۲۳ فروردین؛ روز دندانپزشک و گرامیداشت آن

هر کدام از ما در طول زندگی بارها و بارها به دندانپزشک نیاز پیدا می‌کنیم و با وجود هزینه‌های بالای دندانپزشکی ناگزیر به مراجعه به این متخصصان هستیم. اما چقدر از این رشته پزشکی و تخصص هایش می‌دانید؟ تاریخچه روز دندانپزشکی در ایران و هدف از بزرگداشت روز دندانپزشک چیست؟ برای آشنایی بیشتر با این مباحث با ما همراه باشید. 

تاریخچه روز دندانپزشک

در ۲۳ فروردین سال ۱۳۶۰ مجلس شورای اسلامی برای گسترش و پیشرفت خدمات درمانی و بهداشتی دهان و دندان در مناطق محروم کشور و روستاها، قانونی را با عنوان «طرح تربیت بهداشتکاران دهان و دندان» تصویب کرد.

مجلس در‌ این قانون، وزارت بهداشت و درمان را موظف کرد که داوطلبانی را برای تربیت در این دوره جذب کند و پس از دادن آموزش‌های لازم، با مدرک فوق دیپلم، آنان را در مناطق محروم به خدمت گمارند تا به این وسیله، هم خدمات اولیه به این مناطق ارائه گردد و هم با مد نظر قرار دادن اصل پیشگیری از شیوع بیماری‌های دهان و دندان جلوگیری شود.

سپس در تاریخ اول دی ماه ۱۳۶۲، هیات وزیران بنا به پیشنهاد جامعه اسلامی دندانپزشکان ایران، روز ۲۳ فروردین ماه هر سال را که سالگرد تاریخ تصویب این طرح بود به عنوان روز دندانپزشک نامگذاری کرد و مصوبه آن به امضای نخست وزیر وقت رسید.

چند سال بعد هفته آخر فروردین ماه نیز به عنوان هفته دندانپزشکی نامیده شد.  

انتقاد از دلیل نامگذاری روز دندانپزشک

البته این نامگذاری مورد انتقاد برخی کارشناسان حوزه دندانپزشکی قرار گرفته است. چراکه معتقدند تاریخ تصویب این طرح مصداق مناسبی برای روز دندانپزشک نیست زیرا اولا در مصداق این مناسبت با حوزه دندان‌پزشکی تعارض وجود دارد و تاریخ تصویب قانون بهداشتکار دهان بیشتر مناسب تکریم «بهداشتکاران» است تا «دندان پزشکان»! دیگر اینکه مصداق نام گذاری این روز طرحی است که مدتهاست متوقف شده است. 

با این وجود برخی کارشناسان نیز معتقدند وجه تسمیه روز دندان‌پزشک چندان مهم نیست و همین که روزی به نام روز دندان‌پزشک تصویب شده و در تقویم‌ها قرار گرفته خوب است زیرا در هر حال روز دندان‌پزشک بهانه خوبی است برای شناساندن دندان‌پزشکی و آموزش اصول اولیه بهداشت دهان به مردم.

البته پیش از انقلاب اسلامی نیز از سال ۱۳۴۲ تا سال ۵۷، روز ۲۴ دی ماه به عنوان روز دندان‌پزشکی شناخته می‌شد و دلیل نامگذاری آن؛ تشکیل جامعه دندان‌پزشکی ایران در تاریخ ۲۴ دی ماه سال ۴۱ بود.

همچنین روز جهانی دندان‌پزشک نیز نهم ماه فوریه (برابر با بیستم بهمن ماه) است.

تعریفی از دندانپزشکی و دندانپزشک

دندان‌پزشکی یک علم تخصصی و از رشته‌های پزشکی مرتبط با سلامت دهان و دندان است. به یاری این علم می‌توان بسیاری از بیماری‌های دهان و دندان را در مراحل اولیه شناخت و از پیشرفت آن جلوگیری کرد. دندانپزشكی علم و هنری است كه تبحر و مهارت در آن با مطالعه علمی ساختمان و بافت‌های دهان و طبیعت زنده آنها و سال‌ها تجربه بالینی در مطب یا درمانگاه به دست می‌آید.

دندانپزشک شخصی است كه پس از گذراندن شش سال دوره عمومی دندانپزشكی و ارائه پایان‌نامه، از دانشكده دندان‌پزشكی فارغ‌التحصیل شده و با مدرك دكترای دندان‌پزشكی كلیه خدمات عمومی دندانپزشكی را ارائه می‌كند.

دندانپزشکان می‌توانند به ترمیم دندان‌ها، عصب کشی دندان‌، انجام ارتودنسی متحرک و ثابت و مرتب کردن دندان‌ها بپردازند. یک دندانپزشک همچنین به درمان بیماری‌های لثه‌ و ساختن انواع دست‌های دندان‌های متحرک كامل و تكه‌ای (پارسیل) و روكش‌ها می‌پردازد. دندانپزشكان اجازه جراحی‌ در محدوده دهان و لثه را نیز دارند.

برخی تخصص‌های دندانپزشکی

• بهداشت عمومی دهان و دندان: که یک تخصص غیربالینی در دندان‌پزشکی است و همان‌طور که از نامش پیداست به بهداشت عمومی دهان و دندان‌ می‌پردازد.
• ریشه درمانی یا آندودونتیکس: شما معمولا برای دندان‌درد باید به این گروه از دندانپزشکان مراجعه کنید. هنگامی که بافت‌های درون دندان شما بر اثر رسیدن میکروب‌های پوسیدگی‌زا و یا ضربه آسیب ببینند و ملتهب و عفونی شوند، معمولا دندان‌های شما خود به خود دچار دردی گنگ می‌شوند که در زمان شب تشدید می‌شود. وجود این علایم نشانه این است که باید برای عصب‌کشی به دندانپزشک مراجعه کنید.
• ارتودنسی و  ارتوپدی فک و دندان (مرتب کردن دندان‌ها): اگر دندان‌هایتان نامرتب و پس و پیش باشند و یا مشکلات و ناهنجاری‌هایی در فک بالا و یا پایین شما وجود داشته باشد، باید برای درمان به مطب این گروه از دندانپزشکان بروید. این دندانپزشکان پس از قالب‌گیری و عکس‌برداری از دهان‌تان، از پلاک‌های متحرک و نگین‌ها و سیم‌های ثابت که روی دندان‌های کار گذاشته می‌شوند، برای ردیف‌کردن دندان‌های‌ شما استفاده می‌کنند.
• پریودونتیکس (تخصص بیماری‌های لثه و بافت‌های نگهدارنده لثه): در صورتی که یک یا چند دندانتان را از دست داده اید؛ ایمپلنت دندان (کاشت دندان) اگرچه درمانی پرهزینه است، ولی زیبایی و عملکرد قبلی دندان را به شما بازمی‌گرداند. برای کارگذاشتن ایمپلنت در فک‌های‌تان باید به متخصصان بیماری‌های لثه مراجعه کنید. در صورتی که لثه‌های‌تان قرمز و متورم شده‌اند و یا خون‌ریزی می‌کنند و یا روی سطح دندان‌های‌تان جرم انباشته شده، این گروه از دندانپزشکان می‌توانند بهترین روش‌های درمانی را به شما ارائه دهند.
• دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی: سفیدکردن دندان‌های بدرنگ، جرم گیری و بروساژ دندان، لمینت دندان (تیغه‌ای چینی که بر سطح لبی دندان‌های جلویی چسبانده می‌شوند و دندان‌ها را ردیف و هم‌رنگ نشان می‌دهند)، از مهارت‌های این گروه از دندانپزشکان است. شما می‌توانید برای ترمیم دندان‌های‌تان با مواد هم‌رنگ دندان و یا آمالگام (ماده پرکننده نقره‌ای رنگ دندان) به این گروه از دندانپزشکان مراجعه کنید.
• پروستودونتیکس (متخصص پروتز‌های دندانی): ساخت دست دندان کامل، تکه‌ای (پارسیل) و انواع روکش برای دندان‌های‌تان را به این گروه از دندانپزشکان بسپارید. این متخصصان می‌توانند یک دست دندان برای شما بسازند که بهترین گیر را در دهان‌تان داشته باشد و بتوانید به راحتی با آن غذا بخورید.
• دندانپزشکی اطفال: دندانپزشک اطفال دندانپزشکی است که پس از اتمام تحصیلات دانشکده دندانپزشکی، دو تا سه سال آموزش ویژه ای میبیند که به سلامت دهان کودکان از نوزادی تا نوجوانی اختصاص دارد. کودکان در همه سنین از نوزادی گرفته تا نوجوانی، به رویکردهای مختلف دندانپزشکی نیاز دارند تا از مشکلات دهانی آنها در آینده جلوگیری شود.

نکته: به تفاوت دندانساز با دندانپزشک توجه کنید. دندان‌سازان معمولا افرادی هستند كه دندان‌سازی را به‌صورت تجربی فراگرفته‌اند و دارای تحصیلات علمی و دانشگاهی نیستند بلكه به‌صورت تجربه و آزمون و خطا برخی از اقدامات دندان‌پزشكی را زیر نظر افراد هم‌صنف خود آموخته‌اند. 

هدف از گرامیداشت روز دندانپزشک