علت یبوست کودکان و راه‌ های درمان آن

ستاره | سرویس مادر و کودک – یک تصور اشتباه در بین والدین این است که آن‌ها گمان می‌کنند شکم نوزادشان باید هر روز کار کند. در صورتی که این فکر اشتباه است و یبوست کودکان به این معنی است که مدفوع به حدی سفت شود که به راحتی دفع نشود. بنابراین تعداد دفعات دفع، ربطی به یبوست ندارد. شیر مادر ماده‌ای بسیار مغذی است که گاهی اوقات اکثر آن جذب بدن شده و تنها میزان بسیار کمی از آن برای دفع باقی می‌ماند. به همین دلیل شکم نوزاد به صورت مکرر و به میزان زیاد کار نمی‌کند. برای مثال ممکن است برخی از نوزادان که بسیار خوب از شیر مادر تغذیه می‌کنند تنها یکبار در طول هفته مدفوع کنند. با این وجود اگر احساس می‌کنید کودکتان درد می‌کشد و یا نگران هستید می‌توانید با پزشک نوزادتان مشورت کنید.

بعضا نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند ممکن است یک بار به ازای هر نوبت مصرف شیر، دفع داشته باشند و این تعداد با افزایش سن کاهش می‌یابد و به حجم آن اضافه می‌شود.

 

علت یبوست کودکان چیست؟

نوزادانی که شیرمادر می‌خورند کمتر دچار یبوست می‌شوند. زیرا شیر مادر به‌ راحتی هضم می‌شود و ترکیب چربی و پروتئین آن‌طوری است که باعث ابتلا به یبوست نمی‌شود. به هنگامی که شیر مصرفی نوزاد را از شیر مادر به شیر خشک یا شیر گاو تغییر دهید احتمال بروز یبوست در نوزاد شیر خوارتان به شدت افزایش می‌یابد. این تغییر می‌تواند عادات دفع شیرخوار را خصوصا در دو سه هفته ابتدای تولد تغییر دهد. از دلایل دیگری که باعث یبوست نوزادان می‌شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

• تغییر عادات و رژیم غذایی نوزاد (بیشتر نوزادان هنگام شروع غذای جامد یبوست را تجربه می‌کنند.)
• مصرف زیاد شیر گاو به خصوص زیر سن ۲ سالگی
• مصرف شیر خشک، زیرا هضم شیر خشک برای نوزاد سخت است.
• عدم مصرف آب و مایعات (وقتی بدن کودک کم‌ آب می‌شود، از آنچه کودک می‌خورد آب جذب می‌کند. در نتیجه مدفوع سفت و خشک و دفع آن سخت می‌شود.)
• تغییر محل زندگی و تغییر توالت‌‌ها (ترس از محیط توالت‌ مثل وجود سوسک)
• مسافرت
• سرما خوردگی و تب و ناخوشی
• کم‌ کاری غده تیروئید
• دیابت
• کمبود پتاسیم
• افزایش کلسیم
• مصرف داروهای ضد تشنج
• مکمل‌های آهن دار
• بازی‌گوشی و عدم توجه به اجابت مزاج

نکته: برخی نوزادان در زمان اجابت مزاج به خود فشار می‌آورند و صورتشان سرخ می‌شود که این مساله ربطی به یبوست ندارد.

زمانی که نوزاد به یکی از موارد زیر مبتلا شود گفته می‌شود که نوزاد یبوست گرفته است:

• مدفوع سفت، خشک یا تکه‌ تکه
• گریه و زور زدن به هنگام دفع (زور زدن تنها نشانه یبوست نیست)
• مدفوع‌ نکردن برای ۲ تا ۳ روز در کودکانی که شیرخشک می‌خورند و یک هفته برای کودکانی که شیر مادر می‌خورند. (وقتی مدفوع نرم است، دفع یک‌بار در هفته به معنی یبوست نیست.)
• اشتهای کم، وزن نگرفتن و خونریزی از مقعد.

 

راه‌های درمان یبوست نوزادان

• نوشاندن آب کافی یا مایعات دیگر به نوزاد (بهتر است از آب جوشیده سرد استفاده کنید. به این نکته دقت کنید که آب نبايد جايگزين شيردهی شود.)
• استفاده از رژیم‌های غذایی فیبر دار مانند حریره بادام، پوره میوه، انواع لوبیا،‌ نخود سبز، زردآلو، آلو، هلو و…

 

 

• ماساژ ملایم شکم کودک: دست‌هایتان را چرب کرده و شکم کودک را از قسمت پایین به سمت بیرون و در جهت عقربه‌های ساعت ماساژ دهید. اگر کودک احساس راحتی و آرامش کرد و از این کار لذت برد، ماساژ را ادامه دهید. این کار را می‌توانید در حمام انجام دهید. حمام گرم خود نیز می‌تواند کودک را آرام و به دفع راحت‌تر کمک کند.

 

 

• کودک را به پشت بخوابانید، پاهایش را بگیرید و به ‌آرامی ‌‌به شکل دایره‌ای حرکت دهید. این کار باعث حرکت عضلات شکم، فشار ملایم به روده و تسهیل حرکت آن می‌شود.

 

 

• در صورتی که کودک از شیر خشک تغذیه می‌کند، آب آن را افزایش دهید.
• نوشاندن آبمیوه‌هایی مانند آب سیب، آب هلو و.. به کودکان بالای شش ماه
• به کودک آموزش دهید که هنگام نیاز به اجابت مزاج، حتما به توالت برود و این مساله را به تاخیر نیندازد.

و سخن آخر اینکه اگر به کودک شیرخشک می‌دهید، طبق دستورالعمل شیر را تهیه کنید. اضافه‌کردن مقدار بیشتری شیر می‌تواند باعث ابتلا به یبوست یا مشکلات دیگر شود.