معرفی انواع قرص اختلال دو قطبی

ستاره | سرویس سلامت – اختلال دوقطبی که به آن افسردگی شیدایی هم گفته می‌شود، یک بیماری روانی است که با نوسانات شدید خلقی مشخص می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال دوره‌هایی از شادی و انرژی و سپس دوره‌هایی از ناامیدی و افسردگی را تجربه می‌کنند. معمولا خلق و خو این افراد در بین این دوره‌ها، طبیعی است. هیچ راهی برای درمان قطعی این اختلال وجود ندارد؛ اما با روش‌های مختلف که یکی از آن‌ها مصرف قرص اختلال دو قطبی است، می‌توان علائم را کنترل کرد.

علائم اختلال دو قطبی

بیماران مبتلا به اختلال دو قطبی دوره‌هایی از مانیا (شیدایی) و افسردگی را تجربه می‌کنند. به دوره‌هایی که این بیماران بیش از حد احساس هیجان، شادی و اعتماد به نفس دارند، مانیا گفته می‌شود. علائم دوره مانیا عبارتند از:

• شادی، امیدواری و هیجان بیش از حد
• بی‌قراری
• صحبت کردن سریع و تمرکز ضعیف
• افزایش انرژی و کاهش نیاز به خواب
• افزایش غیرطبیعی میل جنسی
• سوء مصرف مواد مخدر یا الکل
• کاهش اشتها
• افزایش اعتماد به نفس

در طول دوره افسردگی ممکن است فرد مبتلا به اختلال دو قطبی علائم زیر را تجربه کند:

• احساس غم و اندوه
• کاهش انرژی
• احساس ناامیدی یا بی‌ارزشی
• عدم علاقه نسبت به مواردی که در گذشته برای او لذت بخش بوده‌اند
• اختلال تمرکز
• فراموشی
• آرام صحبت کردن
• کاهش میل جنسی
• گریه‌های غیرقابل کنترل
• مشکل در تصمیم‌گیری
• افزایش نیاز به خواب
• فکر کردن به خودکشی
• تلاش برای خودکشی

 

 

علل ابتلا به اختلال دو قطبی

اختلال دو قطبی، یک بیماری شایع محسوب می‌شود؛ اما دقیقا مشخص نیست که چه عواملی در بروز آن نقش دارند. علل احتمالی اختلال دو قطبی عبارتند از:

• ژنتیک: اگر والدین یا خواهر و برادر شما به اختلال دو قطبی مبتلا باشند، شما بیش از دیگران در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارید.
• ساختار مغز: ساختار مغز ممکن است در ابتلا به اختلال دو قطبی نقش داشته باشد. وجود ناهنجاری در ساختار یا عملکرد مغز احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.
• عوامل محیطی: عوامل خارجی مثل استرس شدید، تجربیات ناخوشایند و بیماری‌های جسمی ممکن است در بروز اختلال دو قطبی نقش داشته باشند.

 

درمان اختلال دو قطبی

هدف از درمان اختلال دو قطبی، تثبیت خلق و خو و کاهش شدت علائم است. روش‌های زیر به کنترل علائم این بیماری کمک می‌کنند:

• دارو درمانی: داروهای تثبیت کننده خلق و خو، داروهای ضد روان پریشی و داروهای ضد افسردگی
• روان درمانی و گفتگو درمانی
• الکتروشوک درمانی (ECT)
• تغییر شیوه زندگی: ورزش، داشتن برنامه منظم برای غذا خوردن و خوابیدن، اجتناب از مصرف الکل و مواد مخدر و مدیریت استرس

 

 

آشنایی با انواع قرص اختلال دو قطبی

رایج‌ترین داروهایی که برای درمان این بیماری مورد استفاده قرار می‌گیرند، عبارتند از:

۱. لیتیوم

لیتیوم دارویی است که پزشکان برای پیشگیری و درمان دوره‌های مانیا تجویز می‌کنند. این دارو به تثبیت خلق و خو بیمار کمک می‌کند. از داروی لیتیوم برای افراد بالای ۷ سال استفاده می‌شود. این دارو را باید دقیقا طبق دستور پزشک مصرف کنید. قرص را به طور کامل بلعیده و آن را خرد نکنید یا نجوید.

عوارض جانبی: اگر دوز مصرفی فقط کمی از مقادیر توصیه شده بیشتر باشد، مسموم می‌شوید. این موضوع می‌تواند به مرگ منجر شود. در صورت مشاهده علائم مسمومیت با لیتیوم بلافاصله باید به پزشک مراجعه کنید. ضعف عضلانی، لرزش، خواب آلودگی، تاری دید، نامنظم بودن ضربان قلب، گیجی، اختلال تنفس و تشنج از علائم مسمومیت با این دارو محسوب می‌شوند.

تداخل دارویی: بسیاری از داروها به ویژه بوسپیرون، فنتانیل، ترامادول، ایزوکربوکسازید، فنلزین و مکمل سنت جونز ورت (گل راعی) با لیتیوم تداخل دارند.

 

۲. الانزاپین

الانزاپین، یک داروی ضد روان پریشی است که برای درمان اسکیزوفرنی و اختلال دو قطبی تجویز می‌شود. این قرص اختلال دو قطبی را باید حتما طبق دستور پزشک مصرف کرد. دارو را داخل دهان گذاشته و بدون اینکه بجوید اجازه دهید که حل شود. شما می‌توانید الانزاپین را با یا بدون غذا مصرف کنید. حتی اگر بهبود پیدا کردید، مصرف این دارو را به طور ناگهانی قطع نکنید؛ چون این کار ممکن است عوارض جانبی جدی ایجاد کند.

عوارض جانبی: افزایش اشتها، افزایش وزن، سردرد، سرگیجه، خواب آلودگی، درد بازو یا پا، معده درد، یبوست و خشکی دهان از شایع‌ترین عوارض الانزاپین محسوب می‌شوند. در صورت مشاهده علائمی مثل تورم دست یا پا، اختلال بلع، تپش قلب، تاری دید و زرد شدن پوست یا چشم‌ها فورا به پزشک مراجعه کنید.

تداخل دارویی: مصرف همزمان الانزاپین با داروهایی که باعث خواب آلودگی یا کند شدن تنفس می شوند، ممکن است به بروز عوارض جانبی خطرناک منجر شود. قبل از مصرف قرص های خواب آور، شل کننده‌های عضلانی، داروهای ضد اضطراب و داروهای ضد تشنج با پزشک مشورت کنید.

 

 

۳. ریسپریدون

ریسپریدون، یک داروی ضد روان پریشی است که در درمان اسکیزوفرنی و به عنوان قرص اختلال دو قطبی تجویز می‌شود. از این قرص اختلال دو قطبی باید دقیقا طبق دستور پزشک استفاده شود. می‌توانید آن را با یا بدون غذا مصرف کنید. قرص را داخل دهان گذاشته و بدون اینکه آن را بجوید کمی صبر کنید تا حل شود.

عوارض جانبی: ممکن است بعد از مصرف ریسپریدون به سردرد، سرگیجه، خواب آلودگی، خستگی، خشکی دهان، مشکلات گوارشی، افزایش وزن و علائم سرماخوردگی مبتلا شوید. در صورت بروز علائمی مثل اختلال تنفس، تورم صورت، لب‌ها، زبان و گلو، تورم سینه‌ها، ترشح از نوک سینه‌ها، اختلال قاعدگی، تب بالا، تپش قلب، زخم‌های دهانی، خونریزی غیرطبیعی از بینی، دهان، روده یا واژن و وجود لکه‌های بنفش یا قرمز رنگ در زیر پوست بلافاصله به پزشک مراجعه نمایید.

تداخل دارویی: داروی متوکلوپرامید با ریسپریدون تداخل دارد. اگر از ریسپریدون استفاده می‌کنید، قبل از مصرف قرص‌های خواب آور، داروهای ضد اضطراب، آنتی هیستامین‌ها و شل کننده‌های عضلانی با پزشک مشورت کنید.

 

۴. کاربامازپین

کاربامازپین، یک داروی ضد تشنج است که از آن برای درمان اختلال دو قطبی هم استفاده می‌شود. این قرص اختلال دو قطبی را همراه با غذا و دقیقا طبق دستور پزشک مصرف کنید. قرص را به طور کامل بلعیده و از خرد کردن و جویدن آن خودداری کنید. اگر از فرم جویدنی کاربامازپین استفاده می‌کنید، قبل از بلع آن را کاملا بجوید.

عوارض جانبی: سرگیجه، مشکل در راه رفتن، تهوع، استفراغ و خواب آلودگی، رایج‌ترین عوارض کاربامازپین هستند. اگر به مشکلاتی مثل بثورات پوستی، بی‌اشتهایی، ادرار تیره رنگ، کاهش یا افزایش ضربان قلب، خونریزی لثه یا بینی و تنگی نفس مبتلا شدید، فورا به پزشک مراجعه کنید.

تداخل دارویی: این قرص اختلال دو قطبی با داروهایی که باعث خواب آلودگی می‌شوند، تداخل دارد. از مصرف خودسرانه قرص‌های خواب آور، شکل کننده‌های عضلانی و داروهای ضد اضطراب، ضد افسردگی یا ضد تشنج بدون مشورت با پزشک خودداری کنید.

 

 

۵. والپروئیک اسید

والپروئیک اسید به عنوان یک قرص اختلال دو قطبی برای درمان تشنج و پیشگیری از سردردهای میگرنی نیز کابرد دارد. این دارو را دقیقا طبق تجویز پزشک مصرف کرده و همراه آن مقدار زیادی آب بنوشید. اگر والپروئیک اسید باعث بروز مشکلات  گوارشی می‌شود، آن را همراه با غذا مصرف کنید. این قرص اختلال دو قطبی باید کاملا بلعیده شده و از خرد کردن یا جویدن آن اجتناب شود.

عوارض جانبی: تهوع، استفراغ، درد معده، اسهال، سرگیجه، خواب آلودگی، سردرد، تاری دید، ریزش مو و تغییر اشتها، رایج‌ترین عوارض این دارو هستند. به محض مشاهده علائمی مثل گیجی، احساس سرما، خونریزی غیرطبیعی از بینی، دهان یا لثه، لکه‌های بنفش یا قرمز رنگ در زیر پوست و خواب آلودگی شدید فورا با پزشک تماس بگیرید.

تداخل دارویی: داروهای ضد افسردگی (آمی تریپتیلین، فنلزین و نورتریپتیلین)، آنتی‌بیوتیک‌ها (دوری پنم و ایمی ‌پنم)، سایر داروهای ضد تشنج (لاموتریژین، فنی‌ توئین و توپیرامات) و وارفارین با والپروئیک اسید تداخل دارند.

 

۶. فلوکستین

فلوکستین، یک داروی ضد افسردگی است که به درمان اختلال افسردگی اساسی، پرخوری عصبی، اختلال پانیک (هراس) و وسواس فکری- عملی کمک می‌کند. از این دارو همراه با الانزاپین برای درمان اختلال دو قطبی استفاده می‌شود. این دارو را طبق دستور پزشک مصرف کرده و از قطع ناگهانی آن بپرهیزید؛ چون قطع ناگهانی آن می‌تواند با عارضه همراه باشد.

عوارض جانبی: مصرف فلوکستین ممکن است باعث سردرد، سرگیجه، خواب آلودگی، تغییر بینایی، خستگی، بی‌اشتهایی، مشکلات گوارشی، خشکی دهان، تغییر وزن و تعریق شود. در صورت تاری دید، تپش قلب، تنگی نفس، ضعف شدید، تب بالا و سفت شدن عضلات فورا به پزشک مراجعه کنید.

تداخل دارویی: سایر داروهای ضد افسردگی، داروهای رقیق کننده خون (وارفارین و کومادین)، ترامادول و مکمل سنت ورت جونز با فلوکستین تداخل دارند. قبل از مصرف داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن، سلکوکسیب، دیکلوفناک، ایندومتاسین و ملوکسیکام)، قرص‌های خواب آور، شل کننده‌های عضلانی، داروهای ضد اضطراب و داروهای ضد تشنج با پزشک مشورت کنید.

 

 

کلام پایانی

اختلال دو قطبی، یک بیماری روانی مزمن است؛ بنابراین، شما باید تا پایان عمر با این بیماری زندگی کرده و با آن کنار بیایید؛ با این حال، این بدان معنا نیست که نمی‌توانید یک زندگی شاد و سالم داشته باشید. استفاده از قرص اختلال دو قطبی به کنترل علائم این بیماری کمک کرده و باعث تثبیت خلق و خو می‌شود. برای اینکه این داروها بیشترین اثربخشی را داشته باشند، باید آن‌ها را دقیقا طبق دستور پزشک مصرف کنید.