دور می‌پردازد.
فرق روانکاو و روانشناس
روانشناس و روانکاو هر دو قادرند در تمامی بیماری‌ها و اختلالات روانی مداخله کرده و به درمان فرد بپردازند؛ اما رویکرد و روش درمانی این دو متفاوت بوده که در زیر برخی تفاوت‌ها آورده شده‌است.
- روانکاوان در مقابل روانشناسان رویکرد متفاوتی داشته و با ریزبینی و جزئی‌نگری بیشتر و کاوش به درون فرد به حل مشکلات او می پردازند.
- روانشناس معمولا از طریق روان‌درمانی به دنبال حل اختلالات و مشکلات فرد بوده، در صورتی که روانکاو از طریق بررسی ضمیر ناخودآگاه فرد، در گذشته‌های دور او به دنبال ریشه مشکل می‌گردد.
- جلسات روان‌درمانی که توسط روانشناس برگزار شده، کوتاه‌تر از جلسات روانکاوی است.
- جلسات روانکاوی از حیث تحلیل عمیق‌تر و طولانی‌تر است.
- روانشناس می‌تواند نسبت به روانکاو گزینه بهتری برای مشاوره‌هایی مانند روانشناسی کودک، روانشناسی ازدواج، روانشناسی رفتاری و … باشد.
- حیطه کاری روانشناس گسترده‌تر از روانکاو است؛ روانشناس می‌تواند در زمینه زوج درمانی و مشاوره‌های خانوادگی و … نیز وارد شده و مشکلات را حل کند.
- روانکاوی نسبت به روانشناسی در درمان مشکلاتی که فرد سالهاست با آن سر و کار دارد موثرتر عمل می‌کند.
سطح اعتبار روانشناسان و روانکاوان در جامعه
خوشبختانه با گذشت زمان و افزایش سطح آگاهی مردم از اهمیت سلامت روان، تعداد مراجعه‌کنندگان به این واحدهای روان‌درمانی افزایش پیدا کرده‌است.
نکته: درآمد و آینده شغلی یک روانشناس و روانکاو با توجه به تجربه کاری و تبحر او، می‌تواند کاملا متفاوت و متغیر است.
دیگر شاخه های روانشناسی
برخی از رشته‌های فرعی روانشناسی به شرح زیر تعریف می‌گردد.
- روانشناسی بالینی
- روانشناسی شناختی
- روانشناسی مصرف‌کننده (مشتری)
- روانشناسی فرهنگی
- روانشناسی قانونی
- روانشناسی جنسیت
- روانشناسی صنعتی سازمانی
- روانشناسی کار
- روانشناسی شخصیت
- روانشناسی مدیریت
- روانشناسی ورزش
- روانشناسی بهره‌وری
- روانشناسی فضایی
- روانشناسی نظامی
- روانشناسی سیاسی روانشناسی کارکنان
- روانشناسی تبلیغات
- روانشناسی حرفه‌ای (شغلی)
- روانسنجی
سخن پایانی
اگر مشکل فرد به گذشته‌های دور برمی‌گردد و ریشه در گذشته دارد، بهتر است به روانکاو مراجعه کند. در صورت نیاز، روانکاو می‌تواند فرد مراجعه‌کننده را به روانشناس و یا روانپزشک معرفی کند.
در پایان ما به شما توصیه می‌کنیم به جای به دوش کشیدن مشکلات و دغدغه‌هایی که روز به روز شما را ناامیدتر و خسته‌تر می‌کنند، به روانشناس و یا روانکاو مراجعه کنید. همچنین از شما دعوت می‌کنیم تا از مقاله «چه موقع باید به روانشناس مراجعه کنیم؟» نیز در ستاره دیدن بفرمائید.
آیا شما تجربه‌ای در زمینه مراجعه به روانشناس و یا روانکاو دارید؟ لطفا نظرات خود را از طریق قسمت ارسال نظر با ما در میان بگذارید.
