معرفی انواع قرص تب بر و نحوه مصرف آن‌ها

ستاره | سرویس سلامت – به افزایش دمای بدن که اغلب به دلیل بیماری رخ می‌دهد، تب می‌گویند. معمولا در بزرگسالان تب نگران‌کننده نیست، مگر اینکه دمای بدن به بالاتر از ۳۹/۴ درجه سانتی‌گراد برسد. اما در شیرخواران و کودکان، افزایش مختصر دمای بدن می‌تواند نشان‌دهنده ابتلا به یک عفونت جدی باشد. معمولا تب طی چند روز از بین می‌رود؛ اما داروهایی هم وجود دارند که می‌توانند به کاهش دمای بدن کمک کنند. هدف از این مقاله معرفی انواع قرص تب بر است. با ما همراه باشید تا درباره داروهای تب‌ بر و نحوه مصرف آن‌ها اطلاعات بیشتری کسب کنید.

آشنایی با انواع قرص تب بر

داروهایی که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم، رایج‌ترین قرص‌های تب بر محسوب می‌شوند:

۱. استامینوفن

استامینوفن (پاراستامول)، یک قرص تب بر است که می‌تواند درد خفیف تا متوسط را هم کاهش دهد. از این دارو برای کاهش تب و درمان سرماخوردگی، آنفولانزا، دندان درد و دردهای عضلانی استفاده می‌شود. نوجوانان و بزرگسالان می‌توانند در طول ۲۴ ساعت حداکثر ۴۰۰۰ میلی‌گرم استامینوفن دریافت کنند. در کودکان دوز مصرفی با توجه به سن و وزن بدن مشخص می‌شود. در کودکان زیر ۲ سال و زنان باردار یا شیرده فقط با تجویز پزشک می‌توان از این دارو استفاده کرد.

عوارض جانبی: تهوع، استفراغ، سردرد و بی‌خوابی شایع‌ترین عوارض جانبی استامینوفن هستند. اگر علائمی مثل درد معده، بی‌اشتهایی، خستگی شدید، ادرار تیره‌ رنگ و زردی را مشاهده کردید، مصرف دارو را قطع کرده و به پزشک مراجعه کنید.

تداخل دارویی: استامینوفن با داروی کتوکونازول تداخل دارد. همچنین بعضی تست‌های آزمایشگاهی را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ به همین دلیل، در هنگام مراجعه به آزمایشگاه باید پرسنل را از مصرف استامینوفن آگاه کنید.

 

 

۲. ایبوپروفن

ایبوپروفن، بروفن یا ژلوفن، یک قرص تب بر است. این دارو تب، درد و التهاب را در بدن کاهش می‌دهد. از ایبوپروفن می‌توان برای بزرگسالان و کودکان بالای ۶ ماه استفاده کرد. افراد بزرگسال می‌توانند هر روز حداکثر ۳۲۰۰ میلی‌گرم ایبوپروفن استفاده کنند. دوز مصرفی کودکان باید با توجه به سن و وزن تعیین شود.

مصرف ایبوپروفن همراه با غذا یا شیر احتمال بروز مشکلات گوارشی را کاهش می‌دهد. از این دارو نباید قبل و بعد از جراحی بای پس قلب استفاده کرد؛ چون احتمال حمله قلبی و سکته مغزی را بالا می‌برد. اگر در دوران بارداری یا شیردهی بسر می‌برید، بدون مشورت با پزشک از ایبوپروفن استفاده نکنید.

عوارض جانبی: بعضی از افراد بعد از مصرف ایبوپروفن دچار تهوع، استفراغ، سرگیجه و سردرد می‌شوند. اگر به عوارض جدی مثل تنگی نفس، اختلال بینایی، تورم، بثورات پوستی، خونریزی معده (مدفوع خونی یا قیر مانند یا سرفه خونی) و مشکلات کبدی (زردی، ادرار تیره رنگ، خستگی و بی‌اشتهایی) مبتلا شدید، دارو را قطع کرده و فورا با پزشک تماس بگیرید.

تداخل دارویی: اگر از داروی ضد افسردگی استفاده می‌کنید، قبل از مصرف ایبوپروفن با پزشک مشورت کنید. این قرص تب بر با سیکلوسپورین، متوترکسات، لیتیوم، وارفارین، کومادین، پردنیزولون و بعضی داروهای قلبی تداخل دارد.

 

 

۳. دیکلوفناک

داروی دیکلوفناک در درمان دردهای خفیف تا متوسط، تسکین سردردهای میگرنی و کاهش تب موثر است. دیکلوفناک انواع مختلفی دارد که از بعضی از آن‌ها ۴-۳ بار در روز و از بعضی دیگر ۲-۱ بار در روز استفاده می‌شود. این قرص را باید به طور منظم و در ساعات مشخصی دریافت کنید.

عوارض جانبی: دیکلوفناک در بعضی افراد باعث اسهال یا یبوست، نفخ، سردرد و گیجی می‌شود. بعضی از عوارض این دارو جدی بوده و باید با مشاهده آن‌ها فورا به پزشک مراجعه کرد. از این عوارض می‌توان به تنگی نفس، تورم بدن، خستگی شدید، زرد شدن پوست یا چشم و تپش قلب اشاره کرد.

تداخل دارویی: دیکلوفناک با داروهای ضد افسردگی، دیورتیک‌ها، داروهای رقیق کننده خون، آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن، سلکوکسیب، ایندومتاسین و ملوکسیکام تداخل دارد.

 

۴. آسپرین

آسپرین تب، درد و التهاب را در بدن کاهش می‌دهد. گاهی اوقات، پزشکان این دارو را برای درمان یا جلوگیری از حملات قلبی، سکته مغزی و آنژین (درد قفسه سینه) تجویز می‌کنند. از آسپرین باید دقیقا طبق نظر پزشک استفاده کرده و از کاهش یا افزایش دوز آن خودداری کنید.

از این دارو نباید برای درمان کودکان و نوجوانان مبتلا به تب، آنفولانزا یا آبله مرغان استفاده کرد؛ چون ممکن است به یک بیماری کشنده به نام سندرم ری (Reye’s syndrome) منجر شود.

مصرف آسپرین در اواخر دوران بارداری می‌تواند باعث خونریزی مادر یا کودک در هنگام زایمان شود. اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، درباره مصرف آسپرین با پزشک مشورت کنید. آسپرین از طریق شیر مادر وارد بدن کودک می‌شود؛ بنابراین، در دوران شیردهی نباید از این دارو استفاده کرد.

عوارض جانبی: از عوارض جانبی آسپرین می‌توان به سوزش سر دل، خواب‌آلودگی و سردرد خفیف اشاره کرد. اگر به گیجی، توهم، تشنج، تهوع و استفراغ شدید، مدفوع خونی و سرفه خونی مبتلا شدید، حتما به پزشک مراجعه کنید.

تداخل دارویی: اگر از داروهای ضد افسردگی و داروهای رقیق کننده خون (وارفارین و کومادین) استفاده می‌کنید، از مصرف خودسرانه آسپرین بپرهیزید. آسپرین می‌تواند با سایر قرص‌های تب بر تداخل داشته باشد.

 

 

۵. مفنامیک اسید

مفنامیک اسید درد خفیف تا متوسط را تسکین داده و به کاهش تب و التهاب کمک می‌کند. معمولا از این قرص تب بر هر ۶ ساعت یکبار همراه با غذا استفاده می‌شود. نباید از مفنامیک اسید بیش از ۷ روز استفاده کنید. در صورت مصرف طولانی مدت باید به طور مرتب آزمایش دهید.

استفاده از مفنامیک اسید در افراد زیر ۱۴ سال تائید نشده است. زنان باردار و شیرده هم باید قبل از مصرف این دارو با پزشک مشورت کنند.

عوارض جانبی: از عوارض شایع مفنامیک اسید می‌توان به تهوع، استفراغ، اسهال یا یبوست و سرگیجه اشاره کرد. افرادی که به تنگی نفس، ضعف شدید، بثورات پوستی، مدفوع قیر مانند، سرفه خونی، زردی، تورم دست و پا و سرد شدن دست و پا مبتلا می‌شوند، باید مصرف دارو را قطع کرده و به پزشک مراجعه کنند.

تداخل دارویی: اگر از داروی خاصی به ویژه لیتیوم، متوترکسات، رقیق کننده‌های خون و داروهای ضد افسردگی استفاده می‌کنید، از مصرف خودسرانه مفنامیک اسید بپرهیزید.

 

۶. ناپروکسن

مصرف ناپروکسن به کاهش تب، درد و التهاب بدن کمک می‌کند. معمولا  این دارو ۳ -۲ بار در روز همراه با ۱ لیوان آب مصرف می‌شود. بعد از مصرف ناپروکسن تا ۱۰ دقیقه از دراز کشیدن خودداری کنید. می‌توانید این دارو را با غذا یا شیر مصرف کنید تا از بروز مشکلات گوارشی جلوگیری شود.

اگر باردار یا شیرده هستید، قبل از مصرف ناپروکسن با پزشک مشورت کنید. استفاده از ناپروکسن در ۲۰ هفته آخر بارداری احتمال بروز مشکلات قلبی یا کلیوی را در نوزاد افزایش می‌دهد. بدون تجویز پزشک، از دادن این دارو به کودکان خودداری کنید.

عوارض جانبی: سوء هاضمه، سوزش سر دل، تهوع، درد معده، سردرد، سرگیجه و خواب‌آلودگی از عوارض شایع ناپروکسن هستند. اگر به تنگی نفس، تورم پا، مدفوع قیر مانند، سرفه خونی، واکنش‌های شدید پوستی و زرد شدن پوست یا چشم مبتلا شدید، مصرف دارو را قطع کرده و به پزشک مراجعه کنید.

تداخل دارویی: اگر از داروهای ضد افسردگی، لیتیوم، کلستیرامین، سیکلوسپورین، دیگوکسین، فنی توئین و داروهای قلبی استفاده می‌کنید، از مصرف ناپروکسن بدون نظر پزشک خودداری کنید.

 

 

۷. نابومتون

نابومتون، از تولید ماده‌ای که باعث درد، تب و التهاب در بدن می‌شود، جلوگیری می‌کند. این دارو ۲-۱ بار در روز، همراه با غذا یا با معده خالی مصرف می‌شود. معمولا مصرف این دارو با ۱۰۰۰ میلی‌گرم در روز شروع شده و به ۲۰۰۰ میلی‌گرم در روز می‌رسد. ممکن است بیمارانی که وزن آن‌ها کمتر از ۵۰ کیلوگرم است، به کمتر از ۱۰۰۰ میلی‌گرم دارو نیاز داشته باشند.

از این دارو نباید قبل یا بعد از جراحی بای‌ پس قلب استفاده کرد. در دوران شیردهی مصرف نابوفن توصیه نمی‌شود. در دوران بارداری هم نباید بدون مشورت با پزشک از این دارو استفاده کنید.

عوارض جانبی: بعضی از افراد بعد از مصرف نابومتون بروز مشکلاتی مثل درد معده، تهوع، اسهال یا یبوست، تورم دست یا پا و سردرد را گزارش می‌کنند. در صورت بروز تنگی نفس، تورم، مدفوع قیر مانند، سرفه خونی، ادرار تیره رنگ، زردی و خستگی غیرمعمول حتما به پزشک مراجعه کنید.

تداخل دارویی: نابومتون با داروهای ضد افسردگی، لیتیوم، متوترکسات، داروهای رقیق کننده خون، داروهای دیورتیک و پردنیزولون تداخل دارد.

 

توصیه‌های مهم در استفاده از قرص تب بر

• اگر بعد از مصرف قرص تب بر علائم واکنش‌های آلرژیک از جمله کهیر، اختلال تنفس و تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو را مشاهده کردید، به اورژانس مراجعه کنید.
• بعضی از داروهای تب بر به شکل قرص جویدنی هم به فروش می‌رسند. این قرص‌ها را باید قبل از بلع به طور کامل بجوید.
• اگر سابقه خونریزی گوارشی، حمله قلبی یا سکته مغزی دارید یا به آسم، بیماری‌ کبدی و بیماری کلیوی مبتلا هستید، بدون مشورت با پزشک از قرص تب بر استفاده نکنید.
• اگر علیرغم مصرف قرص تب بر، تب شما بیش از ۳ روز کشید حتما به پزشک مراجعه کنید.
• داروهای تب بر را در دمای اتاق، دور از گرما و رطوبت نگهداری کنید.
• علاوه بر مصرف دارو، مایعات کافی بنوشید و استراحت کنید تا تب شما سریع‌تر فروکش کند.

 

کلام پایانی

امروزه انواع قرص تب بر تولید می‌شود که می‌توانید از آن‌ها برای کاهش تب و التهاب استفاده کنید. اگر به بیماری خاصی مبتلا هستید یا در دوران بارداری و شیردهی بسر می‌برید، قبل از مصرف قرص تب بر با پزشک مشورت کنید. بدون نظر پزشک از این دسته از داروها برای کودکان استفاده نکنید.