نویسنده: بهاره ضیایی
بروزرسانی: ۱۱ آذر ۱۴۰۰
نسخه صوتی این مطلب را بشنوید! 🎧
ستاره | سرویس مذهبی – مکروهات روزه چیست و چه اعمالی برای روزه دار کراهت دارد؟ پیش از این درباره مبطلات روزه و احکام آن گفتیم، اکنون در این مطلب آنچه برای روزه دار مکروه است را ذکر می‌کنیم. با ما همراه باشید.
مکروهات روزه از نظر آیت الله خامنه ای و مکارم شیرازی
۱. دوا ریختن به چشم
سوال: استفاده از قطره ی چشم برای روزه دار چه حکمی دارد؟
پاسخ آیت الله مکارم شیرازی: ریختن دوا در چشم کراهت دارد ؛ امّا اگر یقین دارد به فضای حلق می رسد و فرو می رود برای روزه اشکال دارد.
۲. سرمه کشیدن یا دارو ریختن به چشم، در صورتی که بو یا مزۀ آن به حلق برسد
سوال: آیا مداد کشیدن براى خانمهاى روزه دار، در حکم سرمه کشیدن است و مکروه مىباشد؟ بطور کلّى استفاده از لوازم آرایش براى زنان روزه دار چه حکمى دارد؟
پاسخ آیت الله مکارم شیرازی: این کار موجب بطلان روزه نیست، ولى بعید نیست که هر چیزى که کار سرمه راکندکراهت داشته باشد.وسایرآرایشهادر صورتى که خفیف باشد اشکالى ندارد.
۳. انجام دادن هر كارى که باعث ضعف می‌شود مانند خون گرفتن و حمام رفتن
هر عملی که موجب ضعف جسمی شود یا باعث شود که روزه‌دار برای ادامه‌دادنِ روزه با فشار مواجه شود از جمله اعمال مکروه روزه دار است. از جمله این اعمال می‌توان به اهدای خون، استحمام و … اشاره کرد.
بیشتر بخوانید:
۴. استعمال انفیه (یا هر داروی دیگری از طریق دماغ)
بیشتر بدانید: حکم کشیدن سیگار برای روزه دار بر اساس نظر ۱۰ مرجع تقلید
۵. بو كردن گیاهان معطر
سوال: استفاده از عطر یا بوئیدن گیاهان معطّر برای روزه دار چه حکمی دارد؟
پاسخ آیت الله مکارم شیرازی: استعمال عطر و بوهای خوش برای روزه دار مستحب است ولی بوییدن گیاهان معطر کراهت دارد. البته توجه داشته باشید که عطر زدن خانمها در خارج از منزل در روایت اسلامی نهی شده است، ولی چنانچه مقدار کمی برای از بین بردن بوی عرق و مانند آن بزنند مانعی ندارد.
بیشتر بخوانید: حکم عطر زدن در ماه رمضان؛ آیا عطر روزه را باطل میکند؟
۶. نشستن زن در آب
احتیاط در ترک آن است
۷. استعمال شیاف
سوال: استفاده از شیاف برای روزه دار چه حکمی دارد؟
پاسخ آیت الله مکارم شیرازی: استعمال شیافها براى معالجه اشكال ندارد، هر چند بهتر است استفاده نشود(یعنی کراهت دارد)، ولی احتیاط واجب آن است كه از استعمال شیافهایی كه براى تغذیه است خوددارى شود
بیشتر بخوانید: حکم شیاف زدن برای روزه دار چیست؟
۸. تر كردن لباسى كه در بدن روزه دار است
مرطوب یا خیس کردن لباس روزه‌دار، چه توسط خودِ روزه‌دار انجام شود چه شخص دیگری آن را انجام دهد، مکروه است و بهتر است که انجام نشود.
۹. دندان كشیدن و هر كارى كه به واسطه آن از دهان خون بیاید
سوال: حکم کشیدن دندان، یا هرگونه اعمال جرّاحى لثه و دندان که باعث خونریزى شود، در حال روزه چیست؟
پاسخ آیت الله مکارم شیرازی: مکروه است; ولى باطل نیست.
بیشتر بخوانید: آیا دندانپزشکی روزه را باطل می کند؟
۱۰. مسواک كردن با چوب تر (یا مسواک تر)
سوال: مسواک زدن در حین روزه چه حکمی دارد؟
پاسخ آیت الله مکارم شیرازی: مسواک کردن در حال روزه، مانعی ندارد. ولی اگر رطوبت پیدا کند و مسواک را بیرون آورده و به دهان بازگرداند و رطوبت آن در آب دهان از بین نرود و فرو رود، جایز نیست (مگر این که آن را بیرون بریزد) و در صورتی که با خمیر دندان مسواک کند، باید دهان را بعد از آن کاملا بشوید.
بیشتر بخوانید: حکم مسواک زدن در ماه رمضان؛ آیا مسواک روزه را باطل می کند؟
۱۱. بوسیدن همسر بدون قصد بیرون آمدن منى یا هر كارى كه شهوت را به حركت آورد
سوال: بوسیدن همسر در حال روزه چه حکمی دارد؟
پاسخ آیت الله مکارم شیرازی: بوسیدن همسر بدون قصد بیرون آمدن منى و هر كارى كه شهوت را به حركت در آورد، امّا اگر به قصد بیرون آمدن منى باشد روزه او باطل مى شود.
بیشتر بخوانید:
- حکم بوسیدن همسر در ماه رمضان از نظر شیعه و سنی
- احکام نزدیکی در ماه رمضان، ملاعبه و نزدیکی از پشت چیست؟
- احکام جنب شدن در ماه رمضان (عمدی و سهوی)
** آیت الله سیستانی «بی‌جهت آب یا چیزی روان در دهان کردن» را نیز جزو مکروهات روزه آورده اند.
** سید محمدکاظم طباطبایی یزدی از فقیهان نامدار شیعیان، در کتاب عروه الوثقی چند مورد دیگر در مکروهات روزه آورده‌اند:
- مضمضۀ بی جا، همچنین بی جهت چیزی را داخل دهان کردن؛
- شعر خواندن در غیر مطالب دینی حق و در غیر مراثی یا مدح معصومین (ع) بدون اغراق و مبالغه؛
- جدال، مراء، خودنمایی و سرعت در قسم خوردن (راست) و اذیت به خادم و افراد زیردست.
- و هر عملی که در غیر حال روزه حرام یا مکروه است، در حال روزه حرمت یا کراهت آن شدیدتر می شود.
- این درس را با نقل یک حدیث به پایان می بریم: از امام صادق (ع) روایت شده است: «إِذَا صامَ أَحَدُکمُ الثَّلَاثَةَ الْأَیامِ مِنَ الشَّهْرِ فَلَا یجادِلَنَّ أَحداً وَ لَا یجهَلْ وَ لَا یسرِعْ إِلَی الْحلْفِ وَ الْأَیمانِ بِاللَّهِ فَإِنْ جَهِلَ عَلَیهِ أَحَدٌ فَلْیتَحَمَّلْ؛
- زمانی که یکی از شما در ماه سه روز روزه گرفت، با کسی جدال و نزاع نکند، نادانی ننماید، برای قسم به خدا نشتابد، اگر کسی به او نادانی کرد، تحمل کند. »
مکروهات روزه اهل سنت
برگرفته از سایت اهل سنت جاسک:
اموری که روزه را مکروه مى‌سازد عبارتند از: لب زدن و یا در دهن گرفتن لب زن و یا برهنه ملاعبه کردن هر چند خطر انزال و جماع هم نباشد مکروه است.انجام امورى که اندیشه انسان را آنقدر ضعیف سازد که موجب شکستن روزه شود مکروه است.بیش از ضرورت شستن دهن و بینى.بدون دلیل لعاب دهن را جمع کردن و آن‌را فرو بردن.اظهار بى قرارى، اضطراب و اضمحلال.به غسل ضرورت داشته و موقع آن نیز میسر باشد، اما بدون دلیلى تأخیر کرده و بعد از صبح صادق غسل کند.چیز‌هاى مانند پودر دندان، کریم دندان، زغال و غیره را در دهن نگهداشتن و آن‌را با دندان فشار دادن.غیبت کردن، دروغ گفتن، دشنام دادن، غالمغال، لت وکوب نمودن و بر کسى ظلم کردن. قصدا گرد و غبار را در حلق جمع کردن روزه را مکروه مى‌سازد.
