نویسنده: صفورا دادخواه
بروزرسانی: 18 آبان 1400
ستاره | سرویس سلامت – استامینوفن از داروهای قدیمی و پرکاربرد است که به هنگام سرماخوردگی و بروز تب به سراغ آن می‌رویم. به‌طوریکه این دارو تقریبا در قفسه داروهای هر منزلی یافت می‌شود. قرص پاراستامول نام دیگر این داروست. در ادامه با این دارو و موارد استفاده آن بیشتر آشنا می‌شویم.
قرص پاراستامول و اشکال مختلف آن
پاراستامول (Paracetamol) که با نام دیگر استامینوفن (Acetaminophen) نیز شناخته می‌شود، از داروهای ضد درد و ضد التهاب است که به منظور رفع بدن درد و کاهش تب در کودکان و بزرگسالان، استفاده می‌شود. این دارو برای نخستین بار در آغاز قرن ۱۹ میلادی شناخته شد، اما در دهه ۵۰ میلادی به عنوان داروی ضد درد در حد وسیعی مورد استفاده قرار گرفت.
این دارو در پیشگیری از حملات قلبی و سکته مغزی نیز کاربرد دارد، زیرا به عنوان یک عامل رقیق‌کننده خون، عمل می‌کند. مصرف قرص پاراستامول عوارض کمتری را نسبت به قرص آسپرین و سایر داروهای ضد درد دارد، تا جایی‌که افراد مبتلا به خونریزی و زخم معده نیز بدون نگرانی از بروز مشکلات گوارشی، می‌توانند از آن استفاده کنند.
این دارو به شکل‌های قرص، آمپول، شیاف، کپسول، قطره، شربت و سوسپانسیون موجود است. آمپول پاراستامول محتوی یک گرم پاراستامول در ۶/۷ میلی‌لیتر محلول تزریقی است که در مواردی مثل کاهش درد بعد از عمل جراحی، به کار می‌رود. هر آمپول پاراستامول قبل از تزریق حتما باید با ۱۰۰ میلی لیتر از محلول سدیم کلراید ۰/۹٪ تزریقی مخلوط و سپس به صورت وریدی تزریق شود. بین هر دو تزریق نیز باید چهار ساعت فاصله زمانی باشد.
موارد مصرف قرص پاراستامول
- تسکین سردرد و سرماخوردگی: سردردهایی که به دنبال بیماری‌هایی مثل سرماخوردگی بروز می‌کنند، خفیف هستند و معمولا با مصرف این دارو برطرف می‌شوند. قرص پاراستامول در کاهش بدن درد و دندان درد نیز، موثر است.
- کاهش تب در کودکان: پاراستامول از نظر دارویی همانند آسپرین است و روی هیپوتالاموس (بخشی از مغز که وظیفه تنظیم دمای بدن را دارد) تأثیر می‌گذارد و باعث کاهش درجه حرارت بدن در کودکان می‌شود. از آنجایی‌که داروی استامینوفن طعم خوبی ندارد، اطفال از خوردن آن اجتناب می‌کنند به همین دلیل برای کودکان معمولا از شربت استفاده می‌شود.
- پاراستامول در بارداری: اگرچه مصرف قرص پاراستامول برای زنان باردار بی‌خطر است، اما باز هم یک داروی شیمیایی است و نباید بدون مشورت با پزشک و به صورت بی‌رویه مصرف شود.
مقدار و نحوه مصرف
- کودکان۳ ماهه الی یک ساله: مقدار ۶۰ الی ۱۲۰ میلی‌گرم در هر نوبت
- کودکان یک الی ۵ ساله: مقدار ۱۲۰ تا ۲۵۰ میلی‌گرم در هر نوبت
- کودکان ۶ الی ۱۲ سال: مقدار ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلی‌گرم در هر نوبت
نام‌های دیگر، موارد مصرف، عوارض و تداخل دارویی
| نام‌های دیگر |
آلودون، کالپول، هدکس، پانادول |
| موارد مصرف | تسکین درد و کاهش تب |
| عوارض | آسیب به کبد و کلیه (در صورت مصرف بیش از حد) |
| تداخل دارویی | پروبنسید، سالیسیلامید، کلستیرامین، کلوپرامید و الکل |
نکات قابل توجه در ارتباط با مصرف قرص پاراستامول
- چنانچه کودکی دچار تب شود و علائم آنفولانزا یا آبله مرغان، در او وجود داشته باشد، نباید بدون مشورت پزشک، از این دارو استفاده کند.
- در صورتی که تب بیمار بالا تر از ۴۰ درجه سانتی‌گراد باشد یا با علائمی مانند اسهال، استفراغ، گلو درد و سردرد شدید همراه باشد، مراجعه به پزشک، الزامی است.
- پاراستامول یا استامینوفن نباید بیش از مقدار توصیه شده، مصرف شود. چرا که مصرف بیش از اندازه این داروها در کودکان و بزرگسالان منجر به عوارض کبدی می‌شود.
- توصیه می‌شود دارو را کاملا مطابق با دستور پزشک، مصرف کنید.
- مصرف این دارو در دوران شیردهی با نظر پزشک بلامانع است.
- مصرف داروی پاراستامول بیش از پنج نوبت در روز برای کودکان، توصیه نمی‌شود.
- بهتر است این دارو و سایر مسکن‌ها همراه با غذا مصرف شوند تا آثار مخرب کمتری به دستگاه گوارش وارد کنند.
- مصرف داروی پاراستامول برای بیماران دیابتی، احتمال مثبت شدن کاذب تست قند خون را در پی دارد.
- چنانچه مبتلا به بیماری‌های کبدی یا هپاتیت ویروسی هستید، این دارو را با احتیاط و زیر نظر پزشک، استفاده کنید.
- از مصرف سالیسیلات‌ها یا سایر ضد التهاب‌های غیراستروئیدی همراه با استامینوفن یا پاراستامول بیش از چند روز، باید خودداری شود.
- در صورت هرگونه حساسیت دارویی یا غذایی، پزشک را مطلع نمایید.
- در صورتی که از الکل و یا فرآورده‌های الکلی استفاده می‌کنید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
- از مصرف این دارو برای کودکان زیر سه سال بدون نظر پزشک، خودداری کنید.
- در صورتیکه از داروی پاراستامول یا استامینوفن استفاده می‌کنید، پیش از انجام آزمایش خون، ادرار و سایر موارد، پزشک یا مسئول آزمایشگاه را از مصرف آن، مطلع سازید.
- این دارو نباید بیشتر از ۴۸ ساعت مصرف شود، مگر آنکه پزشک تجویز کرده باشد.
- چنانچه با مصرف داروی پاراستامول دچار علائمی نظیر حالت تهوع یا حساسیت پوستی شدید، مصرف را قطع و بلافاصله به اورژانس مراجعه کنید.
- اگر این دارو را برای رفع درد با تجویز پزشک مصرف می‌کنید، مصرف را مطابق دستور پزشک و به مدتی که وی تعیین کرده است، ادامه دهید، اما چنانچه فقط برای تسکین درد موضعی از آن استفاده می‌کنید، می‌توانید به محض تسکین یافتن درد، مصرف آن را قطع نمایید.
- اثر این دارو بعد از مصرف تا ۶ ساعت باقی می‌ماند.
- چنانچه بعد از مصرف طولانی مدت دچار ناراحتی‌های مربوط به کبد و کلیه شدید، حتما پزشک را مطلع کنید.
- مصرف قرص پاراستامول، اعتیادآور نیست.
- این دارو نباید برای کودکان بیشتر از چهار نوبت در طول ۲۴ ساعت، استفاده شود.
روش‌های خانگی پایین آوردن تب
افزایش درجه حرارت بدن که بیشتر در مواقع سرماخوردگی رخ می‌دهد، می‌تواند در کودکان خطرآفرین باشد و در صورت بی‌توجهی ممکن است به تشنج تبدیل شود. برای کاهش سریع تب، لازم است در کنار استفاده از دارو، روش‌ها و راهکارهای خانگی را نیز به کار ببندیم. در لینک زیر با این روش‌ها، به طور کامل آشنا می‌شوید.
سخن آخر
درد و تب عوامل ناتوان کننده‌ای هستند، از اینرو معمولا به دنبال داروهایی برای درمان و رفع این حالت هستیم. پاراستامول یکی از این داروهاست که می‌تواند برای کودکان و بزرگسالان مفید باشد. اگر تجربه استفاده از این دارو را دارید یا داروهای دیگری را برای پایین آوردن تب و کاهش درد می‌شناسید، لطفا نظرات خود را در انتهای همین صفحه در قسمت “ارسال نظر” با ما و سایر مخاطبان ستاره به اشتراک بگذارید.
برگرفته از: drugs.com
