نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: 11 آذر 1400
نسخه صوتی این مطلب را بشنوید! 🎧
ستاره | سرویس روانشناسی – آیا اشخاصی را سراغ دارید که جذابیت، نفوذ بر دیگران و به‌طور کلی کاریزما داشته باشند؟ فکر می‌کنید این‌گونه افراد ذاتاً کاریزماتیک به دنیا آمده‌اند یا با سعی و تلاش به این توانایی دست پیدا کرده‌اند؟ آیا افراد کاریزماتیک را در جامعه تشخیص می‌دهید و دقیقاً می‌توانید مشخص کنید کدام خصوصیات متفاوت باعث شده تا به عنوان فردی کاریزماتیک شناخته شوند؟
این مطلب کمک خواهد کرد این افراد را بشناسید و با خصوصیات آنها آشنا شوید. در ادامه تجزیه و تحلیل محققان دانشگاه تورنتو را خواهید خواند که به شما در شناختن راه‌های کاریزماتیک شدن کمک می‌کند. در انتهای مطلب تست کاریزماتیک بودن را انجام دهید و با افراد کاریزماتیک جهان و ایران آشنا شوید.
معنای کاریزماتیک
کاریزماتیک (Charismatic) در زبان انگلیسی نقش صفت دارد و از کاریزما (charisma) مشتق شده است. خود واژه کاریزما از خاریسما گرفته شده که در زبان یونانی به معنای جاذبه ذاتی است.
خاریسما در دوره باستان دو مفهوم را می‌رساند. در مفهوم اول به جاذبه‌های ظاهری یک نفر گفته می‌شد که خصلتی دنیوی داشت و در مفهوم دوم موهبتی آسمانی و امری اساطیری یا الهی بود. مسیحیان، حضرت عیسی را دارای کاریزما یعنی موهبت‌های پرجذبه الهی می‌دانستند و واژه کاریزما تنها به شاخه خاصی از الهیات مسیحی محدود می‌شد.
کاربرد کاریزما تا میانه قرن بیستم کمیاب بود تا اینکه ماکس وبر با طرح اقتدار کاریزماتیک کاربرد واژه کاریزما و کاریزماتیک را گسترش داد. از آن به بعد در عرصه سیاست و اجتماع به رهبران پرطرفدار و افراد تأثیرگذار در جامعه کاریزماتیک اطلاق شد.
در فرهنگ لغت فارسی معین درباره کاریزماتیک نوشته شده است: «شخصیت و جذابیت یک فرد که می‌تواند در مردم نفوذ کند و آنان را به شور و فداکاری وادار سازد. این مشخصه ابتدا در برخی فرقه‌های مسیحیت مشاهده شد و بعد‌ها در ادیان دیگر هم به چشم خورد.»
در مجموع، کاریزما مجموعه‌ای از صفات و رفتارهایی است که با کنار هم قرار گرفتن‌شان شخصیت فرد، جذاب و اثرگذار باشد و کاریزماتیک بودن جاذبه فردی است که تأثیری اجتماعی دارد. به این ترتیب شخصیت‌های کاریزماتیک افرادی هستند که می‌توانند با قدرت خود جمعیت زیادی را تحت تأثیر قرار دهند و آنها را به سمت و سوی خود جذب کنند.
ویژگی افراد کاریزماتیک
افراد کاریزماتیک ویژگی‌هایی مشترک دارند که توسط آنها دیگران را مجذوب شخصیت خود می‌کنند و تحت تسلط درمی‌آورند. در ادامه برخی از برجسته‌ترین ویژگی‌های آنها آمده است.
۱. روابط اجتماعی خوشایند
کاریزماتیک‌ها توانایی فوق‌العاده در برقراری ارتباط موثر با دیگران دارند. آنها قادرند در اجتماع به آسانی با دیگران تعامل برقرار کرده، تأثیرگذاری زیاد داشته باشند و معاشرت‌های گیرا ایجاد کنند.
۲. شخصیت رشد یافته
افراد کاریزماتیک شخصیتی بسیار قدرتمند دارند که کاملاً بالغ شده و به رشد فردی رسیده است. آنها براساس عقل و دانش خود در همه موارد به صورت بالغ و مسئولانه رفتار می‌کنند.
۳. مردم‌دار بودن
افراد کاریزماتیک حس فروتنی و نوع‌دوستی زیادی دارند. آنها برای دیگران ارزش زیادی قائلند، به نگرانی‌ها و دغدغه دیگر انسان‌ها گوش می‌سپارند، آنها را همراهی می‌کنند و برایشان الهام‌بخش هستند.
۴. همدلی و مهربانی
این افراد رفتاری محبت‌آمیز و همدلانه دارند. تأثیرگذاری بدون بذل عاطفه، در نهایت منجر به ایجاد حس دیکتاتوری می‌شود. مهارت همدلی، غم‌خواری، صداقت، شکیبایی و مهربانی محبوبیت یک فرد کاریزماتیک را رقم می‌زند.
۵. کاریزمای درونی
آنها ظاهرسازی نمی‌کنند. شخصیت کاریزماتیک واقعی زمانی شکل می‌گیرد که کاریزما در درون فرد تقویت شده باشد، سپس در بیرون نمود پیدا کند. تنها در این صورت است که قدرت درونی، کاریزماتیک بودن در اجتماع را پایدار و همیشگی نگه می‌دارد.
۶. اعتماد به نفس
کاریزماتیک‌ها اعتماد به نفس بیش از حد دارند. آنها آنقدر اعتماد به نفس داشته و به توانایی‌هایشان ایمان دارند که می‌توانند با خیالت راحت خودشان باشند و قصد ندارند کس دیگری جز خودشان باشند.
۷. زبان بدن مثبت
اولین خصوصیت که در اشخاص کاریزماتیک دیده می‌شود، زبان بدن بسیار صمیمانه، باز و مثبت است. آنها ارتباط چشمی برقرار می‌کنند، همواره لبخند می‌زنند، صاف می‌نشینند، خود را به بهترین شکل به غریبه‌ها معرفی می‌کنند و با حرکات سنجیده روی دیگران تأثیر مثبت بر جای می‌گذارند.
۸. گوش شنوا داشتن
افراد کاریزماتیک شنونده خوبی هستند. هنگامی که به سخنان دیگری گوش می‌دهند، مخاطب از حرف زدن خجالت نمی‌کشد و زیر فشار قرار نمی‌گیرد. آنها در گفتگو فعالانه شرکت می‌کنند، به موضوع علاقه نشان داده و با همدلی راهکار‌های مناسب ارائه می‌دهند.
۹. خود نظارتی بالا
شخصیت‌های کاریزماتیک خودشان را از بیرون نگاه می‌کنند. آنها این واقعیت را می‌دانند که دیگران دائماً در حال تماشای آنها هستند. به همین خاطر همواره دقت می‌کنند که تصویر زیبا و ماندگار از خود در ذهن اطرافیان به جا بگذارند و این جز با خود نظارتی و کنترل رفتار‌های شخصی ممکن نیست.
۱۰. خود بهبودی و اصلاح خود
کاریزماتیک‌ها می‌دانند که هر فرد کاریزماتیک ویژگی‌هایی منحصر به فرد دارد که او را از دیگران متمایز می‌کند و همین ویژگی‌ها سبب جذابیت شده و نظر بقیه را به فرد کاریزماتیک جلب می‌نمایند؛ بنابراین آنها در راستای توسعه فردی همواره ویژگی‌های متمایز خود را شناسایی کرده و بهبود می‌بخشند.
راه‌های کاریزماتیک شدن
هنوز بحث‌ها بر سر اینکه کاریزماتیک بودن ذاتی است یا اکتسابی ادامه دارد. پروفسور وایزمن استاد دانشگاه هرتفوردشر می‌گوید پنجاه درصد از کاریزما ذاتی و پنجاه درصد آن اکتسابی است. راه به‌دست آوردن پنجاه درصد اکتسابی کاریزما دقت در رفتار و حالات افراد کاریزماتیک است. معمولاً تشخیص افراد کاریزماتیک آسان است. با این حال، شناسایی مهارت‌ها یا حالت‌های خاص در این افراد که دیگران فاقد آنها هستند مشکل است.
مسأله وقتی پیچیده‌تر می‌شود که بدانیم افراد کاریزماتیک تیپ‌های مختلفی دارند. بعضی ممکن است کم‌حرف باشند و جذابیت ظاهرشان بیشتر از سخنان آنها تأثیرگذار باشد. بعضی دیگر در ارتباطاتشان پر شور و نشاط هستند و هوادارانی پرحرارت را به دنبال خویش می‌کشند.
با همه تفاوت‌ها کاریزماتیک بودن نتیجه ارتباطات عالی و مهارت‌های بین فردی است، بنابراین راه‌های مختلف ممکن است فرد را به شخصیتی کاریزماتیک تبدیل کند.
محققان دانشگاه تورنتو مطالعاتی گسترده در زمینه کاریزما انجام دادند که جامعه آماری آنها شامل بیش از ۱۰۰۰ نفر می‌شد.
آنها دریافتند که کاریزماتیک بودن آمیزه‌ای از «نفوذ بر دیگران» و «مردم‌دار بودن» است. واژه «نفوذ» برای توانایی رهبری کردن و پیشرو بودن استفاده می‌شود و «مردمداری» شامل رفتار دوستانه، خوش‌برخورد بودن، در دسترس بودن و انعطاف‌پذیری است. مهارت‌هایی وجود دارد که می‌توانند مردمداری و نفوذ را افزایش دهند. در ادامه هرکدام از این دو خصوصیت را با زیرشاخه‌های هر یک بررسی خواهیم کرد.
۱. افزایش قابلیت نفوذ و تأثیر
قدرت نفوذ عموماً سه بخش اصلی دارد:
الف) جذابیت
ب) توانایی تأثیرگذاری
ج) توانایی رهبری
الف) کسانی که جذابیت دارند، اعتماد به نفس داشته یا حداقل با اعتماد به نفس به‌نظر می‌رسند، به توانایی‌های خودشان ایمان دارند، همچنین در مواجهه با ناکامی‌ها خوش‌بین و مقاوم هستند.
- افراد کاریزماتیک اعتماد به نفس دارند و در دیگران اعتماد به نفس بوجود می‌آورند.
اعتماد به نفس برای برقراری ارتباط در موقعیت‌های مختلف ازجمله ارتباطات فردی، گروهی و حین سخنرانی برای جمعی از مخاطبان مهارتی اساسی محسوب می‌شود.
یک شخصیت کاریزماتیک نه تنها می‌تواند همراه با اعتماد به نفس ارتباط برقرار کند، بلکه می‌تواند به دیگران نیز کمک کند تا اعتماد به نفس خود را بالا ببرند، به این ترتیب به بهبود فرایند ارتباطات کمک کرده و آن را تقویت می‌کنند. افراد کاریزماتیک اعتماد به نفس زیادی دارند بدون آنکه متکبر و یا خودخواه باشند.
- افراد کاریزماتیک مثبت‌نگر و خوش‌بین هستند.
خوش‌بینی و مثبت اندیشی به این معناست که کاریزماتیک‌ها در دیگر افراد بهترین حالات و خصوصیات و در شرایط و رویداد‌ها بهترین اتفاقات را می‌بینند. آنها معمولاً خوش شانس و همواره در حال پیشرفت هستند، زیرا انعطاف‌پذیری بالا دارند. این افراد دیگران را برای چیزی که هستند و کار‌های مثبت که انجام می‌دهند، تشویق می‌کنند؛ به همین خاطر نزد آنها جذاب و خوشایند به‌نظر می‌رسند.
تفکر مثبت و خوش‌بینی نیرویی قدرتمند برای مذاکره موفق و حل مسئله است.
ب) افراد کاریزماتیک متقاعد کننده و تأثیرگذارند. آنها می‌توانند مردم را به چیزی که می‌خواهند مجاب و آنها را در راستای یک هدف مشترک متحد کنند.
توانایی متقاعد کردن دیگران را می‌توان برای اهداف مثبت یا اهداف مخرب استفاده کرد. رهبران کاریزماتیک قادر به تأثیر و تشویق پیروان خود به انجام کار‌هایی هستند که حتی در نگاه اول غیرممکن به نظر می‌رسد. آنها می‌توانند مردم را به انجام کار‌های دشوار وادار کنند. شخص کاریزماتیک، ممکن است بتواند از مهارت‌های خود برای کسب اعتماد و توجه در قربانیان خود استفاده کند تا در نهایت از آنها پول و چیز‌های گرانبهای دیگر را اخاذی کند.
ج) ویژگی نهایی که به عنوان بخشی از «نفوذ» طبقه بندی می‌شود، این است که افراد کاریزماتیک مهارت رهبری بسیار بالایی دارند.
آنها ممکن است رهبران طبیعی و بالفطره به‌نظر برسند گویا با این قابلیت به دنیا آمده‌اند، اما در واقعیت سال‌های بسیار صرف آموزش‌هایی برای افزایش مهارت‌های خود کرده‌اند تا بتوانند رهبری کنند. آنها قادر به استفاده از سبک‌های گوناگون رهبری به تناسب شرایط و بسته به کسانی هستند که آنها را هدایت می‌کنند. این افراد چشم‌اندازی قانع‌کننده ارائه داده و آن را با دیگران به اشتراک می‌گذارند و مهارت های ارتباطی آنها بسیار قوی‌ست.
۲. افزایش مردمداری و خوش‌برخورد بودن
اولین خصوصیت افراد کاریزماتیک که باعث ایجاد خصوصیت مردمداری در آنها می‌شود، توانایی برقراری ارتباط با مردم است. آنها لبخند می‌زنند و لبخندشان واقعی است. افراد کاریزماتیک در دیگران احساس اعتماد به‌وجود می‌آورند به‌گونه‌ای که در حضورشان احساس راحتی و آسایش داشته باشند. شاید مهمترین دلیل برای دارا بودن این توانایی‌ها، بهره بردن افراد کاریزماتیک از هوش عاطفی بالاست.
الف) افراد کاریزماتیک احساسات واقعی خودشان را نشان می‌دهند.
افراد کاریزماتیک صداقت احساسی داشته و در نشان دادن احساسات واقعی خود بسیار مهارت دارند. وقتی کار‌ها به خوبی پیش می‌رود، به راستی شاد می‌شوند یا حداقل در ظاهر به گونه‌ای خود را خوشحال نشان می‌دهند که دیگران آنچه را که می‌بینند باور کنند. همچون یک قوی شناور بر روی آب که آرام و بی‌سر و صدا بر روی سطح قرار دارد، اما پا‌های او که از چشم بیننده پنهان است در زیر آب بسیار سریع تکان می‌خورد.
ب) افراد کاریزماتیک جالب هستند و دیگران می‌خواهند پای صحبت آنها بنشینند.
بخشی از این موضوع به‌خاطر دیدگاه‌های جالبی است که بیان می‌کنند و بخشی از جذابیت کلام در بیشتر اوقات به نحوه ارتباط برقرار کردن آنها برمی‌گردد.
این اشخاص داستان‌پردازانی خوب هستند، نفوذ کلام داشته و صحبت کردن و توضیح دادنشان به شیوه‌ای جذاب است. آنها می‌توانند پیام خود را شفاف و به‌طور خلاصه بیان کنند، متناسب با موقعیت جدی یا شوخ‌طبع باشند تا توجه و تمرکز مخاطبانشان را جلب کنند.
افراد کاریزماتیک هنگامی که در موقعیت‌های یک‌نفره یا در گروه‌های کوچک قرار می‌گیرند، از زبان بدن مثبت ازجمله حالت آرام و آسوده بدن و ارتباط چشمی با دیگران استفاده می‌نمایند. آنها مخاطبانشان را تماشا می‌کنند تا از آنها بازخورد بگیرند و حالات خود را مطابق با موقعیت مخاطبان تنظیم کنند.
افراد کاریزماتیک هنگام حضور در گروه‌های بزرگ یا در وقت سخنرانی به‌طور مساوی با همه ارتباط چشمی برقرار کرده و توجه آنها شامل همه حضار می‌شود.
ج) افراد کاریزماتیک به دیگران علاقه‌مند هستند و واقعاً می‌خواهند به آنچه که دیگران می‌گویند گوش دهند.
آنها از دیگران سؤالاتی می‌پرسند تا دیدگاه‌ها، نظرات و احساساتشان را درک کنند و به دلیل توانایی در ایجاد احساس راحتی در مخاطب، اکثراً پاسخ‌های صمیمانه و صادقانه دریافت خواهند کرد.
افراد کاریزماتیک بقیه را دوست دارند و برایشان احترام قائل هستند، جزئیات گفتگو‌های قبلی را به‌خاطر می‌سپارند و درنتیجه در مخاطب حس احترام و اعتماد ایجاد می‌کنند.
د) افراد کاریزماتیک در برقراری ارتباط با دیگران عالی عمل می‌کنند.
لبخند صادقانه و صمیمی، حفظ ارتباط چشمی، خوش‌مشرب بودن و مؤدبانه رفتار کردن، خوش‌بین بودن و تعامل سازنده راه‌هایی بسیار مؤثر برای گرد آوردن مردم در اطراف افراد کاریزماتیک است.
روی هم رفته، داشتن کاریزما شامل برقراری ارتباط پویا و پرشور و شوق همراه با استفاده از زبان بدن مثبت است. این توانایی شامل مثبت‌اندیشی، خوش‌بینی و اعتماد به نفس و همچنین متقاعد کردن، احترام و جلب اعتماد دیگران است.
همه ما می‌توانیم با توسعه مهارت‌های بین‌فردی از طریق تمرین و تکرار، خودمان را جذاب‌تر کنیم. اما به یاد داشته باشید، هرچند به فردی کاریزماتیک تبدیل شوید، باز هم قادر نخواهید بود همه مردم را در همه زمان‌ها جذب کنید و نباید برای این هدف تلاش کنید.
تست کاریزماتیک بودن
تستی توسط محققان طراحی شده که میزان کاریزماتیک بودن افراد را نشان می‌دهد و در چند مجله معتبر به چاپ رسیده است. نکته جالب توجه اینکه محققان پی بردند نمره خود ارزیابی کاریزما به نمره ارزیابی افراد دیگر بسیار نزدیک است.
برای اجرای تست، عبارات زیر را بخوانید و به هرکدام از یک تا پنج نمره بدهید. نمره یک یعنی این عبارت به میزان بسیار کم درباره شما درست است و نمره پنج یعنی این عبارت بسیار زیاد درمورد شما صدق می‌کند.
من کسی هستم که:
۱. در یک جمع مورد توجه هستم.
۲. توانایی نفوذ روی دیگران را دارم.
۳. می‌دانم چگونه گروهی را هدایت و رهبری کنم.
۴. افراد مختلف با من احساس راحتی می‌کنند.
۵. بیشتر اوقات به دیگران لبخند می‌زنم.
۶. می‌توانم با هرکسی ارتباط برقرار کنم.
در پایان اعدادی را که جلوی هر سؤال نوشته‌اید با یکدیگر جمع بزنید. عدد به‌دست آمده باید در بازه ۶ تا ۳۰ قرار داشته باشد. اکنون این عدد را بر ۶ تقسیم کنید تا نمره کاریزماتیک بودن شما مشخص شود. اگر عدد به‌دست آمده از ۳.۷ بیشتر بود، به این معناست که شما از لحاظ کاریزماتیک بودن بالاتر از حد متوسط جامعه هستید.
منبع:
افراد کاریزماتیک تاریخ جهان و ایران
تمامی رهبران انقلاب‌ها در سراسر جهان و پایه‌گذاران تحولات اجتماعی، شخصیت کاریزماتیک دارند، هنرپیشه‌ها، هنرمندان، برخی دانشمندان و افراد پیشرو نیز در این دسته جای می‌گیرند. از معروف‌ترین افراد کاریزماتیک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ناپلئون بناپارت
نلسون ماندلا
وینستون چرچیل
آدولف هیتلر
مهاتما گاندی
امام خمینی
مائو
جان اف. کندی
مدونا
رابی ویلیامز
مرلین مونرو
اپرا وینفری
جیم موریسون
مارتین لوتر کینگ
رونالد ریگان
باراک اوباما
کلارک گابل
همفری بوگارت
فیدل کاسترو
مالکوم ایکس
اوا پرون
جیم موریسون
آنگ سان سو چی
فریدا کالو
استیو جابز
لئوناردو دی کاپریو
برد پیت
مایکل جکسون
بروس لی
بهروز وثوقی
جمشید‌هاشم‌پور
علی نصیریان
مهران مدیری
شهاب حسینی
محمدرضا گلزار
و…
البته کاریزماتیک بودن به افراد خاصی محدود نمی‌شود. در پیرامون ما مدیران تحول‌گرا بسیار کاریزماتیک هستند، زیرا توانایی دارند که با جذب منابع انسانی تغییرات قابل توجه در سازمان ایجاد کرده و آنها را حفظ کنند.
و در پایان
اکنون نوبت شماست که دانسته‌های خود را با ما درمیان بگذارید. به تکمیل لیست افراد کاریزماتیک کمک کنید و در صورت تمایل از طریق ارسال نظر برایمان بنویسید شما درباره اشخاص کاریزماتیک و خصوصیات ذاتی یا اکتسابی‌شان چگونه فکر می‌کنید؟ آیا دوست دارید شخصیتی کاریزماتیک باشید؟ نتیجه تست کاریزماتیک شما چه عددی بود؟
دیدگاهتان را درباره شخصیت‌های کاریزماتیک با ما و دیگر مخاطبان ستاره به اشتراک بگذارید. همچنین اگر مصمم هستید به فردی تأثیرگذار تبدیل شوید از مقاله «قوانین واقعی برای داشتن روابط موفق» بازدید نمایید.
برگرفته از: skillsyouneed ؛ yscouts و منابع معتبر فارسی
