دلیل تشنگی زیاد و عطش زیادی که در طول روز با آن مواجه میشوید میتواند ابتلا به بیماری خاص، تغییر در عملکرد طبیعی بدن یا استفاده از مواد غذایی چرب، شیرین و پر ادویه باشد. این عطش مربوط به کمآبی نیست و با نوشیدن مایعات رفع نمیشود.
ستاره | سرویس سلامت –تشنگی در طول روزهای گرم شاید طبیعی باشد و با نوشیدن آب یا شربت بتوانید این مشکل را برطرف کنید، اما در صورتی که به مدت طولانی تشنه میشوید، باید به دنبال دلیل تشنگی زیادی که دارید باشید. برخی از افراد با نوشیدن مدام آب سعی میکنند تا حدودی به این مشکل غلبه کنند، اما تا چه زمانی میتوان با نوشیدن آب برای حفظ تعادل بدن ادامه داد؟ قبل از این که به دنبال راه حلی برای برطرف کردن تشنگی زیاد روزانه باشید، باید درباره علت این تشنگی زیاد و این که چرا نوشیدن آب و مایعات نمیتواند هیچ کمکی به شما کند دانش مناسبی کسب نمایید. در این قسمت از ستاره درباره دلایل تشنگی زیاد و عواملی که میتواند در طول روز در این امر تأثیر داشته باشند سخن خواهیم گفت.
در صورتیکه مطالعه قسمت خاصی از این مطلب مد نظر شماست، با انتخاب عناوین ارائه شده در فهرست زیر، به موضوع دلخواه خود برسید.
ابتلا به بیماری دیابت مهمترین علت تشنگی زیاد است. افرادی که قند خون بالایی دارند با تکرر ادرار مواجه هستند. همچنین بالا بودن قند خون عطش را افزایش میدهد و همین موضوع سبب میشود که نیاز به نوشیدن آب پیدا کنید. اگر دچار تشنگی زیاد و بیش از حد هستید و در عین حال دچار علائمی چون کاهش وزن ناخواسته و احساس خستگی و تحریک پذیری بیش از حد شدهاید، باید به پزشک مراجعه کرده و آزمایش قند خون انجام دهید. با این آزمایش متوجه خواهید شد که به دیابت نوع یک یا نوع دو مبتلا هستید یا خیر.
۲- بیماری زئوسومیا
خشکی دهان که یکی دیگر از دلایل تشنگی زیاد است گاهی میتواند نشانهای از یک بیماری باشد. برخی از مواقع خشکی دهان به دلیل بروز بیماری زئوسومیا (xerostomia) رخ میدهد. این خشکی غیرطبیعی غشاهای مخاطی دهان، به علت کاهش میزان بزاق دهان اتفاق میافتد. اگر غددی که وظیفه تولید بزاق را دارند به خوبی نتوانند وظیفه خود را انجام دهند، دهان شما خشک و بدبو میشود و هنگام جویدن مواد غذایی برایتان مشکل به وجود خواهد آمد. از شایعترین علتهای دیگر خشکی دهان میتوان به مصرف دخانیات، استرس و اضطراب و افزایش سن اشاره کرد. همچنین در صورتی که فرد داروهایی مانند داروهای تجویز شده برای فشارخون یا آلرژی را مصرف کند، احتمال این که به خشکی دهان و به تبع تشنگی زیاد مبتلا شود وجود خواهد داشت.
۳- تشنگی زیاد در دوران قاعدگی
دلیل تشنگی زیاد میتواند به بر هم خوردن تعادل هورمونها در بدن مرتبط باشد. تغییرات میزان استروژن و پروژسترون در بدن، به طور کامل روی میزان عطش و کشش فرد به آب و مایعات تأثیر میگذارد. در دوران قاعدگی فرد خون زیادی از دست میدهد و این موضوع نیز در تشنه شدن بیش از حد بیتأثیر نیست؛ بنابراین اگر در دوران قاعدگی یا PMS با عطش و خشکی دهان مواجه شدید، کافی است مایعات بیشتری مصرف نمایید.
۴- مشکلات تیروئید
تیروئید غدهای در ناحیه گردن است و وظیفه ترشح هورمونهای تیروئید را بر عهده دارد. طبق تحقیقات انجام شده توسط محققان، ترشح بیش از حد غده تیروئید سبب بروز مشکلاتی مانند خستگی مفرط، استرس و اضطراب و خشکی دهان میشود و یک دلیل تشنگی زیاد، فعالیت بیش از حد این غده است. افرادی که به کم کاری تیروئید مبتلا هستند، مانند بیماران مبتلا به دیابت نوع یک دارای نشانه خشکی دهان هستند. این افراد از سندرم شوگرن و کم خونی که ناشی از کمبود ویتامین B12 در بدن است نیز رنج میبرند. اگر میخواهید با سایر علائم کم کاری تیروئید در ردههای سنی مختلف آشنا شوید، مطالعه مطلب مربوطه به شما توصیه میشود.
۵- استرس و اضطراب و تشنگی زیاد
عوامل زیادی وجود دارند که میتوانند فرد را مضطرب کرده و استرس زیادی را به او وارد کنند. افزایش استرس و اضطراب به این دلیل که سبب افت فشار خون میشود، یکی از دلایل تشنگی زیاد شناخته میشود. با افت فشار خون فرد احساس عصبانیت، سرگیجه، اضطراب و افسردگی را تجربه خواهد کرد. برای پیشگیری از بروز این حالت، بهترین راه حلی که پیش روی شما قرار دارد، مدیریت استرس و کاهش تنش و اضطراب است.
۶- مصرف غذاهای ادرارآور (Diuretic foods)
برخی از رژیمهای غذایی به نحوی تنظیم شدهاند که باعث خارج شدن آب زیادی از بدن میشوند. این رژیمهای غذایی حاوی مواد غذایی ادرارآور مانند کرفس، مارچوبه، چغندر، لیمو، خربزه، زنجبیل و جعفری هستند؛ بنابراین یکی از انواع دلیل تشنگی زیاد و عطش فراوان به نوشیدن آب میتواند به نوع رژیم غذایی که رعایت میکنید مرتبط باشد. درست است که مواد غذایی ذکر شده دارای خواص و ویتامینهای فراوانی هستند، اما همیشه باید یک رژیم غذایی مناسب را رعایت کنید تا دچار مشکلاتی مانند از دست دادن آب فراوان از بدن و تشنگی ممتد نشوید. استفاده از غذاهای غنی نگهدارنده مایعات در بدن مانند بلغور جو دوسر و برنج قهوهای، به شما کمک میکند که هم به رژیم غذایی که دارید پایبند بمانید و هم تعادل مایعات را در بدنتان برقرار کنید.
۷- رژیم غذایی کم کربوهیدرات
برخی از افراد برای کاهش وزن خود رژیم کتوژنیک یا رژیمهای غذایی پر پروتئین را انتخاب میکنند. کم کردن مصرف کربوهیدرات سبب میشود که بدن شما آب کمتری نگه دارد و این موضوع میتواند دلیل تشنگی زیاد شما در طول روز باشد. کربوهیدراتها آب بیشتری نسبت به پروتئینها جذب میکنند و در بدن نگه میدارند. با گرفتن رژیم غذایی کم کربوهیدرات و محدود کردن این مواد غذایی، بدنتان حجم زیادی از آب را از دست میدهد و دچار عدم تعادل خواهد شد؛ بنابراین برای برطرف کردن این مشکل باید برنامه غذایی خود را به نحوی تنظیم کنید که هم در آن کربوهیدراتها جای داشته باشند و هم پروتئینها.
۸- بارداری و تشنگی زیاد
از دیگر نمونههای دلیل تشنگی زیاد میتوان به دوران بارداری اشاره کرد. در این دوران در سه ماهه اول حجم خون به میزان زیادی افزایش پیدا میکند و این موضوع با تاثیر روی عملکرد کلیهها سبب افزایش حجم تولید ادرار میشود. همچنین به دلیل این که در دوران بارداری حالت تهوع در ماههای اول دیده میشود، بدن حجم زیادی آب از دست میدهد و این موضوع نیاز به نوشیدن آب در طول روز را چندین برابر میکند.
برخی از افراد هنگام بیدار شدن از خواب و در همان ساعات اولیه روز تشنگی زیادی داشته و نیاز به نوشیدن آب پیدا میکنند. اگر چه در نظر اول این موضوع امری طبیعی است، اما تشنگی صبحگاهی میتواند به دلیل مشکلات خاصی بروز کند و باید برای بررسی کردن این موارد به پزشک معالجه کنید. دلیل تشنگی زیاد در هنگام صبح ممکن است به افزایش سطح قند خون بدن مرتبط باشد. افرادی که به دیابت مبتلا هستند در صبحگاه قند خون بیشتری دارند و همین موضوع سبب خشک شدن دهان آنها میشود. افرادی که غذاهای پر ادویه مصرف میکنند یا به بیماریهایی مانند نارسایی کبد، کلیه و قلب مبتلا هستند نیز در صبحگاه معمولاً تشنه میشوند. اگر غذاهای پر ادویه مصرف میکنید، باید آنها را با غذاهای سالمتر جایگزین کنید تا در طول روز و مخصوصاً در صبح کمتر تشنه شوید؛ اما در صورتی که این مشکل بدون مصرف غذاهای خاصی رخ داده، باید برای چکاب کامل و بررسی وضعیت قلب، کلیه و کبد به پزشک مراجعه نمایید. مسموم شدن و ابتلا به اسهال و استفراغ، قرار گرفتن در معرض نور آفتاب، عدم توانایی نوشیدن آب در طول روز، از دست دادن خون به میزان قابل توجه و مصرف برخی از داروهای خاص نیز میتواند دلیل تشنگی زیاد در زمان صبح باشد.
بررسی دلیل تشنگی زیاد در طب سنتی
در طب سنتی علت عطش و تشنگی زیاد در بدن به دو صورت مورد بررسی قرار گرفته است. یکی عطش واقعی بر اثر کم شدن آب بدن و دیگری عطش کاذب. عطش واقعی با نوشیدن آب و مایعات و استراحت رفع میشود اما عطش کاذب دلایل دیگری دارد که باید بررسی و رفع گردد.
یکی از مواردی که سبب میشود شما در طول روز بیش از حد تشنه شوید، این است که غذاهایی مصرف کردهاید که به مقدارزیاد چرب، شور یا شیرین بودهاند. همچنین در صورتی که مدام در برابر نور خورشید باشید یا به دلیل اعمال خاصی مانند روزه داری از نوشیدن آب منع شده باشید نیز تشنه خواهید شد. این مورد برای تمام افراد رخ میدهد و با نوشیدن آب به میزان کافی میتوانید به این عطش و تشنگی به وجود آمده غلبه کنید. توصیه هایی برای رفع تشنگی در ماه رمضان را بخوانید تا در این ماه مبارک دچار مشکلات جسمانی ناشی از کمبود آب نشوید. اما در بررسی دومین دلیل تشنگی زیاد به این موضوع اشاره شده که این موضوع ممکن است به دلیل بروز مشکلات کبدی و افزایش ترشح میزان صفرا رخ داده باشد. برای این که ترشح میزان صفرا به حالت طبیعی بازگرد، باید ترشیجات طبیعی و تخم خرفه را مصرف کنید. با ترکیب تخم خرفه و آب و شکر و آبلیمو میتوانید یک نوشیدنی سودمند برای رفع تشنگی ناشی از بروز مشکل برای کبد آماده نمایید. در صورتی که بروز مشکلات قلبی و افزایش حرارت قلب و ریه سبب افزایش تشنگی در بدن شده باشد، طبق گفته حکیمان طب سنتی باید شربت بیدمشک را برای برطرف کردن این عطش مصرف نمایید. از دیگر عواملی که در طب سنتی به عنوان دلایل تأثیرگذار در تشنگی روزانه مورد بررسی قرار گرفته میتوان به خشکی مغز اشاره کرد. در صورتی که این مشکل رخ داده باشد باید مقداری آب روی سر اسپری کنید یا این که جمجمه را با روغن بادام شیرین ماساژ دهید. همچنین ریختن چند قطره روغن بادام شیرین در بینی میتواند در کاهش میزان عطش و تشنگی به وجود آمده در اثر خشکی مغز مفید باشد.
سخن آخر
زمانی که بتوانید دلیل تشنگی زیاد را تشخیص دهید و آن دلیل را رفع کنید، رهایی از این مشکل راحتتر خواهد بود. در واقع میتوان تشنگی زیاد را همچون نشانهای برای یک بیماری مهمتر در بدن دانست که ما را در تشخیص آن راهنمایی می کند. اگر شما نیز در دورهای دچار عطش شدهاید، برای ما بنویسید که دلیل تشنگی زیاد خود را چگونه تشخیص داده و رفع کردهاید؟ علائم و نشانههای کمآبی بدن و گرمازدگی را نیز بخوانید و در صورتی که تشنگی شما بر اثر کم آبی نبود به دنبال دلایل دیگر باشید.